Her yaz olduğu gibi, gurbetçilerimiz memleketlerine ziyaretlerini yapmaya devam ediyor. Covid-19 pandemiye rağmen çok sayıda gurbetçilerimiz havayolu veya araçlarıyla geldiklerinde emekliliklerini araştırıyor. Gurbetçiler için prim günlerini tamamlamanın yollarından birisi de yurtdışı borçlanması. Sigortalıların yurtdışında geçen sigortalılık süreleri ile bu süreler arasında veya sonunda bir yıla kadar olan işsizlik süreleri veya ev kadını olarak geçen süreler için borçlanma talebinde bulunma hakkı bulunmaktadır. Böylece eksik günlerini tamamlayarak emekli olunabilmektedir.
Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin, on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ile bu süreleri arasında veya sonunda yer alan işsizlik sürelerinden her birinde bir yıla kadar olan kısmın ve yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin, talepleri halinde borçlandırılarak sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmektedir.
Yurtdışı hizmet sürelerinin borçlanılmasına ilişkin, hesaplanacak bir günlük borçlanma tutarı, başvuru tarihinde geçerli olan günlük prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla başvuru sahibince seçilen kazancın yüzde %45'i alınmak suretiyle belirlenecek ve ayrıca yurtdışı hizmet borçlanılmasında söz konusu süreler 4(b) kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilecektir. Seçilecek prime esas kazanç günlük asgari ücret ile bunun 7,5 katı arasında olabilmektedir. Yurtdışı borçlanması 4/b statüsünde hizmet olarak değerlendirilmekte olup borçlanılan süre en son çalışılmış süreden geriye doğru hizmet sayılmaktadır.
Prim tutarı asgari prime esas kazanç seçilmesi halinde 2021 yılı için ödenecek günlük borçlanma tutarı her gün için 53,66 TL, seçilecek prime esas kazanç asgari ücretin 7,5 katı seçilmesi halinde ise 402,45 TL olacaktır.
Yüksek prime esas kazanç seçilmesi halinde aylık yüksek düşük prime esas kazanç seçilmesi halinde aylık düşük olacaktır.
Borçlanma sonucunda aylık talebinde bulunmanın temel şartlarından biri sigortalının yurda kesin dönüş yapmasıdır. Bu anlamda aylık tahsis talebinde bulunanların kısa süreli çalışmaya (minijob olarak adlandırılan ilgili ülke mevzuatına göre elde edilen kazanç üzerinden çalışandan zorunlu sigorta prim kesintisi yapılmadığı bildirilen süreler) tabi işler hariç olmak üzere yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları gerekmektedir.
Borçlanma talebinde bulunabilecek sigortalıların; bu haktan yararlanabilmesi için usul ve esasları SGK tarafından belirlenecek şekilde elektronik ortamda yazılı olarak veya elektronik ortam üzerinden başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
Sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak suretiyle kendilerine veya hak sahiplerine kısmi aylık bağlanmış olanların borçlanma başvuracak olan sigortalılar da yine aynı şekilde elektronik veya yazılı ortamda SGK'ya başvurmalıdır.
Başvuru işlemi yapılan bu değişiklik öncesinde sadece yazılı ortamda yapılabilirken, söz konusu yönetmelikle birlikte borçlanma talepleri elektronik ortamda yapılabilecektir.
Sigortalılar bu değişiklikten önce ya en son sigortalı olduğu yabancı ülke kuruma başvuruda bulunmak ya da SGK'ya başvuruda bulunmak durumundaydı, ancak yapılan değişiklikler ile birlikte çalışanların aylık aldığı veya son sigortalı olduğu kuruma bakılmaksızın tüm başvurular SGK'ya yapılacaktır.
Borçlanma talebinde bulunacak sigortalılar başvuruları, örneği SGK tarafından hazırlanan Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ile SGK'ya başvurmalıdır.
Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesinde, yurtdışında borçlanma kapsamında geçen sigortalılık veya ev kadını olarak geçen süreleri bulunan kişinin adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, borçlanılmak istenilen sürenin niteliği ve süresi, borçlanma miktarının hesabına esas bir günlük prime esas kazanç tutarı ve tebligat adresi ile Türkiye'de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi geçen çalışmaları varsa kurumu, sigortalılık statüsü, sicil numarası ve süresi belirtilmelidir.
