Yorgun Afrika'nýn isyaný

"Afrika ne istediðini biliyor...

Afrika halký ve genel olarak güneydeki topluluklar, küçümsenmekten, aþaðýlanmaktan yoruldu.

Kendilerine þu soruyu soruyorlar: Siz kimsiniz ki bizi küçümsüyorsunuz, bizi aþaðýlýyorsunuz?

Afrika saygýlý bir ortak anlayýþý istiyor, sizin nesneleriniz olmak istemiyor!

Kendi halkýmýza hizmet etmek istiyoruz. Yabancý çýkarlarýna deðil!

Bu yeni bir Afrika'nýn doðuþudur! Egemen bir Afrika, özgür bir Afrika, baðýmsýz bir Afrika...

Afrikalý gençlerin sözü açýk ve nettir,

Yorulduk, sizin üstenci sisteminizden.

Bizim görüþlerimizi küçümsemenizden býktýk, yorulduk.

Yorulduk, yorulduk, yorulduk, sizin kibrinizden, çok yorulduk."

Bu sözleri, birkaç gün önce Togo Dýþiþleri Bakaný Robert Dussey BM Kürsüsü'nde söyledi.

Togo Dýþiþleri Bakanýnýn isyanýný okuyunca, Eduardo Galeano'nun, Afrika'nýn sömürgeleþtirilme tarihinden olaylarýn yer aldýðý Aynalar* kitabýnda "Baðýmsýz Olmak Yasak" baþlýðý altýnda anlattýðý Kongo'nun ilk seçilmiþ Cumhurbaþkaný Patricio Lumumba'nýn trajedisi aklýma geldi.

1960 yýlýnda Baðýmsýzlýk Kutlamalarýnda yaptýðý konuþma trajedinin baþlangýcýydý.

Sömürgeci Belçika'nýn topraklarýnda neler yaptýðýný çýplak bir þekilde anlattý.

Galeano þöyle betimliyor o konuþmayý: "Sessizlik Ýmparatorluðu'nun karþýsýnda konuþtu ve onun aðzýndan suskunlar konuþmuþ oldular. Bu oyunbozan hatip baðýmsýzlýðýn gerçek mimarlarýna, yani sömürgeci gücün insaný aþaðýlayan köleliðine karþý onca yýl mücadele edip bu yolda katledilenlere, tutuklananlara, iþkence görenlere ve sürgüne gönderilenlere övgüler düzdü. Avrupalýlara ayrýlan sýralarda buz gibi bir hava estiren sözleri tam sekiz kez Afrikalý halkýn tezahüratlarýyla bölündü."

Lumumba þöyle demiþti:

-Günün birinde söz sýrasý tarihe gelecek. Ama Birleþmiþ Milletler, Washington, Paris ya da Brüksel'in öðrettiði tarihe deðil. Afrika kendi tarihini kendisi yazacak.

Yine Galeono'nun ifadesiyle bu konuþma onun kaderini belirledi.

Hakkýnda kirli propaganda baþladý. Belçika gizli servisi ona Ýblis dedi.

Sonra CIA devreye girdi.

-Lumumba'nm devrilmesi bizim öncelikli amacýmýz olmalýdýr.

Galeono'nun yazýsýndan devam edelim...

Birleþik Devletler Baþkaný Dwight Eisenhower, Ýngiltere Dýþiþleri Bakaný Lord Home'a þöyle dedi:

-Lumumba 'nýn timsahlarla dolu bir nehre düþmesini arzuluyorum.

Lord Home'un yanýt vermesi bir haftayý buldu:

-Ondan kurtulmanýn vakti geldi artýk.

Ve Belçika hükümetinin Afrika Ýþleri bakaný da bu fikir jimnastiðine kendince katkýda bulundu:

-Lumumba hemen þimdi ve sonsuza dek ortadan kaldýrýlmalýdýr.

Lumumba ortadan kaldýrýldý. 1961 yýlýnda üç arkadaþýyla birlikte Belçikalý askerler tarafýndan kurþuna dizildi.

Bugün Afrika kaynýyor. Kim bilir Lumumba'nýn dediði gibi Afrika kendi tarihini yazmaya baþlamýþtýr.

2020'de Mali'de bir isyan baþladý. Küçük rütbeli bir asker Fransa'nýn inisiyatifi dýþýnda yönetime el koydu. Halk Fransýzlara karþý yapýlan bu hamleye büyük destek verdi.

Sonra Burkina Faso...

30 Eylül 2022'de Yüzbaþý Ýbrahim Traore'nin önderliðinde bir grup genç subay Fransýz emperyalizmine karþý bayrak açtý ve yönetime el koydu

Ve Nijer'e ulaþtý isyan...

26 Temmuz'da çýkan ve þimdi cumhurbaþkanlýðýný üstlenen Abdurrahmane Tchiani liderliðindeki askeri isyan da Fransýz kuvvetlerini sýnýr dýþý etti ve Fransa'ya uranyum ihracatýný yasakladý.

Bu arada Nijer, Mali ve Burkina Faso, Sahel'de terörle etkin mücadele amacýyla ortak savunma gücü oluþturulmasý süreci baþka bir boyuta taþýdý.

Tabi müesses nizam içinde konumlanmýþ kurumlar, bu darbelere karþý tepkililer.

Batý Afrika Devletleri Ekonomik Topluluðu (ECOWAS), Batý Afrika Ekonomik ve Parasal Birliði (UEMOA), Afrika Birliði, Birleþmiþ Milletler, ABD ve çok sayýda ülke darbe giriþimini kýnadý.

Ne var ki, ilk baþta sözlerini verdiðim Togo Dýþiþleri Bakaný Robert Dussey gibi birçok Afrikalý, darbeleri desteklemeseler de batýlý emperyalizme karþý yorgun kýtanýn sözünü yükseltiyorlar.

Onlar, Batý'dan gelen özgürlüðün özgürlük olmadýðýný, bugün uluslararasý kurumlarýn fikri zeminini oluþturan batýnýn özgürlük düþünürlerinin çoðunun, söz gelimi John Locke'un köle tüccarý olduðunu, Batýlýlarýn kurduðu her yapýnýn tamamen sömürge sistematiðini meþrulaþtýrmakla görevli olduðunu, çok iyi biliyorlar.

Lumumba gibi Uluslararasý Hukuk(!) tarafýndan katledilen Burkina Faso'nun efsane lideri Thomas Sankara ne demiþti:

"Biz yeni bir dünya kurmak istiyoruz. Cehennemle Araf arasýnda tercih yapmayý reddediyoruz."

* Aynalar- Neredeyse Evrensel Tarih, Eduardo Galeano, Sel Yayýncýlýk; 2008