Son yıllarda çalışma hayatında çok önemli gelişmeler yaşandı.
Dünyada yaşanan dönüştürücü teknolojik gelişmeler, salgın hastalıklar, çalışma hayatına ilişkin beklentilerin değişmesi gibi sebeplerle "uzaktan çalışma" olgusunun çalışma hayatına daha fazla entegre olduğunu ifade etmek mümkündür.
İş Hukuku boyutunda esas olan görüş, işyerinden çalışma olsa da istisna bir çalışma biçimi olarak uzaktan çalışma, kanun maddeleri ve yönetmelikler ile dünyadaki gelişmelere uyum sağlanılması için çıkarılmıştır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesinde uzaktan çalışma, "işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisi" olarak tanımlanmıştır.
Uzaktan çalışmayı yalnızca ofis dışından veya evden çalışma olarak değerlendirmemek gerekir.
Diğer bir anlatımla çalışanların yurt dışına taşınmaları veya eğitim amaçlı yurt dışına gitmeleri gibi sebeplerle yaptıkları işin niteliğine göre uzaktan çalışma yapmaları mümkündür.
İş Kanunu uyarınca uzaktan çalışma için yazılı bir iş sözleşmesi veya protokol yapılması zorunludur. Yazılı olarak yapılma zorunluluğu, uzaktan çalışmanın istisnai bir çalışma biçimi olmasından kaynaklanmaktadır.
Uzaktan çalışmaya dair yapılacak iş sözleşmesi veya protokolde; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer almalıdır.
Uzaktan çalışan işçiler, esaslı neden olmadıkça yalnızca iş sözleşmesinin niteliğinden dolayı emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamazlar. Başka bir ifadeyle, işverenin eşit davranma ilkesi, işyerinde uzaktan çalışma sistemi uygulanıyor olsa dahi devam etmektedir.
Çalışan yurt dışında olsa dahi uzaktan çalışma yaparken iş sözleşmesi devam edeceğinden, sigorta bildirimlerinin Türkiye'den devam etmesi gerekecektir.
Çalışma süresinin tamamında uzaktan çalışan sigortalılar bakımında, uzaktan çalışma gün sayısına ulusal bayram ve genel tatil günleri ile yıllık ücretli izin ya da hafta tatili günleri de uzaktan çalışma gün sayısına dahil edilerek prim günü ve uzaktan çalışma gün sayısı 30 gün bildirilecektir.
Örneğin, çalışma süresinin tamamında uzaktan çalışan bir işçinin, hafta tatili günleri de uzaktan çalışma günleri arasında bildirilecek ve prim ödeme gün sayısı ve uzaktan çalışma gün sayısı 30 gün olarak bildirilecektir.
Uzaktan çalışma sırasında işverenin iş sağlığı ve güvenliğine dair yükümlülükleri devam etmektedir. Diğer bir anlatımla, işverenin çalışana iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini vermeli, sağlıklarını gözetmeli, gerekli çalışma ekipmanları uzaktan çalışan işçiye sağlamalıdır.
