27 Mayýs darbesi olduðunda Milli Savunma Bakanlýðý (MSB) koltuðunda oturan kiþi Ethem Menderes’tir.
Koltuðu devraldýðý kiþi, yani selefi ise Þemi Ergin’dir.
Her ikisi de Baþbakan Menderes’e ihanet eder.
Ethem’in soy ismine bakýlarak Menderes’le akraba olduðu sanýlmasýn.
Lakin akrabadan öte sevilen biridir.
O yüzdendir ki Menderes tarafýndan soy ismiyle taltif edilmiþtir.
Menderes’in elinden tutarak vekil ve bakan yaptýðý biridir.
Ethem Menderes MÝlli Savunma Bakaný sýfatýyla Komutanlarla içli-dýþlýdýr. Olup biten her þeye ilk elden vakýf olan biridir. Genç subaylarýn darbe hazýrlýklarý için örgütlendiklerini bilmemesi mümkün deðildir.
2 Mayýs’ta dönemin Kara Kuvvetleri Komutaný Cemal Gürsel emekliye ayrýlýr. 3 Mayýs’ta Ýzmir’e gitmeden önce Bakaný ziyarette bulunur. Kendisine Baþbakana vermesi dileðiyle bir mektup býrakýr. Lakin Bakan, Baþvekil Menderes’e o mektubu iletmez.
O mektupta darbenin ayak sesleri vardýr. Ordu içindeki huzursuzluk giderilmezse sonucun kötü olacaðý münasip bir üslupla aktarýlýr. Öneriler sýralanýr. Önerilerin baþýnda mevcut Cumhurbaþkaný Bayar’ýn görevini Menderes’e býrakmasý vardýr. Ve Menderes’in görevi aldýktan sonra ülkeyi rahatlatmak adýna atmasý gerektiðine inandýðý adýmlar sýralanýr.
“Cemal aða” lakaplý Gürsel bilindiði üzere 23 gün sonra yapýlan darbenin baþýna getirilir. Zira dönemin genel kurmay baþkaný Rüþtü Erdelhun ikna edilmediði için Gürsel en kýdemli emekli Komutan olarak darbenin lideri olur. Erdelhun Paþa da Yassýada’da yargýlanýr.
O mektup Baþvekil Menderes’e ulaþtýrýlsaydý ne olurdu bilinmez.
Lakin Menderes soy ismini taþýyan Bakanýn hem bu mektubu kendinde tutmasý hem ordu içinde endiþeye mahal bir durum olmadýðýný her seferinde söylemesi manidardýr.
Yassýada’daki yargýlamalar esnasýnda Ethem Menderes’in sergilediði tavýr daha yürek yakýcýdýr.
Menderes ihaneti farketmiþtir lakin iþ iþten geçmiþtir.
Ýhanet hep en yakýnýndakilerden gelir düsturu bir kez daha ayan beyan olmuþtur.
Sadece Ethem Menderes deðil, önceki Bakan Þemi Ergin de ihanetçilerin içindedir. Ergin’in uyduruk günlükleriyle Baþvekil Menderes’i nasýl arkadan hançerlediði görülür.
Ýþin daha vahim olan yaný DP’nin aðýr toplarýndan/kurucularýndan TBMM Baþkaný Refik Koraltan ve Fuat Köprülü’nün Yassýada’daki duruþlarý, siyasete kefen giyerek çýktýðýný söyleyen liderler tarafýndan mutlaka deðerlendirilmesi gereken bir konudur.
Çýkarýlacak ders:
Siyasetin olduðu her yerde ihanet vardýr.
Ýhanet içeriden ve çoðu kez en çok güvenip yanýnda tuttuðun kiþilerden gelir.
Güven bir yere kadardýr.
Bütün bilgileri o çok güvendiðiniz ve asla ihanet etmeyeceðinize inandýðýnýz bir tek kiþiden aldýðýnýzda akýbetiniz hayrolmaz.
Siyasette önemli makamlara taþýdýðýnýz insanlarýn sadakati ve kiþiliði önem arz eder. Zira o kiþilerin beyanlarý sizi zor duruma düþürür.
Yassýada’da sadakatinden ödün vermeyen Tevfik Ýleri gibi bakanlar ile TBMM Baþkanlýðý ve Dýþiþleri Bakanlýðý koltuðuna oturtulan Koraltan ve Köprülü gibi isimlerin mukayesesi önemlidir.
15 Temmuz sürecinde de böyle bir mukayese imkaný doðdu aslýnda.
O geceyi nerde geçirdiði dahi bilinmeyenleri veya darbeciler yenilgiye uðratýldýktan sonra meydana çýkan 16 Temmuzcularý önemle not etmek gerekirdi.
Darbe yapýlacaðýna dair ihbarlar yapýlýr.
Ýlk ihbarý yapan kiþi, bizzat cunta gruplarýndan birinin içindeki Binbaþý Samet Kuþçu’dur.
Ne yazýk ki ihbar ettiði subaylar serbest býrakýlýrken Kuþçu mahkum edilir.
Kuþçu’nun ihbar ettiði subaylar darbeyi gerçekleþtirenler içindedir.
Rahmetli Alparslan Türkeþ bizzat bir yakýný üzerinden darbe ihbarýnda bulunur.
Baþka kanallardan da ihbarlarýn yapýldýðýný Murat Bardakçý yazdý. Dönemin Anadolu Sigorta Yönetim Kurulu Baþkaný Sezai Feray’ýn mektubu gibi.
Bu ihbarlarýn hiç biri ciddiye alýnmadý.
Çünkü Baþvekil Menderes’in özgüveni yüksekti.
Hiç kimsenin güçlü iktidarýna karþý bir þey yapamayacaðýna inanýyordu.
MSB Menderes ve Genelkurmay Baþkaný Erdelhun Paþa dolayýsýyla ordudan emindi.
Çýkarýlacak ders:
15 Temmuz öncesinde de Fetullahçý askerlerin darbe yapacaklarý iddialarýna inanýlmazdý.
Fetullahçýlarýn darbe yapacak kadar güçlü olmadýklarý varsayýlýrdý.
Demek ki yapýlan her ihbarý dikkate almak lazým.
“Artýk darbe olmaz!” rehavetine kapýlmamak lazým.
Ordu ve emniyet içindeki kadrolaþmalara, tayin, terfi ve tasfiye süreçlerine azami dikkati göstermek lazým.
Kýlýçdaroðlu CHP’sinin baþýný çektiði cephe, týpký Ýnönü CHP’sinin 27 Mayýs öncesinde yaptýðý gibi “þartlarý tamam eylemek”le meþgul.
O yüzden içimizi saðlam tutmak ve cumhur ittifakýný güçlendirmek lazým.
