Günümüzde yürütülen epidemiyolojik saha çalýþmalarý ve bilimsel araþtýrmalarýn sonuçlarý “Saðlýklý Yaþam” kavramý çerçevesinde “Akdeniz Diyeti”nin önemini ortaya koyuyor. Akdeniz beslenme þekli içerisinde en karakteristik eleman þüphesiz zeytin ve ürünleri. Tanrýnýn Akdeniz ülkelerine bir hediyesi olan zeytin, meyvesi, yaðý ya da yapraðý her kýsmýnýn saðlýðýmýz için önemi yeni yeni yayýmlanan bilimsel araþtýrma sonuçlarý ile de ortaya konuluyor. Yeþil zeytin ve zeytin yapraklarý içerisinde acý renkli oleuropein (seko-iridoid) siyah zeytine dönüþtürülürken deðiþime uðrayarak polifenolik tipi bileþik olan hidroksitirozole (fenil etanoit) dönüþüyor. Her ikisi de kuvvetli antioksidan etkiye sahip. Oleuropein son yýllarda popüler olan Argan yaðý içerisinde de temel bileþenlerden biri.
Zeytinin kalp ve damar saðlýðýný destekleyici özelliklerini ortaya koyan epidemiyolojik bulgularý destekleyen deneysel çalýþmalarýn klinik araþtýrmalar ile de doðrulanmasý önemli. Bu bakýmdan ne kadar çok sayýda klinik çalýþma ile bu sonuçlar doðrulanýrsa, bilgilerin güvenilirliði o kadar artmaktadýr.
Ýspanyol araþtýrýcýlar tarafýndan yeni yayýmlanan bir klinik çalýþma 10 gün gibi kýsa süreli uygulandýðýnda bile “damar sertliði” (ateroskleroz)sorununun azaltýlmasýnda katký saðlamasýný göstermesi bakýmýndan önemli.
Bilimsel kriterlere uygun olarak tasarlanan klinik çalýþma damar sertliði riski bulunan 36 kiþi üzerinde yürütülüyor. Bu kiþiler üç gruba ayrýlýp 11 gün süreyle, bir gruba boþ ilaç (plasebo), bir gruba 250 miligram ve diðer gruba 500 miligram zeytin meyvesi özütü içeren standart kapsül (yüzde 20 hidroksitrozol taþýyor) günde iki defa veriliyor. Baþlangýçta beþ ve 10 günlerde gönüllülerde damar sertliðinde deðiþim bir klinik biyomarker olan CAVI (Cardio-Ankle Vascular Index) yöntemi ile izleniyor. Ayrýca kiþilerin kendi deðerlendirmeleri (halsizlik gibi þikâyetlerde farklýlaþma) ve kan tahlili (iltihap belirteci CRP ve lipitler) inceleniyor. Sonuç olarak özellikle yüksek miktarda (500 miligram) zeytin özütü verilen grupta CAVI skorunda dikkat çekici deðiþimin yaný sýra halsizlik gibi þikâyetlerde yüzde 12’lik bir azalma bildiriliyor. Ayrýca trigliserit seviyesinde yüzde 22 kadar belirgin bir azalma saðlanmýþ. Hiç þüphesiz, 10 gün gibi çok kýsa sürede bile elde edilen bu sonuçlarýn, çalýþmanýn daha fazla gönüllü (120-150 kadar) üzerinde yürütülmesi ile çok daha belirgin olabileceði göz önüne alýnarak zeytin, sýzma zeytinyaðý ya da zeytin yapraðýna günlük hayatýmýza daha fazla yer vermeliyiz.
