Generaller, toplumdan kopuk bir egemenlik dünyasýndan, gerçek hayata geçince travma yaþýyor. Ýlker Baþbuð bunu, kitap yazarak aþýyor ama yaþananlarý yanlýþ aktarýyor.
Son kitabý hakkýnda Cumhuriyet’e verdiði röportajda “Menderes, Eskiþehir’de erken seçimi açýklasaydý, darbe olmazdý” demiþ! Siyasî deðerlendirmeyi sonraya býrakalým, önce; buradaki çarpýtmaya bakalým.
Baþbuð ayný röportajda; “23 Mayýs’taki GÝK’te Sýtký Yýrcalý, ‘Derhal seçimleri yapacaðýmýzý açýklayayým’ deyince, Menderes de ‘derhal’ demiþti” diyor ki, doðrudur; zaten Eskiþehir’e de bu açýklama için gitmiþti.
Peki, neden açýklamadý da darbeye davetiye çýkardý!
1960’ýn ilk, DP’nin son günleriydi…
Seçimle iktidara gelemeyeceðini anlayan CHP’nin mücadeleyi tamamen sokaða taþýmasý üzerine DP’nin verdiði; “CHP'nin seçim dýþý yollarla iktidara gelme çabasýnýn araþtýrýlmasý” için Tahkikat Komisyonu kurulmasý teklifi, 18 Nisan günü TBMM’de görüþülürken konuþan Ýnönü, açýkça; “Þartlar tamam olduðu zaman ihtilal meþru bir haktýr” demiþti.
Bu konuþmadan sonra üniversiteler ve sokaklar daha da karýþmýþtý. 5 Mayýs’ta; “555K” koduyla; büyük bir miting düzenlenmiþti. Hatta Siyasal Bilgiler öðrencisi Deniz Baykal, Kýzýlay’da; “Hürriyet istiyoruz” diye Menderes’in yakasýna yapýþmýþ, O da “Baþbakan’ýn yakasýna yapýþýyorsun, bundan büyük hürriyet olur mu” demiþti.
Öte yandan Cumhuriyet öncülüðünde, korkunç bir iftira kampanyasý yürütülüyor, her gün; akla gelmez iftiralar yayýnlanýyordu. CHP’lilerin herkese fýsýldadýðý; “Polis gösteri yapan öðrencilere ateþ açtý, yüzlerce ölü var” yalanýný o kadar yaydý ki, baþlatanlar bile inandý. Ve bu algý operasyonu, en önemli darbe gerekçelerinden birini oluþturmuþtu.
Toplumu kamplaþtýrmakla itham edilen Menderes, gerçekleri anlatmak için mitingler düzenliyordu. Bir avuç suda fýrtýna koparanlarýn aksine, halkýn yoðun desteði devam ediyordu. Hatta bu teveccüh, kulaðýný saðýr eden “darbe” söylentilerini yeteri kadar ciddiye almasýný engellemiþti. Zavallý Menderes, egemenliðin millete ait olduðunu zannediyordu.
26 Mayýs’ta Eskiþehir, Kütahya ve Konya’ya yapacaðý gezinin ilk duraðý olan Eskiþehir’e gitmiþti. “Benim okulum” dediði Hava Harp Okulu’nda askeri öðrencileri selamlarken, subaylarýn bir kýsmý kendisine yumruk sallamýþtý. Bu terbiyesizlik yetmezmiþ gibi, selamlama sýrasý tören mangasýna geldiðinde; komutanýn “Geri dön...” emri üzerine Menderes’e sýrtýný dönen askerler, 10. Yýl Marþý söyleyerek gitmiþti. Bu, üzerinde çalýþýlmýþ; organize bir isyandý.
Bu darbecilerin günümüzdeki izdüþümleri de, iki gün önce; ayný yöntemi, Boðaziçi Üniversitesi’ne atanan yeni rektöre uyguladý.
Buraya dikkat…
Menderes; mitingde halka hitap etmek için Odunpazarý’na gitmiþti. Erken seçim açýklamasýnýn zaruretine daha fazla inanmýþtý. Burada açýklayarak ortalýðý sakinleþtirecekti!
Oysa cuntacýlar çoktan tedbir almýþtý. Alandaki ses düzeninin kablolarýný keserek konuþmayý engellemiþ, erken seçim açýklamasýna izin vermemiþlerdi.(*)
Harp Okulu’ndan sonra yaþadýðý bu ikinci sabotaj Menderes’i çok üzmüþtü. Geceyi Eskiþehir Þeker Fabrikasý’nda geçirip; bu açýklamayý; kendi evi gibi hissettiði Kütahya’da yapacaktý!
Ama yine yapamayacaktý… Gece 02.00’de Genelkurmay Baþkaný Erdelhun aramýþ, “Bazý genç subaylar darbe yapmaya çalýþýyor, kolayca bastýrýrýz” demiþti ama kökü dýþarýda olan bu hýyanet, onu da yutacak kadar büyüktü.
Gerisi malum…
Sayýn Baþbuð…
1957 seçimlerine de; CHP’nin ýsrarý üzerine “erken” gidilmiþti ve Ýnönü’nün Heybeliada’daki köþkünde kurulan þer ittifakýna raðmen, DP yine Meclis’in yüzde 70’ini almýþtý.
Menderes; sadece 2,5 yýl sonra tekrar baþlayan bu “erken seçim” yaygaralarýna yine “Peki” diyecekti ama sizinkiler izin vermedi.
(*) https://www.aa.com.tr/tr/demokrasinin-infazi-27-mayis/menderesin-siyasi-yasamindaki-donum-noktasi-kutahya/1157208
