Ýþçi ve iþveren arasýndaki en önemli anlaþmazlýklardan birisi de fazla çalýþma konusunda yaþanmaktadýr. Ýþ Kanunu'na göre çalýþanlarýn iþe geliþ-çýkýþ saatlerinin ve iþyerindeki çalýþma sürelerinin takip edilmesi gerekmektedir. Fazla çalýþma olgusunun parmak izi sistemi ile takip edilmesi hakkýnda Ýþ Kanunu iþverenlere genel olarak çalýþma sürelerini takip etmek yükümlülüðü vermiþ olup çalýþma sürelerinin nasýl takip edileceði konusunda þeklen bir tanýmlama yapmamýþtýr.
Çalýþma sürelerinin en yaygýn takibi giriþ kartlarý ile yapýlmakla birlikte parmak izi, yüz tanýma veya retina taramasý ile de çalýþma sürelerinin takibini yapan firmalar bulunmaktadýr. Kiþisel Verileri Koruma Kanunu ile düzenleme yapýlýncaya kadar bu yönde yasal bir sýkýntý yaþanmazken artýk parmak izi, yüz tanýma veya retina taramasý ile de çalýþma sürelerinin takibinde sýkýntýlar yaþanmaktadýr.
Parmak izi kayýt sistemi ile mesai takibi yapýlmasý nedeniyle özel hayata saygý hakký kapsamýndaki kiþisel verilerin korunmasýný isteme hakkýnýn ihlal edildiðine iliþkin 05.02.2018 tarihinde Anayasa Mahkemesi'ne baþvuru yapýlmýþ ve Anayasa Mahkemesi kararý 19 Nisan 2022 tarihinde Resmi Gazete'de yayýnlanmýþtýr.
Parmak izi gerek istikrar kazanan yargý kararlarýnda gerekse Kiþisel Verileri Koruma Kurumu'nun almýþ olduðu ihlal kararlarýnda özel nitelikli kiþisel veri olarak kabul edilmektedir.
Çalýþanlarýn iþyerlerini giriþ çýkýþýný ve mesailerini takip ederken parmak izi sisteminin kullanýlmasý konusunu iþverenler tarafýndan tekrardan hassasiyetle deðerlendirilmelidir. Parmak izi verilerinin toplanmasý, saklanmasý, korunmasý veya kullanýlmasý gibi hususlar çalýþanlar açýsýndan ihlal oluþturabilmektedir.
Ýlgili karar temelde parmak izi sisteminin kullanýlarak çalýþanlarýn mesailerinin takibine iliþkindir. Anayasa Mahkemesi vermiþ olduðu kararda, kabul edilebilirlik yönünden, özel hayata saygý hakký kapsamýndaki kiþisel verilerin korunmasýný isteme hakkýnýn ihlal edildiðinin kabul edilebilir olduðuna karar vermiþtir. Dolayýsýyla parmak izi verilerinin bu amaçla kullanýlmasý bir ihlal konusu oluþturmaktadýr.
Esas yönünden ise parmak izinin kiþisel veri olduðu ve özel hayata saygý kapsamýndaki kiþisel verilerin korunmasýný isteme hakkýna bir müdahale olduðu kabul edilmiþtir. Bu kapsamda özel hayata saygý hakký kapsamýnda kiþisel verilerin korunmasýný isteme hakkýnýn ihlal edildiðine karar verilmiþtir.
Kiþisel Verilerin Korunmasý Kanunu açýsýndan yapýlan incelemede ise biyometrik verinin kiþiyi diðer þahýslardan ayýrt etmeye yarayan ve bizzat kiþinin kimliðinin tanýmlanmasý için kullanýlan bir araç olduðu ve kiþiye ait bir biyolojik veya davranýþsal bilgi içermesi nedeniyle özel nitelikli kiþisel veri olarak kabul edilmiþtir.
Kiþisel Verilerin Korunmasý Kanunu'na göre özel nitelikli kiþisel veriler kanunlarda sayýlan bir zorunluluk olmadýðý müddetçe ancak kiþinin açýk rýzasý alýnarak iþlenebilmektedir.
Dolayýsýyla çalýþanlarýn parmak izlerinin veya özel nitelikli kiþisel verilerinin çalýþma saatlerini takip etmek için iþveren tarafýndan temin edilerek, muhafaza edilmesi Kiþisel Verilerin Korunmasý Kanunu açýsýndan kanuni þarttan yoksun olup, ancak çalýþanýn açýk rýzasýnýn bulunmasý halinde iþlenebilir.
Açýk rýza alýnýrken ve kiþisel veri muhafaza edilirken hukuka ve dürüstlük kurallarýna uygun þekilde, belirli, açýk ve meþru amaçlar kapsamýnda, doðru ve gerektiðinde güncel olma þartýyla, iþlendikleri amaçla baðlantýlý, sýnýrlý ve ölçülü olma ve ilgili mevzuatta öngörülen veya iþlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilme ilkelerine uygun iþlenebileceði hüküm altýna alýnmýþtýr.
Çalýþma sürelerinin çalýþanlarýn parmak izleri temin edilerek takip edilmesi Anayasa ve Kiþisel Verilerin Korunmasý Kanunu açýsýndan uygun bulunmamýþ, özel hayata saygý hakkýnýn ihlal edildiði çalýþanýn kiþisel verilerinin korunmasýný isteme hakký olduðu üzerinde durulmuþtur.
Kiþisel Verileri Koruma Kurumu incelediði benzer vakada iþletmeye idari para cezasý uygulamýþtýr.
Sonuç olarak çalýþanlarýn açýk rýzasý olsa dahi çalýþma sürelerinin avuç için, iris, parmak izin gibi özel nitelikli kiþisel veri kabul edilen biyometrik veriler ile takip edilmemesi gerekmektedir.
