Kaddafi’nin akýbeti; günümüz Batý dünyasý ile anlaþmalarýnýn ve verilen sözlerin, nasýl bir sabun köpüðü içeriði taþýdýðýný, tarihi süreç bize anlatmýþ oldu!
Ýtalya ve Ýngiltere Baþbakanlarý Kaddafi’nin devrilmesinden bir kaç gün önce, anlaþma görüntüsü adýyla Libya’da boy göstermiþti. O saate kadar “Kaddafi anlaþmak istiyor” ve Batý ile beraber hareket edeceðini taahhüt eden sözler vermiþti. Sonuç ortada!
Þimdi geldiðimiz noktada Libya, Akdeniz perspektifinden bakýldýðýnda kritik nokta ve tüm ilgili devletlerin bu kritik noktadan menfaat peþindeki tutumu, barýþýn yakýn vadede saðlanacaðý kanaatini oluþturmamaktadýr.
Berlin’deki toplantýya davet edilen devletlerin hükümet temsilcileri ile birlikte anladýk ki, Libya konusu sadece bir kaç taraflý anlaþma masasý oluþturmayacaktýr. Zaten iþin çetrefilli boyutu da budur. Bu kadar talibin ortada olduðu bu durumda, Berlin konferansýndan barýþ anlaþmasý çýkmasa bile, silahlarýn kullanýlmayacaðýna dair ortak fikrin devreye girmesini saðlamak baþarýdýr.
Moskova’da Hafter’in masadan kaçmasýnýn manasýný biraz da Berlin’deki çok taraflý aktörler fraksiyonunun olmasý ile de anlamamýz mümkündür!
Rusya - Türkiye iliþkilerinin bu durumda da nasýl bir etki oluþturma içeriði taþýdýðýný da, Berlin zirvesiyle bile yeniden anlamýþ olduk.
Peki, Rusya ile Libya konusunda uzun vadeli ortaklýk kalýcý mý? Bunu söylemek þimdiden mümkün deðil. Þu açýdan Rusya; Avrupa ve ABD ile iliþkilerini nasýl þekillendireceði ve ileride nasýl ittifaklar ortaya çýkacaðý, bu sorunun yanýtýnda etkendir. Lakin net olarak þu var. Türkiye’ye kalýcý ve uzun vadeli ittifak saðlanmasý gereken taraf olarak bakýyor, Rusya. Ayrýca Akdeniz ve çevresi konularýnda da, Türkiye’siz adým atýlmasýnýn mümkün olmadýðýný bilmekte.
Rusya þu anda, ABD eksenli Batý ittifakýnýn kendisine yönelik hamlelerini bildiði ve bu hamlelerin Rusya’nýn çöküþü için planlamalar olduðunu öngördüðü için alternatif ortaklýklarla uzun vadeli siyaset inþasýný tahayyül etmekte. Bu tutum, bölgedeki tüm siyasi atmosferi deðiþtirecek nitelikte!
Türkiye’nin artýk Batý’nýn aðzý ile konuþmayan, meselelerine Ankara merkezli siyaset anlayýþý ile bakan Türkiye boyutu ile ortaya çýkmasý da, Rusya açýsýndan ciddi bir argüman.
Rusya’nýn içerisinde, çok katmanlý durumun olduðunu defalarca yazmýþýmdýr. Son olaylarla Rusya’da referandum deðiþikliklerinin de, bundan sonraki aþamalar dâhilinde devlet içinde Batý aðzý ile konuþanlara mesafeli ortamýn devreye gireceði sinyalini vermekte.
Bu neyi bize izah etmekte? Rusya; Libya, Suriye ve Ýran olaylarýyla sahayý iyice analiz etti. Uzun zamandýr gerçek sahadan uzak kalan Rusya, sahada nasýl bir uzun vadeli planlamalarýn olduðunu görmüþ oldu. Teorik olarak bildiklerinin, pratik alanda yansýmasýný bizzat yaþamýþ oldu.
Akdeniz’deki Batý çabalarýnýn, Rusya doðalgazýna muhtaçlýktan kurtulma çabasý olduðunu da analiz etmekte. Alternatif doðalgaz hattýnýn devreye girmesinin, en fazla Rusya’ya olumsuz yansýyacaðýný da aþaðý yukarý bilmekte! Bu durumda, Türkiye’nin Libya hamlesini kabullenmesi, hatta bu ortamda destek vermesi, Rusya çýkarlarýna hizmet etmektir. Tabii ki bunu yaparken, Ruslar artýk sahada herkesle temasý öngören siyaset aklýný kullanmakta! ABD’nin yaptýðýný yapmakta ve herkesle temasý sürdürmekle, kalýcý olmanýn mümkünatýný analiz ediyor.
Berlin konferansý ile birlikte; Batý’yý denklem dýþý býrakmadan, kendisini taraflardan biri haline getirebildi. Rusya’nýn bu noktaya gelmesinde, yeni nesil silahlarýnýn olmasý faktörü ilk sýrada gözükebilir. Lakin Türkiye ile anlaþabilmesi ve Türkiye’nin masada bir, sahada farklý davrananlardan ayrý olarak, eylemi ile söylemlerinin birbirini tutmasý, kalýcý siyasi itibarýnýn da Rusya açýsýndan temellerini atmýþ oldu. Bu ne zamana kadar yürür? Rusya çýkarlarý ile Türkiye çýkarlarý kesiþmeyene kadar! Anlaþýlan Rusya da, çýkarlarýn kesiþmemesini uzun vadede de çok arzu ediyor. Yani Türkiye ile Rusya hattý, geçmiþte eðer savaþlarla tanzimlendi ise bundan sonraki aþamanýn barýþtan ilham alacaðý açýktýr. Bu durum ise sadece Orta Doðu genelinde deðil, hem Rusya’nýn hem de Türkiye’nin etki ve ilgi alanlarý olarak belirlenen bölgelerde de iþe yarayacak niteliktedir.
