Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Tüm Yazıları

Yüksek tansiyonun yakın dostu; roka

Rokayı sever misiniz? Benim salata olarak ilk tercihim her zaman roka olmuştur. Roka yaprakları ile hazırlanan bir salata sofrada ne güzel gider! Roka, brokoli ya da lahana ile aynı aileden (Brassicaceae) olması dolayısıyla glukosinolatlar (yüzde 18 ile 63 arası), izotiyosiyanatlar (sülforafan, erusin) ve flavonoitler bakımından zengin. Sofralarımızda sıklıkla yer verdiğimizi brokoli ve lahanada da temel bileşenler olarak bulunan bu bileşiklerin, özellikle sülforafan’ın kansere karşı koruyucu etkileri biliniyor.

Çeşitli toplumlarda roka yaprakları sindirimi kolaylaştırdığı, kabızlığı gidererek bağırsakları temizlediği ve tonik etkileri nedeniyle öneriliyor. Yine yapraklarının taze olarak ya da pişirilerek yenildiğinde şeker hastalarında kan şekerini düşürdüğü, yüksek tansiyon hastalarında kan basıncını dengelediği bildiriliyor. Nitekim yapılan bir çalışmada diğer lahanagiller sebzeleri ile birlikte rokanın da yüksek tansiyon gibi kalp ve damar hastalıklarında koruyucu ve tedavisinde etkili olduğu klinik olarak gösterilmiş. Deneysel çalışmalarda yapraklarından elde edilen alkol özütün ülser tedavisinde etkili olduğu bu etkisini midede üreaz enzimini baskılayarak gösterdiği tespit edilmiş. Bulunan bu etki roka yemenin ülsere yol açtığı bilinen bir bakteri olan Helikobakterpilori (Helicobacterpylori)’nin midede yaşamasını engelleyici olabileceğini gösteriyor. Yine yaprakların alkollü özütünün iltihap giderici, kan sulandırıcı etkileri, tohumlarının alkollü özütünün ise karaciğer hasarını (civa klorür ve kanser ilacı olan sisplatin ile oluşturulan karaciğer hasarı) önlediği ortaya konulmuş. Diğer taraftan, tohumundan elde edilen yağ ise şeker hastalığında etkili bulunmuş.

Çok yeni yürütülen bir araştırmada roka yapraklarının deney hayvanlarında yüksek tansiyonu nasıl düşürdüğü incelenmiş. Yüksek tansiyon oluşturmak için sıçanların besinlerine dört hafta boyunca yüksek oranda tuz ilave edilmiş. Ardından roka verilen hayvanlarda kan basıncının belirgin şekilde düşürülebildiği, bu etkisini kan damarlarını genişleterek ve kalp kasının kasılmasını güçlendirerek gösterdiği tespit edilmiş. 

Sonuç olarak sofralarımızda roka yapraklarına sıklıkla yer vermemiz, sağlığımızı korumak ve sağlık sorunlarının tedavisinde yararlı olacaktır.