Obeziteye karþý çözüm arayýþýna giren uzmanlar, kahverengi yað dokusu naklinin sorunun çözümü olduðuna inanýyor. Harvard Üniversitesi’nin son araþtýrmasýnýn sonuçlarý umut verici.
Þiþmanlýða çare arayan bilim adamlarýnýn son yýllarda odaklandýðý konulardan biri ‘kahverengi yað dokusunun zayýflamadaki etkisini nasýl canlandýrabiliriz’ sorusuna yanýt aramak olmuþtur. Kahverengi yað dokusunun metabolizmayý hýzlý tutma ve kilo almama yönündeki olumlu etkisini keþfeden bilim dünyasý þimdi bu dokuyu artýrmanýn yolunu arýyor. Yeni doðan bebeklerin vücut sýcaklýklarýný koruyabilmek amacýyla kahverengi yaðdan zengin olduðu ancak zamanla bu yað dokusunun yerini beyaz yað dokusu aldýðý biliniyor.
Soðuk iklim ve yaþ faktörü
Beyaz yað dokusu, vücutta biriken kalori fazlasýnýn sonucu ortaya çýkarken, kahverengi yað dokusu vücudu soðuða karþý korumak yani vücudu ýsýtmak için çalýþýyor. Bunu da metabolizmayý hýzlandýrmak suretiyle yapar. Harvard Üniversitesi’nin yaptýðý araþtýrma, yetiþkinlerde neredeyse hiç bulunmadýðý düþünülen kahverengi yað dokusunun vücutta halen bulunduðunu ve aktif kaldýðýný göstermesiyle bu konu yeniden gündeme geldi. Bin 972 kiþinin katýldýðý araþtýrma sonucunda bilim adamlarý, kahverengi yað dokusu miktarýna baðlý olarak, kandaki glikoz ve aþýrý kilo seviyesinde yaþa göre olumlu farklýlýklarýn bulunduðunu fark etti. Araþtýrmada genç olanlarýn kahverengi yað dokusu oranlarýnýn daha fazla olduðu ortaya çýktý. Araþtýrmacýlar bu yaðýn kýþýn, hava soðuk olduðunda, daha aktif olduðunu ve ýsý üretmek için kalori yaktýðýný da vurguladý. Son yýllarda yapýlan farklý araþtýrmalarda, soðuða maruz býrakýlan insanlarda kahverengi yað dokusunun daha fazla aktive olduðu, böylelikle beyaz yað dokusunda da azalma olduðu görüldü. Bir bilimsel gerçek yayýnlandý, “50 gram kahverengi yað dokusunun varlýðý, vücuda giren günlük kalorinin yüzde 20’sini yakabilecek güce sahip.”
Yað dokusunun rolü inceleniyor
Araþtýrmacýlara göre, kahverengi yað dokusu; kadýnlarda yüzde 7.5, erkeklerde ise yüzde 3’ün üzerinde. Harvard Üniversitesi’nde ayný metabolik düzeye sahip, kan þekeri bozulmuþ ve karaciðerde yaðlanmasý olan 2 þiþman fareden birine kahverengi yað dokusu karýn boþluðuna transplante edildiðinde 8 hafta sonra kahverengi yað dokusu eklenmiþ þiþman farenin zayýfladýðý ve kan þekerinin de düzeldiði gözlenmiþtir. Bilim adamlarý geliþmiþ görüntüleme yöntemleriyle, gelecekte, kahverengi yað dokusu oraný ve iþlevini daha iyi saptamayý umuyor. Böylece bu yað dokusunun rolü daha iyi anlaþýlabilecek ve aþýrý kilo ile metabolizma bozukluklarýnýn tedavisinde kullanýlma ihtimali araþtýrýlacak. Araþtýrma insanlarda da uygulanmaya geçerse þiþmanlýða farklý bir yöntem ile çare bulunmasý ihtimali görünüyor.
