Azerbaycan'ýn Karabað'daki antiterör harekatý sonuç verdi. Güney Kafkasya'da yaþanan bu geliþme bölgenin dünyaya açýlmasýnda tarihi bir öneme sahip.
Ülkemiz karayolu taþýmacýlýðýnda ve ticarette sýklýkla kullandýðýmýz E80 Trans Avrupa Otoyolu (TEM) 14 ülkenin dahil olduðu uluslararasý bir sistem. Azerbaycan gözlemci üyeydi. Zengezur koridoru ile birlikte bu otoyol Bakü'ye uzanacak ve Hazar havzasýna eriþim saðlanacak.
Karabað zaferi sonrasý þekillenen Güney Kafkasya'da istikrar bölgeye refah da getirecek. Erivan'da bu sürecin kabullenilmesi hiç de kolay deðil. Özellikle Fransa'daki diaspora bölgeyi karýþtýrmaktan vazgeçerse bölgeye barýþ daha çabuk yayýlacaktýr.
Ermeni diasporasýnýn hayalperestliði býrakýp rasyonel bakmasý gerekiyor. Ermeni halkýnýn barýþa, ticarete, refaha kavuþmasý için bölgedeki aktörlerle iþbirliðine ihtiyaç var.
ABD'nin tatbikat adýmýndan sonra Fransa'nýn Erivan'a askeri iþbirliði önerisi hiç de iyi niyetli deðil. Fransa'daki Ermeni diasporasýnýn oylarýna göz diken Fransýz siyaseti iktidarý elde tutabilmek için Ermenistan'ý Rusya'nýn dibinde yeni bir Ukrayna'ya çevirecek.
Erivan yönetimi ensesindeki Rusya'yla bir mücadeleye girmektense Erdoðan'ýn önerdiði bölgesel iþbirliðine dahil olmak zorunda. Aksi halde ülke darbe ve iç savaþ tehlikesiyle karþý karþýya kalacaktýr.
Batý'nýn Ermeni Halkýna Biçtiði Rol
Tarihte Ermenilerin ve Türklerin arasý niye açýldý diye merak edenler için Osmanlý son dönemini hatýrlatmakta yarar var.
Osmanlý'da misyoner okullarý Türkleri etkilememiþtir. Bu okullarýn esas gayesi gayr-i müslim tebaayý dönüþtürmekti.
Osmanlý döneminde açýlan misyoner okullarýnda baþý Amerikalýlar ve Fransýzlar çekiyor.
Hristiyan alemindeki mezhep savaþlarý bu iki ülkeyi bölgede etkin kýlacak yeni mezhebdaþ yaratma projesine sürükledi. Bu ülkeler dini motivasyonla kendi mezheplerine devþirdikleri azýnlýklardan ülkelerine gönüllü hizmet edecek insan yaratmak istediler.
Tarihi Apostolik kilisesine baðlý Ermenileri, ABD Protestanlaþtýrmak, Fransa ise Katolikleþtirmek için mücadele etti.
Bu okullarýn sayýsý o kadar çok ki neredeyse kesin bir liste bulmak mümkün deðil. Tanzimat sonrasý Fransýzlarýn sadece Ýstanbul ve Ýzmir'deki okullarýnýn sayýsý 61.
Fransýz devleti tarafýndan desteklenen Fransisken, Cizvit, Kapusen gibi Katolik tarikatlar Ýstanbul, Ýzmir, Kudüs, Þam, Yafa, Amman, Trablus, Harput, Tarsus, Beyrut, Mardin, Malatya, Mersin, Urfa gibi birçok þehirde faaliyet gösterdiler. Bu þehirlerde Ermeni, Maruni, Nusayri topluluklarý hedeflemiþlerdi. Ayrýca hemen her þehirde hastane, saðlýk ocaðý, hemþire okulu açmýþlardý.
Emperyalist ülkelerin Osmanlý'yý paylaþým mücadelesinde misyoner okullarý araçsallaþtýrýlmýþ ve dönüþtürülen kitleler 1. Dünya savaþýna giden süreçte ne yazýk ki kullanýlmýþtýr.
Bugün Ermeni halkýnýn diasporadaki uzantýlarýna baktýðýnýz zaman Protestanlaþtýrma ve Katolikleþtirme projesinin etkisini görebiliyoruz.
Oysa Bizans döneminde Gregoryan Ermenilerini, Ortodoks Bizans kabul etmiyordu. Fatih Sultan Mehmet Ýstanbul'u aldýktan sonra Ermenileri bir millet olarak tanýmýþ ve Piskopos Hovakim'i Ermenilerinin Patriði olarak atamýþtý.
Þimdi elimizde bir fýrsat var. Tarihin acý izlerini silemesek de emperyalistlerin hedeflerini görmek ve Güney Kafkasya'da istikrarý temin etmek mümkün.
