Geçen hafta açýköðretim adalet ön lisans programlarý mezunlarýnýn Dikey Geçiþ Sýnavýyla (DGS) hukuk fakültelerine geçiþte getirilen kýsýtlamaya deðinmiþtim. Yazýma iliþkin çok sayýda olumlu ve olumsuz deðerlendirme aldým. Bu da, tartýþmayý sürdürmem gerektiðini gösteriyor.
Kararýn gerekçesi
Konuyla ilgili YÖK yetkilileriyle de görüþtüm. Kararýn gerekçesi þu: DGS puanlarý merkezi sýnav ile ön lisans diploma notlarýnýn birleþiminden oluþuyor. Merkezi sýnav, tanýmý gereði nesnel bir þekilde deðerlendirme yapmaya izin veriyor. Ancak sorun, ön lisans diplomalarýnýn hesaplanmasýnda. Yani açýkça söyleyecek olursak, açýköðretimde çan eðrisi sistemi dolayýsýyla kolay not alýndýðý ve bundan dolayý diploma notlarýnýn haksýz þekilde yüzyüze eðitim alan MYO mezunlarýndan yüksek olduðu iddia ediliyor.
Beni eleþtirenler, YÖK’ün açýköðretime ön lisans mezunlarýna iliþkin aldýðý kararýn gerekçesini ihmal ettiðimi düþünüyorlar. Oysa ben gerekçeyi ilkesel düzeyde haksýz bulduðum için, karara karþý çýkýyorum. Açýklayayým müsaadenizle.
Kolay not
Açýköðretimde daha kolay not alýndýðýna iliþkin elimizde kapsamlý bir bilimsel veri yok. Keþke YÖK bu konuda bir çalýþma yapsa ve kamuoyuyla paylaþsa. Ancak, herkesin bildiði üzere, Anadolu Üniversitesi açýköðretim sýnavlarýnda ciddi sorunlar var. Örneðin, önceki yýllarýn sorularýnýn bir kýsmý aynen yeniden soruluyor. Bu da, gerçekten kimin çalýþýp çalýþmadýðýný ayýrt etmeyi zorlaþtýrýyor. Uzatmadan diyelim ki, açýköðretimde kolay not alýnýyor. O zaman böyle bir sorunun çözümü, açýköðretim mezunlarýna kýsýtlama yapmak deðil, açýköðretim programlarýnýn kalitesini artýrmaktýr.
Bu programlarýn kalitesini saðlamak ise Anadolu Üniversitesinin görevi. Yani, halen okuyan veya daha önce açýköðretimden mezun olanlara yönelik bir kýsýtlama yapýlmamalýdýr. Bunun yerine, YÖK, Anadolu Üniversitesi açýköðretim sisteminin kalitesini masaya yatýrmalýdýr.
Dahasý, þayet yüz yüze programlar ile açýköðretim arasýnda bir ayrým yapacaksak, o zaman yüz yüze programlar arasýnda da bir ayrýma gitmek gerekir. Yani bazý okullarda daha kolay not alýnýyor, bazýlarýnda daha zor alýnýyor denebilir. Bu durumda ise yýllarca üniversite giriþte uygulanan türden bir aðýrlýklandýrmaya gitmek gerekir ki, aðýrlýklandýrmanýn da adaletli bir sistem olduðu asla savunulamaz!
Çünkü aðýrlýklandýrma, merkezi sýnavda daha baþarýlý olan okullardan mezun olanlarý ödüllendiren ve dolayýsýyla daha az baþarýlý okullardan mezun olanlarý cezalandýran bir sistem. Yani merkezi sýnavda daha yüksek not alan okullarýn mezunlarý, bireysel olarak baþarýsýz olsalar bile, daha yüksek not alacaklar. Öte yandan, merkezi sýnavda düþük not alan okullarýn mezunlarý, bireysel olarak baþarýlý olsalar bile, daha düþük not alacaklar. Oysa bizim ihtiyacýmýz olan sistem, bireysel baþarýyý ve liyakati esas alan bir sistem.
Çözüm
Yasal olarak eþit olan programlar arasýnda herhangi bir ayrým yapýlmasý, sorunludur. Dolayýsýyla açýköðretim ile yüz yüze programlar arasýnda veya yüz yüze programlarýn kendi aralarýnda bir ayrým yapýlmasý sakýncalýdýr.
Bununla birlikte, ilkesel olarak, eðitim kademeleri arasýnda geçiþlerde diploma notlarýnýn kullanýlmasý doðrudur. Zaten dünyada bu konuda yapýlan bilimsel çalýþmalar da, çok sayýda sýnav ve dersin sonucunda uzun bir sürede ortaya çýkan genel not ortalamasýnýn, öðrencinin performansýný deðerlendirmede önemli bir ölçüt olduðunu ortaya koymuþtur. Türkiye’de de liseden üniversiteye, ön lisanstan lisansa, lisanstan yüksek lisansa geçerken notlarýn kullanýlmasýnýn faydalý olduðunu düþünüyorum.
Bununla birlikte, notlara iliþkin sistematik bir sorun söz konusu ise þayet, bu durumda yapýlmasý gereken þey, not verme süreçlerinin gözden geçirilmesidir. Bu çerçevede, okul notlarý arasýnda uyumlaþtýrma ve nesnelleþtirme çalýþmalarý yapýlabilir. Her halükarda, okul notlarýnýn hiç hesaba katýlmadýðý, tamamen merkezi sýnava dayalý bir deðerlendirme kesinlikle eksik olur diye düþünüyorum.
