Yüzleþme mi aradýðýmýz, yoksa affedilme mi?

Antalya Film Festivali’nde seyrettiðim Murtaza filminin vizyon alacaðýný tahmin etmemiþtim. Çünkü aðýr akýþý, derinlikli senaryosu sanat filmi diye adlandýrabileceðimiz böyle yapýmlarýn vizyon þansýný azaltýyor. Hele Özgür Sevimli’nin ilk yönetmenlik denemesi olmasý bu kanýmý daha da kesinleþtirmiþti. Fakat ne iyi ki film vizyon þansýný buldu. Murtaza’yý genel olarak deðerli bulsam da bu, filmin yakaladýðý baþarýdan çok anlatýlmasý zor olan bir öyküyü konu edinme cesaretinden kaynaklanýyor. Filmi izlediðimde Cezmi Baskýn’ýn oyunculuðuna hayran kaldým. Zaten aklý baþýnda her sinema meraklýsý Cezmi Baskýn’ý beðenir, onun deðerini kabul eder. Sadece piyasamýzýn yoz üretimlerinin çokluðu yüzünden kendini gösteremediði filmlerde yer almasý eleþtirilebilir. Ama hayatýný bir oyuncu olarak geçiren insana da böyle bir haksýzlýk yapýlmamalý. Bu filmde ise tam kendi fiziðine ve oyunculuk yeteneðine göre bir karakter bulmuþ. Yönetmenin bu ilk denemesinin kendi dedesinin hayat hikayesinden yola çýkarak kotardýðýný söylemeliyim. Yorumlayabilmek için psikolojik, sosyolojik ve toplum bilincini de anlamayý gerektiren bir öyküyle uðraþmanýz gerekir. Filmde Sabure ve Murtaza, Malatya’nýn dað köylerinden birinde yaþamaktadýr. Sabure yýllar önce iki gözünü de kaybetmiþtir. Kocasý Murtaza ona bakmaktadýr. Çocuklarý Ýstanbul’da yaþar. Murtaza bir gün kasabaya inip bakkaldan Ýstanbul’daki kýzýný telefonla arar ve çok hasta olduðunu öðrenir. Sabure’ye kýzýnýn durumunu söylemeden Ýstanbul’a gider. Ancak kýzý o akþam ölür. Murtaza, Sabure’nin de üzülmemesi için ölüm haberini gizler. Bu noktadan sonra yazýmýz spoiler içerir, çünkü filmi hakkýyla okuyabilmek için hikayenin gidiþatýný anlatmalýyým. Ýki yalnýz insan ayný köyleri gibi çocuklarý tarafýndan terk edilmiþler. Ýþin ilginç tarafý her an beraber olan Sabure ile Murtaza’nýn birbirlerinden de çok uzak olduðunu görüyoruz. Uzaklýðýn sebebi ise bu iki insanýn birbirlerine aþýk olmamalarýndandýr. Sabure gençliðinde baþka bir erkeði severken Murtaza onu kaçýrmýþ ve tecavüz etmiþtir. Bunun sonunda da evlenmiþlerdir. Murtaza hayatý boyunca nefsine hakim olamamanýn veya karþýlýksýz bir aþkýn içine düþmenin bedelini öderken, Sabure ömür boyu süren manevi bir tecavüzün kurbaný olmuþtur. Bu filme getirebileceðim en büyük eleþtiri yönetmenin yetersizliklerinden kaynaklanýyor. Biz filmi kimin gözünden seyrediyoruz? Sabure’nin bir kadýn olarak toplumda nasýl sessizleþtirildiðini mi, yoksa Murtaza’nýn vicdan hesaplaþmasýnýn hikayesini mi izliyoruz? Yönetmen bir erkek olarak filmin hikayesinde nerede yer alacaðýný bilememiþ. Bu belirsizlik de özellikle Sabure’yi canlandýran Meral Çetinkaya’yý kliþe hale getirmiþ. Ýyi bir öykü ama ilk yönetmenlik denemesi için çok riskli....

FÝLMÝN KÜNYESÝ