Barzani her tondan uyarýldý.
Tavsiyede bulunuldu, Baðdat’la sorunlarýn çözüleceði vaadinde bulunuldu, kazanýmlar hatýrlatýldý, yaptýrýmlarla tehdit edildi.
Ama nafile. Vazgeçirilemedi.
Referandum yapýldýðýna göre, artýk zemberek boþalacak.
Bölge ülkeleri ilk yaptýrýmlarý uygulamaya baþladý bile.
Ýran hava sahasýný kapattý, Erbil sýnýrýný bombaladý.
Merkezi Irak hükümetinin güçlü bir askeri güce sahip olmadýðý, boþluðun Ýran’ýn milis güçleriyle doldurulduðu kimse için sýr deðil. Hal böyleyken Baðdat, Erbil yönetimini Irak’ýn toprak bütünlüðünü bozmaya kalktýðý için askeri olarak nasýl cezalandýracak, nasýl muamele edecekse bunu Ýran’ýn fiili gücüyle yapacak. Haþdi Þabi, Irak’ýn kuzeyinde þimdi daha da güçlenecek.
Erbil’in sorunlarýný çözmek konusunda hiç acelesi olmayan, istekli davranmayan Ýran etkisindeki Baðdat yönetimi referandum haftasýnda peþ peþe kararlar ilan etti. Erbil yönetimine tüm sýnýr kapýlarýný ve havaalanlarýný kendilerine teslim etmelerini buyurdu.
Baðdat komþu baþkentlerden, petrol ve sýnýr konusunda Erbil’le deðil kendileriyle iliþki kurulmasýný istedi. Bu Barzani þahsýnda özerk bölge yönetimini yok hükmüne indirgedi.
Böylece Erbil baðýmsýz olamadan muhataplýktan düþtü.
***
Türkiye için Erbil’in muhataplýktan düþüþü siyasi bir tutumdan ibaret deðil.
Barzani yönetimine diplomatik yollarla defalarca hatýrlatýlan asýrlýk anlaþmalarýn temel bir buyruðu...
O anlaþmalarda mahfuz haklarý için Türkiye bir yaptýrýmlar silsilesini gerektiði zaman, gerektiði kadarýyla hayata geçirecek.
Önce ekonomik ve siyasi, sonra –gerekiyorsa- askeri...
Habur baþta olmak üzere sýnýr kapýlarýnýn, petrol boru hatlarýnýn, Türk hava sahasýnýn, Erbil konsolosluðunun kapatýlmasý. Bunlar henüz elde tutulan gücü yüksek yaptýrýmlar.
Türkiye’nin kimi þehirlerini Kürdistan haritasýna dahil gösteren Rudaw baþta olmak üzere IKBY’ye ait televizyon kanallarý TÜRSAT uydusundan çýkarýldý bile.
TSK’ya sýnýr ötesi operasyon yapma yetkisi veren tezkere de, vaktinden önce ve Meclis’teki üç büyük partinin oyuyla tazelendiðine göre, yayýlma temayülü olan çatýþma ve terör kapýmýza gelmeden önce sýnýrlar ötesinde, IKBY topraðýnda def edilecek demektir.
Bu da, Barzani’nin egemenlik alanýnda cirit atan ve Kandil’den sonra Sincar’a da yayýlan terör örgütü PKK, olduðu yerde telef edilecek demektir.
Ortak tatbikatlar da yapýldýðýna göre PKK’ya Ýran ile ortak operasyon da yapýlabilir, baðýmsýzlýk iddiasýnda ve sevdasýnda olan Barzani’nin topraðý iyice yolgeçen hanýna dönecek demektir.
***
Aslýnda saydýðýmýz þu yaptýrýmlar ve olasýlýklar bile IKBY’nin ne kadar baðýmsýz olmadýðýnýn ve olamayacaðýnýn da göstergesi.
Hem bu kadar baðýmlý, dayanýksýz ve hatta muhtaç bir iliþkiler aðýndasýnýz hem de alacaðýnýz kararlarýn sonuçlarýný öngöremiyorsunuz. Siyasi hamlýðýn, devlet aklýndan ve tecrübesinden yoksunluðun açýk ispatý bu olsa gerek.
Bir yanda ABD’ye tam baðýmlýlýk, hizmetkârý olmaya muhtaçlýk, her þeyini borçlu olmanýn dayanýlmaz aðýrlýðýyla eziliþ.
Bir yanda ancak Türkiye ile iyi iliþkiler kurabilir, ilgisine mazhar olabilirse var ve iyi kalabilme hali, Ankara’nýn muhataplýðýndan düþtüðü anda çýkýþsýz bir tükeniþ sürecine yuvarlanacaðý gerçeði.
Öte yanda tüm egemenlik iddiasýný bir terör örgütüyle paylaþýyor olmak. Terör örgütüyle Kürt milliyetçiliðinde yarýþmak, ön almak için akýlsýz hamleler yapmak.
PKK’ya höt diyemeyen bir idarenin baðýmsýzlýk kabiliyetine sahip olduðunu iddia etme gülünçlüðü.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi baðlý olduðu hukuka baðlý kalabilseydi eðer ve kendisi ve kendi halkýyla birlikte bölge ülkelerini de tehlikeli bir kaosa sürüklemeye kalkmasaydý, ulus devlet baðýmsýzlýðý kazanamazdý evet ama özerk bir yönetim olarak siyasi-ekonomik varlýðýný sürdürebilme özgürlüðünü elinde tutmaya devam edebilirdi.
Þimdi öngörülemez, kontrol edilemez bir tünele girildi.
Ucunda ýþýk deðil kan, gözyaþý ve aþaðýlanma var. Ufalanma da cabasý.
