- Kýlýçdaroðlu, “Adalet” pankartý ile 432 km'yi tamamladý. Yürüyüþ sorunsuz gerçekleþti. Bunda Yürüyüþ'ü planlayanlarýn “Provokasyon'a geçit vermeme” yaklaþýmýnýn etkisi olduðu kadar, Ýktidar'la kurulan diyalogun da önemli katkýsý var. Ýktidar adýna Kýlýçdaroðlu'na eleþtiri yöneltilse bile, “Yürüyüþ hakký”nýn korunmasý demokratik bir tecrübe olarak kayda geçti.
- Yürüyüþü planlayanlarýn “Provokasyona geçit vermeme” yaklaþýmý, “Adalet” gibi geniþ toplum kesimlerinin ortak deðerini sembolleþtirmekle birlikte ele alýndýðýnda özel bir deðerlendirmeden yola çýkýldýðý izlenimi veriyor. Nedir o, diye sorulduðunda, daha önce de ifade ettiðim gibi CHP dýþýndaki toplum alanlarýna ulaþma hesabýný görürüz. Bu, öncelikle yüzde 48.6'yý CHP etrafýnda tahkim etme, belki bunu aþma hesabý olabilir.
- Yürüyüþ, Kýlýçdaroðlu'nu Tayyip Erdoðan karþýsýnda “2019'un potansiyel adayý” koltuðuna oturtmuþ mudur? Muhalif cenahta böyle deðerlendirmeler var. Ama bence daha erken. CHP'de ne olup biteceði sorusu açýsýndan erken, tüm muhalefeti temsil edebilme ihtimali açýsýndan erken.
- Yürüyüþ “Adalet” etrafýnda yapýldý. Türkiye'de evvel-ezel Adalet sorunlu bir alandýr ve her zaman o pankartý eline alýp yürümek, bir toplumsal yaraya parmak basmak anlamýna gelir. Adalet talebini, siyasal anlamda bugüne kadar genelde “Sað – Dindar – Muhafazakar – Demokrat” çevreler dile getirdi çünkü hakim sistem o camiayý biçti. Cumhuriyet tarihi, bunun sayýsýz örnekleri ele doludur. Siyasi olmasa bile, dünün yargý – bürokrasi – asker iktidarlarýnýn yargýyý muhalif sivil – siyasi tüm alanlarý tasfiye etmek için kullandýðý biliniyor. Bugün, Muhafazakar bir iktidara karþý “Adalet talebi” seslendiriliyor. Bu noktada yürüyüþçülerin önlerinde bir “Siyasi bagaj”dan kurtulabilme sorunu bulunduðunu not etmek gerekiyor. Siyasi bagaj, CHP'nin sembolize ettiði fiili yapýnýn, “Adaletsizlik” birikimidir. Tek Parti döneminden 28 Þubat'a, hatta Ak Parti'nin tek baþýna iktidar olduðu dönemde gerçekleþen “Kapatma davasý”na kadar yaþanan adaletsizlikler... 28 Þubat'ýn kýyýmlarýnýn ve “Ýkna odalarý”nýn kötülük sembolü gibi bir ismin, Kemal Alemdaroðlu'nun yürüyüþte Kýlýçdaroðlu ile kolkola girmesi, o siyasi bagajýn güncellendiðinin göstergesidir. Kýlýçdaroðlu, Alemdaroðlu ile kol kola girmiþtir. O siyasi bagajdan kurtulmak ister mi, bunu nasýl yapar, yapabilir mi, bunlar Yürüyüþ'le ortadan kaldýrýlamayan yükler. Yürüyüþ sýrasýnda “Baþka bir CHP olmak” gibi bir arayýþ sergilenmiþtir. Ama “Baþka CHP olmak” çok daha külli bir gözden geçirmeyi zaruri kýlar.
- Bagaj deyince, bir baþka konuya daha iþaret etmek gerekiyor. O da “Bileþenler” meselesi ile ilgilidir. Kýlýçdaroðlu, alternatif olabilmek için “Ortak cephe” oluþturmak zorunda. Bunun için ortak dava bulmak zorunda.“Adalet” böyle bir buluþma yeri olabilir. Ama Adalet ile Muhalefet'i bir araya getirmeyi planladýðýnýzda, her bileþen “Adalet” gibi temiz olmayabiliyor. CHP çerçevesinde bile bunu saðlamak kolay olmayabilir oysa, alternatif olabilmek için daha geniþ bir bileþenler topluluðu gerekiyor. Onun içine de iktidarla þu veya bu sebeple hesaplaþma arayýþýndaki her çevre giriyor. Bileþenleri birleþtirmek, ayrýþma için de sebep haline gelebilir. Hayal kurmak için erken dememin bir sebebi de bu.
- Dün “Yürüyüþ” ile “Ýktidar umudu” arasýnda alaka kurmaya çalýþan bir yazýyý Cumhuriyet'ten Orhan Bursalý yazdý. Yazýnýn son paragrafýnda“Ýlk seçimlerde, kazanýlmýþ 17 büyükþehir el deðiþtirirse, iktidar yýkýldý demektir” gibi bir cümlesi var. “Ýktidar yýkýldý”yý kendisi bold yapmýþ. Yerel seçimlerde “Büyük þehirlere abanmak” gibi bir strateji öneriyor Yürüyüþ ahalisine. Referandumda Ýstanbul ve Ankara gibi sembol þehirlerde, Üsküdar gibi sembol ilçelerde “Hayýr” çýkmasýnýn o cenahta büyük ümitler oluþturduðu bir vakýa.
- Yürüyüþ'ün Ýktidar mutfaðýnda da deðerlendirileceði muhakkak. 2019 gündemi herhalde her toplantýnýn masasýnda ilk sýralarda yer alacak. Yerel seçimler de 2019'un ilk sýnavý. O sýnav çetin geçecek gibi görünüyor.
