Hani dünya ekonomisinin kuyrukluyýldýzlarý sayýlan BRIC ülkeleri vardý: Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin... Terimi 10 yýl önce Goldman Sachs’ýn stratejisti Jim O’Neill icat etmiþti. 10 yýl sonra durumu gözden geçiren O’Neill, BRIC’in ekonomik büyüme ve talepte öncü olmayý sürdüreceðini, ancak ‘Büyüyen Ekonomiler’ olarak ikinci sýrada Türkiye, Endonezya, Kore ve Meksika’nýn (TEKMe) geldiðini ilan etti. BRIC artý TEKMe olarak sýralama sürüyor... Dünya ekonomisi ve büyüme, þimdilerde BRIC ve TEKMe grubundan soruluyor. Bundan sonraki 20-40 yýlda da dünya ekonomisi BRIC ve TEKMe’den sorulacak.
Bir baþka finans-yatýrým grubu olan Morgan Stanley’nin stratejisti Ruchir Sharma ise yeni bir kavramla geliyor. Sharma -BRIC’i býrakýn, hatta Geliþen Ekonomiler, Geliþen Piyasalar terimini de býrakýn- diyor... Sharma, büyüyen ülkelere ayrý ayrý bakýlmasýný öneriyor. Bakarken de farklý bir grup oluþturuyor ve bu yeni gruba: Kopuþ Sürecindeki Ülkeler- diyor. Ýngilizce adý daha kolay: Breakout Nations... Baþýný alýp sürüden kopacak, sýnýflarýnda diðer ülkelerin önüne geçecek ülkeler. Bu tanýmla Türkçe’sine -Yýrtan Ülkeler- demek daha uygun olacak. Kendi engellerini kaldýrýp, kendi kendine vurduklarý zincirleri kýrýp, ekonomik büyümenin ve kalkýnmanýn yolunu açacak Yýrtan Ülkeler hangileri? Çek Cumhuriyeti, Polonya, Türkiye, Endonezya, Filipinler, Nijerya, Kore, Tayland. Bu gruba Çin de eklenebiliyor. Sharma, Türkiye ve Endonezya’yý bölgelerinde ve dünya çapýnda -Müslüman Ülkeler de baþarabilir- mesajýna örnek gösteriyor. Türkiye için öncelikle koyduðu hedef: 1 trilyon dolarlýk ekonomi - olmak. Halen 750 milyardayýz, az kaldý.
BRIC tekliyor
Sharma, BRIC kavramýna yekten karþý çýkýp ‘Yýrtan Ülkeler’ kitabýný yeni yayýnladýðý için gündemde. Biz kendisinden Aralýk sonunda söz etmiþtik. (Önemli olan Beklentilerdir - 27 Aralýk 2011 Star Gazete) O zaman kitabý daha çýkmamýþtý ama piyasalarda BRIC rüzgarýnýn teklemeye baþladýðýný, hatta Çin ve Hindistan’ýn hayal kýrýklýðý yarattýðýný anlatýyordu. Yerlerine ise Türkiye ile Endonezya’yý koymaktaydý. Þimdi de kitapta kimlerin yýrtacaðýný anlatýrken, bu ülkelerin 1- Beklentileri aþacaðýný 2- Kendi sýnýflarýndaki ülkelerden daha yüksek büyüme ve kiþi baþýna düþen gelir yaratacaklarýný söylüyor.
Piyasa açýsýndan bakýnca, BRIC grubunda Brezilya borsasý 2.5 yýldýr yüzde 7 düþtü. Kuru çok deðerlendi. Emtia fiyatlarýnýn yükekliði Brezilya’yý taþýdý. Ona raðmen Brezilya en iyi zamanda yüzde 4 büyüdü... Bu düþük bir hýz. Brezilya’nýn hatasý, yapýsal reformlarda atalet ve altyapý yatýrýmlarýnda gecikmek. Sharma Rusya’yý da çizmiþ. Hindistan’dan fazla umutlu deðil. Bu arada kendisi Hintli. Hindistan’ýn bazý bölgelerinin - eyaletlerinin yýrtacaðýný düþünüyor. Çin, BRIC olduðu için deðil, -Çin olduðu için önemli- demekte.
Bunlar ne gösteriyor? Þunu gösteriyor: Dünyanýn gelecekteki yapýlanmasýnda Türkiye’nin yeri artýk tartýþýlmýyor. Ne zaman 10 ülke sayýlacak olsa, Türkiye onlardan biri. Geliþen olsun, Yýldýz olsun, TEKMe olsun, Türkiye yatýrýmcýyý, ekonomiden anlayanlarý heyecanlandýrýyor... Hoþ, gerçi Türkiye siyasetten anlayanlarý da heyecanlandýrmaya baþladý, ama o ayrý konu... Bu arada Sharma, Yýrtan Ülkeler’de kurlarý düþük tutma eðilimi olduðunu vurguluyor. Yani þu an dünyada kurun -Türkiye açýsýndan TL’nin- deðer yitirmesi korkulan birþey deðil. Brezilya kuru düþürmek için üste para verecek, baþaramýyor. Kurun yüksek olmasý daha büyük tehlike.
Önemli olan, Türkiye’nin geleceðini kendi baþýna görmesi ve yolunu sürdürmesi. BRIC’ler ortadan kalkmazlar. O ülkelerin her biri dünya ekonomisinin en az yüzde 5’ini yaratarak iyi-kötü yollarýna devam edecekler. BRIC olmak-olmamak deðil, Türkiye olarak yola devam etmek önemli. Ýlk aþamada 1 trilyon dolarlýk ekonomi olmak önemli. Ülkeler ve ekonomiler namlarýyla yaþarlar, güçlenirler. Nam salmak çok önemli.
twitter.com/selimatalayny
