M. Yalçýn Yýlmaz
M. Yalçýn Yýlmaz
Tüm Yazýlarý

Dýþ gündemde yumuþama

Geçtiðimiz hafta Cumhurbaþkaný Erdoðan'ýn Arnavutluk ziyareti yalnýzca bizim deðil, diðer baþkentlerin de dikkatini çekti.

Arnavutluk ve Türkiye arasýnda yapýlan anlaþma sayýsý bir hayli fazla. Resmi Gazete arþivini taradýðýmýzda çok boyutlu bir saðlýk, eðitim, acil durum ve savunma anlaþmalarý dizisi karþýmýza çýkýyor.

2020 yýlý baþýnda yapýlan askeri anlaþma önem arz ediyor. Ankara'nýn bu adýmlarý Atina'dan dikkatle izleniyor. Çünkü Arnavutluk ve Yunanistan arasýnda bir asýrdýr süregelen sorunlar mevcut.

1913 Floransa Protokolünün býraktýðý Çameria sorunu ile Müslüman Arnavutlar ve Atina'daki Ortodoks Arnavutlar problemi devam etmektedir. Yunan azýnlýðýn yaþadýðý Kuzey Epir sorunu da her iki ülkenin arasýndaki önemli problemlerdendir. Yunanistan'ýn Ýyon Denizi'nde izlediði siyaset Türkiye ile yaþanan kara sularý ve kýta sahanlýðý sorunlarýyla benzerlik göstermekte.

Ankara ve Tiran, Yunanistan'ýn þýmarýk talepleri ve maksimizasyon politikalarýný dikkatle takip ederken iki ülke arasýndaki anlaþmalardan Atina epeyce rahatsýz oluyor.

Bölgede Atina'nýn dýþýnda yaþanan sorunlarýn arka planýnda körüklenen milliyetçi akýmlar mevcut. Türkiye bütün taraflar üzerinde aðýrlýðý hissedilen önemli bir güç. Sýrbistan, Hýrvatistan, Bosna-Hersek, Kosova, Kuzey Makedonya gibi ülkelerde etnik ve dini gerilim hatlarý mevcut. Bu hatta ateþlenecek bir kývýlcým elbette çok tehlikeli.

Türkiye bu alanda barýþýn ve huzurun teminatý olarak bütün ülkelerin ortak saygýsýna sahip. Bilhassa Erdoðan'ýn özel ilgisi Balkan coðrafyasýný bizim gündemimizde de önemli kýlýyor.

TÝKA'nýn tarihi eserleri restorasyonu, YTB'nin Türkiye Burslarý projesi çok önemli çalýþmalar. Bu çalýþmalar ve geliþen ticaret hacmi Balkanlarda Türkiye imajýný güçlendirmekte ve ülkemizdeki milyonlarca Balkan göçmenini de memnun etmekte.

Ukrayna-Rusya gelirimi

Erdoðan, Rusya'nýn Ukrayna'ya müdahalesine tepki gösterdi. "Putin'in Þam'a verdiði desteðe karþýn Erdoðan Kiev'in yanýnda olur mu?" sorusu gündeme geliyor elbette. Ancak Erdoðan Ukrayna-Rusya arasýndaki gerilimin týrmanmasýný istemiyor ve uzlaþma için gereken desteðin verileceðini ifade ediyor.

ABD'nin Putin'i Ukrayna'da oyalayarak Pasifik hattýndan uzak tutmaya çalýþtýðý iddialarý dikkat çekiyor Batý medyasýnda. Ayrýca Çin'den uzaklaþtýrmak için Rusya'ya yapýlan baskýlar/ambargolar nasýl bir sonuç verecek merak konusu.

Ukrayna-Rusya krizinin Avrupa'da doðal gaz sorunu yarattýðý ve boru hatlarýnýn sevkiyat yapamadýðýný geçen hafta vurgulamýþtýk. Bir savaþ çýkmasa bile savaþýn konuþulmasý dahi enerji, emtia piyasalarýný, borsalarý huzursuz etmeye yetiyor.

Doðu Akdeniz'de denklem deðiþiyor mu?

Cumhurbaþkaný Erdoðan'ýn Herzog'la görüþmesi ve yeni Bennet hükümeti Ankara-Tel Aviv hattýnda yumuþama sinyalleri veriyor. Zaten ticaret kanalý açýktý ancak diplomatik durgunluk vardý. Körfez ülkeleriyle atýlan adýmlar ve yakýn dönemde dýþ politikaya hakim olan pragmatik yaklaþým olgunlaþmayý bekliyordu.

Bölgede ABD yerine Ýngiltere'nin artan sessiz nüfuzu dikkati çekiyor. Ayrýca ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake ilginç bir isim. Ýlter Turan'ýn tespitlerine göre eski Cumhuriyetçi Senatör siyaseten bu göreve getirildi. Büyükelçi Flake, F35 ve S400 gerilimlerini çözmek için gayret gösterecek mi? EastMed projesini rafa kaldýran ABD'den gelen açýklama Türkiye – ABD iliþkilerine yeni bir boyut katabilir mi? Þimdilik bu sorular merak konusu.