Seçimin özet analizi:
CHP ve MHP’den oluþan ana muhalefet, seçim kampanyalarýný parti politikalarý veya yerel projeler yerine,‘paralel yapý’nýn ürettiði dinleme skandallarý ve yolsuzluk iddialarýna dayandýrdý.
‘Cemaat’in oy oranlarýna dikkate alýnacak etkisi görünmüyor; ancak AK Parti’ye karþý CHP-MHP ittifaký kurulmasýna ‘kolaylaþtýrýcý’ rol oynadý.
AK Parti de, buna karþýlýk “17 Aralýk’la baþlayan sürecin bir kumpas ve siyasete dýþarýdan müdahale olduðunu; planlayýcýsýnýn cemaat, uygulayýcýlarýnýn da muhalefet olduðunu” vurgulayarak karþýlýk verdi. Ama bir yandan da ‘gelecek vizyonu’nu ve ‘yerel projeleri’ anlattý. Seçmen AK Parti’ye, “Samimiyetine, siyaset dýþý saldýrýlarýn gerçekliðine, hayati önemine ve mücadelene inanýyorum” demekle birlikte, “Ancak...” diye ekleyerek AK Parti’nin kaybettiði, kazanmayý umduðu halde kazanamadýðý ya da beklediði oyu alamadýðý kentlerde ‘mesaj’ verdi.
Erdoðan’a yönelik, “Oy vermeyen yüzde 50’yi dýþlýyor” eleþtirisinin doðru olmadýðý bu seçimde de ortaya çýktý. Çünkü AK Parti, geçen seçimlerde olduðu gibi, bu seçimde de kendisine oy vermeyenlerin yüzde 7’sinin daha oyunu aldý. Bu oranýn içinde ‘ilk kez oy kullanan’ genç seçmenler çoðunlukta.
‘Paralel ittifak’ yaramadý
Sonuçta, bu ‘paralel ittifak’ CHP ve MHP’ye yaramadý. CHP, Ýstanbul ve Ankara’da bu ittifaktan ‘ödünç oy’ kazandýysa da, bu tutuma tepki gösteren seçmenini kaybetti. ‘Ýþçi kenti’ Zonguldak’ý, ‘solun kalesi’ Eskiþehir’i, Ýzmir dahil Akdeniz, Ege ve Trakya’da birçok ‘kale’yi büyük hasarla koruyabildi; bir baþka ‘iþçi kenti’ Karabük’te yüzde 2’ye düþtü; Artvin’i kaybetti, sadece Burdur’u kazandý. CHP’yi ayakta tutan, partiden ve seçim kampanyasýndan baðýmsýz ‘yaþam tarzý’kaygýsýyla oy veren klasik seçmen oldu.
MHP de Türkiye genelinde varlýk gösteremedi; Gümüþhane, Kastamonu, Uþak ve Balýkesir’i kaybederken, Adana, Mersin ve Kars’ý az farkla kazandý.
BDP ise ‘tape siyaseti’ne fazla girmeyerek ‘yerel seçim’e çalýþtý. Van, Bitlis ve Mardin baþarý hanesine yazýlmalý.
‘Emanet’ Köþk mü?
Erdoðan’ýn ‘balkondan konuþmasý’na gelince...
- Hem muhalefete ‘yeni bir sayfa’ açarak paralel saldýrýlara karþý Türkiye’nin çýkarlarýný birlikte koruma çaðrýsý yaptý;
- Hem ‘oy veren vermeyen herkesin mesajlarýný deðerlendireceði’ vurgusunu;
- Hem de ‘paralel yapýnýn üzerine gitme’ kararlýlýðýný.
- Ayrýca, “Bundan sonra bu can bu tende oldukça üzerimize hangi emanet yüklenirse ona sadakatle sahip çýkmaya çalýþacaðýz” ifadesinde saklý ‘cumhurbaþkanlýðý’ imasýný...
Sarýgül’ün yolu Ankara’ya
Ýstanbul’da Mustafa Sarýgül’ün yüzde 40’ýn üzerinde oy almasý yönünü Ankara’ya, CHP Genel Merkezi’ne çevireceðini gösteriyor. Sarýgül’ün ne baþkanlýk, ne de parti koltuðu var. Bu hiç ona göre deðil. Finansçýlarýn deyimiyle, Sarýgül, cumhurbaþkanlýðý seçimine kadar partide bir koltuk almasýna yönelik direnci kýrabilirse, seçimin ardýndan yeni hedefi “Atatürk’ün koltuðu” olacak.
CHP’nin ‘Fenerbahçe sevinci’nin nedeni
Ankara’da anketler AK Partili Melih Gökçek’in 3-6 puan farkla kazanacaðýný öngörüyordu; ilk sonuçlar da bu yönde iþaret verdi; ancak saatler ilerledikçe CHP (+MHP) adayý Mansur Yavaþ ‘yavaþ yavaþ’ ilerledi ve açýlan sandýklar yüzde 95’e ulaþýnca fark kapandý. CHP’liler “Çankaya ve Yenimahalle oylarý geliyor, kazandýk” açýklamasý yaptý. Ancak sandýklar tamamen açýlýnca Gökçek’in 0.9 puan farkla seçimi kazandýðý ortaya çýktý.
Bu fark nasýl oluþmuþtu?
CHP, Keçiören’de BBP adayý Turgut Altýnok’un kazanmasýný, Büyükþehir oylarýnýn da kendilerine gelmesini umuyordu, ancak öyle olmadý.
Yavaþ, CHP’nin güçlü olduðu Çankaya ve Yenimahalle’de açýlmayan yüzde 12-16’lýk sandýklara güveniyordu, ancak AK Parti’nin güçlü olduðu Keçiören’de sandýklarýn büyük kýsmýnýn açýlmadýðý dikkate alýnmamýþtý; sonucu da bu sandýklar belirledi.
Tüm Türkiye gibi Ankara’da da seçim sonuçlarýný veren Cihan Haber Ajansý ile resmi Anadolu Ajansý’nýn rakamlarý arasýndaki fark tartýþýldý. Ýddiaya göre, CHA önce CHP’nin önde olduðu sandýklarýn sonuçlarýný verdiði için bu fark ortaya çýkmýþtý. Sandýklarýn tamamý açýldýkça oranlar da yaklaþmaya baþladý. CHA’nýn geçtiðimiz ay AK Parti’yi yüzde 36.5 gösteren anketi de ‘manipülasyon’ iddialarýnda etkili oldu.
