Yüzleşme mi aradığımız, yoksa affedilme mi?

Antalya Film Festivali’nde seyrettiğim Murtaza filminin vizyon alacağını tahmin etmemiştim. Çünkü ağır akışı, derinlikli senaryosu sanat filmi diye adlandırabileceğimiz böyle yapımların vizyon şansını azaltıyor. Hele Özgür Sevimli’nin ilk yönetmenlik denemesi olması bu kanımı daha da kesinleştirmişti. Fakat ne iyi ki film vizyon şansını buldu. Murtaza’yı genel olarak değerli bulsam da bu, filmin yakaladığı başarıdan çok anlatılması zor olan bir öyküyü konu edinme cesaretinden kaynaklanıyor. Filmi izlediğimde Cezmi Baskın’ın oyunculuğuna hayran kaldım. Zaten aklı başında her sinema meraklısı Cezmi Baskın’ı beğenir, onun değerini kabul eder. Sadece piyasamızın yoz üretimlerinin çokluğu yüzünden kendini gösteremediği filmlerde yer alması eleştirilebilir. Ama hayatını bir oyuncu olarak geçiren insana da böyle bir haksızlık yapılmamalı. Bu filmde ise tam kendi fiziğine ve oyunculuk yeteneğine göre bir karakter bulmuş. Yönetmenin bu ilk denemesinin kendi dedesinin hayat hikayesinden yola çıkarak kotardığını söylemeliyim. Yorumlayabilmek için psikolojik, sosyolojik ve toplum bilincini de anlamayı gerektiren bir öyküyle uğraşmanız gerekir. Filmde Sabure ve Murtaza, Malatya’nın dağ köylerinden birinde yaşamaktadır. Sabure yıllar önce iki gözünü de kaybetmiştir. Kocası Murtaza ona bakmaktadır. Çocukları İstanbul’da yaşar. Murtaza bir gün kasabaya inip bakkaldan İstanbul’daki kızını telefonla arar ve çok hasta olduğunu öğrenir. Sabure’ye kızının durumunu söylemeden İstanbul’a gider. Ancak kızı o akşam ölür. Murtaza, Sabure’nin de üzülmemesi için ölüm haberini gizler. Bu noktadan sonra yazımız spoiler içerir, çünkü filmi hakkıyla okuyabilmek için hikayenin gidişatını anlatmalıyım. İki yalnız insan aynı köyleri gibi çocukları tarafından terk edilmişler. İşin ilginç tarafı her an beraber olan Sabure ile Murtaza’nın birbirlerinden de çok uzak olduğunu görüyoruz. Uzaklığın sebebi ise bu iki insanın birbirlerine aşık olmamalarındandır. Sabure gençliğinde başka bir erkeği severken Murtaza onu kaçırmış ve tecavüz etmiştir. Bunun sonunda da evlenmişlerdir. Murtaza hayatı boyunca nefsine hakim olamamanın veya karşılıksız bir aşkın içine düşmenin bedelini öderken, Sabure ömür boyu süren manevi bir tecavüzün kurbanı olmuştur. Bu filme getirebileceğim en büyük eleştiri yönetmenin yetersizliklerinden kaynaklanıyor. Biz filmi kimin gözünden seyrediyoruz? Sabure’nin bir kadın olarak toplumda nasıl sessizleştirildiğini mi, yoksa Murtaza’nın vicdan hesaplaşmasının hikayesini mi izliyoruz? Yönetmen bir erkek olarak filmin hikayesinde nerede yer alacağını bilememiş. Bu belirsizlik de özellikle Sabure’yi canlandıran Meral Çetinkaya’yı klişe hale getirmiş. İyi bir öykü ama ilk yönetmenlik denemesi için çok riskli....

FİLMİN KÜNYESİ