Her yaz olduðu gibi, gurbetçilerimiz memleketlerine ziyaretlerini yapmaya devam ediyor. Covid-19 pandemiye raðmen çok sayýda gurbetçilerimiz havayolu veya araçlarýyla geldiklerinde emekliliklerini araþtýrýyor. Gurbetçiler için prim günlerini tamamlamanýn yollarýndan birisi de yurtdýþý borçlanmasý. Sigortalýlarýn yurtdýþýnda geçen sigortalýlýk süreleri ile bu süreler arasýnda veya sonunda bir yýla kadar olan iþsizlik süreleri veya ev kadýný olarak geçen süreler için borçlanma talebinde bulunma hakký bulunmaktadýr. Böylece eksik günlerini tamamlayarak emekli olunabilmektedir.
Türk vatandaþlarý ile doðumla Türk vatandaþý olup da çýkma izni almak suretiyle Türk vatandaþlýðýný kaybedenlerin, on sekiz yaþýný doldurduktan sonra Türk vatandaþý olarak yurt dýþýnda geçen ve belgelendirilen sigortalýlýk süreleri ile bu süreleri arasýnda veya sonunda yer alan iþsizlik sürelerinden her birinde bir yýla kadar olan kýsmýn ve yurt dýþýnda ev kadýný olarak geçen sürelerin, talepleri halinde borçlandýrýlarak sosyal güvenlikleri bakýmýndan deðerlendirilmektedir.
Yurtdýþý hizmet sürelerinin borçlanýlmasýna iliþkin, hesaplanacak bir günlük borçlanma tutarý, baþvuru tarihinde geçerli olan günlük prime esas kazancýn alt ve üst sýnýrlarý arasýnda kalmak kaydýyla baþvuru sahibince seçilen kazancýn yüzde %45'i alýnmak suretiyle belirlenecek ve ayrýca yurtdýþý hizmet borçlanýlmasýnda söz konusu süreler 4(b) kapsamýnda geçmiþ sigortalýlýk süresi olarak kabul edilecektir. Seçilecek prime esas kazanç günlük asgari ücret ile bunun 7,5 katý arasýnda olabilmektedir. Yurtdýþý borçlanmasý 4/b statüsünde hizmet olarak deðerlendirilmekte olup borçlanýlan süre en son çalýþýlmýþ süreden geriye doðru hizmet sayýlmaktadýr.
Prim tutarý asgari prime esas kazanç seçilmesi halinde 2021 yýlý için ödenecek günlük borçlanma tutarý her gün için 53,66 TL, seçilecek prime esas kazanç asgari ücretin 7,5 katý seçilmesi halinde ise 402,45 TL olacaktýr.
Yüksek prime esas kazanç seçilmesi halinde aylýk yüksek düþük prime esas kazanç seçilmesi halinde aylýk düþük olacaktýr.
Borçlanma sonucunda aylýk talebinde bulunmanýn temel þartlarýndan biri sigortalýnýn yurda kesin dönüþ yapmasýdýr. Bu anlamda aylýk tahsis talebinde bulunanlarýn kýsa süreli çalýþmaya (minijob olarak adlandýrýlan ilgili ülke mevzuatýna göre elde edilen kazanç üzerinden çalýþandan zorunlu sigorta prim kesintisi yapýlmadýðý bildirilen süreler) tabi iþler hariç olmak üzere yurtdýþýndaki çalýþmalarýnýn sona ermesini, ikamete dayalý bir sosyal sigorta ya da sosyal yardým ödeneði almamalarý gerekmektedir.
Borçlanma talebinde bulunabilecek sigortalýlarýn; bu haktan yararlanabilmesi için usul ve esaslarý SGK tarafýndan belirlenecek þekilde elektronik ortamda yazýlý olarak veya elektronik ortam üzerinden baþvuruda bulunmalarý gerekmektedir.
Sosyal güvenlik sözleþmeleri uygulanmak suretiyle kendilerine veya hak sahiplerine kýsmi aylýk baðlanmýþ olanlarýn borçlanma baþvuracak olan sigortalýlar da yine ayný þekilde elektronik veya yazýlý ortamda SGK'ya baþvurmalýdýr.
Baþvuru iþlemi yapýlan bu deðiþiklik öncesinde sadece yazýlý ortamda yapýlabilirken, söz konusu yönetmelikle birlikte borçlanma talepleri elektronik ortamda yapýlabilecektir.
Sigortalýlar bu deðiþiklikten önce ya en son sigortalý olduðu yabancý ülke kuruma baþvuruda bulunmak ya da SGK'ya baþvuruda bulunmak durumundaydý, ancak yapýlan deðiþiklikler ile birlikte çalýþanlarýn aylýk aldýðý veya son sigortalý olduðu kuruma bakýlmaksýzýn tüm baþvurular SGK'ya yapýlacaktýr.
Borçlanma talebinde bulunacak sigortalýlar baþvurularý, örneði SGK tarafýndan hazýrlanan Yurtdýþý Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ile SGK'ya baþvurmalýdýr.
Yurtdýþý Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesinde, yurtdýþýnda borçlanma kapsamýnda geçen sigortalýlýk veya ev kadýný olarak geçen süreleri bulunan kiþinin adý, soyadý, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasý, borçlanýlmak istenilen sürenin niteliði ve süresi, borçlanma miktarýnýn hesabýna esas bir günlük prime esas kazanç tutarý ve tebligat adresi ile Türkiye'de sosyal güvenlik kuruluþlarýna tabi geçen çalýþmalarý varsa kurumu, sigortalýlýk statüsü, sicil numarasý ve süresi belirtilmelidir.
