Çarþamba günkü yazýmda ‘Hibrit liderler’ baþlýðýyla Irak’ta Maliki ve Libya’da Hafter gibi iki gücün ayný anda kullandýðý kiþi veya yönetimlerin sorun oluþturduðundan bahsetmiþtim.
Yazýdan iki gün sonra ise Ýranlý komutan Süleymani suikastý gerçekleþti. Böylece ABD ve Ýran’ýn ayný anda sahiplendiði ve kontrol etmeye çalýþtýðý hibrit yönetimlerden biri olan Irak’taki durum patlak vermiþ oldu.
Çarþamba günkü yazýmda da belirttiðim gibi birbiriyle rekabet eden/çatýþan iki gücün ayný anda kullanmaya çalýþtýðý bu tür melez yapýlar, siyasette, uluslararasý iliþkilerde ve ülke yönetimlerinde çok kafa karýþtýran, izahý zor, hangi amaca hizmet ettiði anlaþýlmayan bir durum üretiyor.
ABD’nin Irak’a müdahalesinden sonra kurulan yapýda Þiiler Baþbakanlýðý, Sünniler Meclis Baþkanlýðýný, Kürtler ise Cumhurbaþkanlýðýný alýyorlar. Baþbakanlýk üzerinden yürüyen sistemde Þiiler daha hâkim pozisyondalar ve ABD bir yandan, Ýran diðer yandan bu yönetim üzerinde söz sahibi olmaya çalýþýyorlar.
Bir nevi modus vivendi, geçici anlaþma þeklinde iþleyen süreçte ABD Þii Baþbakaný (özellikle Maliki döneminde) kendi adamý gibi görürken, Baþbakan da kendisini Ýran’ýn adamý gibi görüyordu.
Ýran hem Meclis’teki Þii parlamenterler, hem hükümetteki Þii siyasetçiler, hem de sahadaki Þii paramiliter gruplar üzerinden Irak’ý adeta yedeðine aldýðýný düþünüyordu.
ABD ise hükümete saðladýðý destek ve bölgedeki askeri gücüyle kontrolün kendisinde olduðu kanaatindeydi. Bu melez ve karmaþýk iliþkinin bir yerde patlamasý sürpriz deðildi.
Gelinen noktada ABD, Ýran’ýn sert hamlelerle Irak’taki gücünü zayýflatmaya ve altýný oymaya baþladýðýný düþündü ve daha sert bir hamle yaptý. Süleymani suikastý þeklindeki bu hamlenin ise Ýran’ýn etkisini daha da artýran, ABD’nin pozisyonunu daha da zayýflatan bir etki yapýp yapmayacaðý merak ediliyor.
Çarpýk iliþki mutlaka bir noktada krize dönüþüyor. ABD’nin kendi kontrolünde olduðunu düþündüðü Iraklý yapýlar bile ABD’nin Irak’tan çekilmesi yönünde görüþ beyan ediyorlar.
Böyle olunca da Irak’ta kartlar yeniden karýlacak, saflar yeniden tutulacak, ittifaklar yeniden oluþturulacak…
ABD ile iliþkilerinde sert rüzgârlar esen Iraklý Kürtler yeni durumda kendilerine yeni roller çýkarmak isteyecekler. Ýran’ýn (ve PKK’nýn) görece daha iyi iliþki içinde olduðu KYB son olayda suikaste karþý daha sert tepkiler gösterdi.
Son geliþmeler hem Kuzey Irak Bölgesel Yönetim açýsýndan, hem de Kürtlerin Merkezi Yönetim’deki pozisyonlarý açýsýndan farklý iliþkiler ortaya çýkarabilir.
MÝT’ÝN KALESÝ
Milli Ýstihbarat Teþkilatý Baþkanlýðý’nýn yeni binasý açýldý. FETÖ tarafýndan kumpaslarla çökertilmeye çalýþýlan, 15 Temmuz gecesi ateþ altýna alýnan MÝT bugün hem operasyonel gücüyle, hem de fiziksel imkânlarýyla daha güçlü, daha gurur duyulacak bir teþkilat haline geldi.
MÝT’in bugün büyük baþarýlara imza atmasýnda içindeki virüslerden, urlardan ve kirli hücrelerden temizlenmesinin büyük payý olduðu söylenebilir.
Özellikle 27 Mayýs ihtilali sonrasýna denk gelen dönemde ABD’nin Türkiye’de vesayet düzeni kurmaya ve MÝT’i etki altýna almaya çalýþtýðý biliniyor.
MÝT bugün hem ABD/CIA vesayetinden, hem askeri vesayetten, hem FETÖ vesayetinden kurtulmuþ durumda.
Milli ve yerli olmanýn yanýnda sivil/demokratik karakteriyle her türlü vesayet üretiminin parçasý olmaktan da kurtulan bir teþkilat MÝT…
MÝT’in kurtulduðu dördüncü vesayet türü ise ‘teknolojik vesayet’…
Artýk kendi imkânlarý ve milli kaynaklarla oyun deðiþtirici hamleler yapabilen; elektronik ve sinyal istihbaratýnda veya farklý bölgelerdeki insan istihbaratýyla büyük baþarýlara imza atan bir teþkilat haline gelmiþ durumda.
MÝT’in, bugün Hakan Fidan’ýn baþarýlý yönetimi ve isimsiz kahramanlarýn gayretli çalýþmalarýyla Türkiye’nin hard power’ýna (sert gücüne) büyük katký saðladýðý söylenebilir.
