Toplumun sessiz çýðlýðýdýr onlar. Seslerini duymak, acýlarýný ve mutluluklarýný hissetmek için görmemize gerek yok. Son yýllarda engellilere yönelik bir çok olumlu düzenleme yapýldýðýný kimse inkâr edemez. Engellilerin yaþam kalitesinin yükseltilmesi, toplumsal konularda daha aktif katýlmalarý, çalýþma hayatýnda ve üretimde daha fazla yer almalarý için son yýllarda yapýlan düzenlemeleri takdirle anmak lazým.
Her ailede ilgiye, paylaþmaya, kaynaþmaya, anlaþýlmaya, sevgiye ve kendini ifade hakkýna ihtiyaç duyan bir engelli var mutlaka. Ülkemizde yaklaþýk 9 milyon doðuþtan veya sonradan çeþitli nedenler engelli olan birey var.
Engelliler herkes gibi çalýþmak, üretmek, ekonomik baðýmsýzlýðýný kazanmak ve kaynaþarak toplumun bir parçasý olmak istiyorlar. Onlar farklý þartlarda yaþasalar da, tüm engellilerin ortak noktasýnýn dýþlanma ve ayrýmcýlýk olduðunu söylesek yanlýþ olmaz.
Son yýllarda engellilerimiz için getirilen veya iyileþtirilen düzenlemelere bakýldýðýnda; Engelliler için Gelir vergisi, ÖTV, MTV, KDV ve Gümrük vergilerinde saðlanan avantajlar, SGK prim teþviki, evde bakým parasý, Alo 183 Sosyal Destek Hattý yardýmý, 2022 engelli aylýðý desteði veriliyor. Ayrýca bazý belediye meclislerinde alýnan kararlar doðrultusunda Engelli bireyler için toplu taþýma araçlarýnda (ücretsiz veya indirimli) ve su faturalarýnda, Devlet Demiryollarý tarafýndan ana hat yolcu trenleri ile yapýlacak seferlerde, THY tarafýndan tüm iç ve dýþ hatlarda, Türkiye Denizcilik Ýþletmelerine ait kruvaziye seferler ve iç hatlarda çeþitli oranlarda indirim uygulanýyor.
Kronik hastalýðý nedeniyle cihaza baðýmlý þekilde hayatýný sürdürmek durumunda kalan engellilere ve ailelerine Elektrik Fatura Bedeli ve Kesintisiz Güç Kaynaðý Desteði saðlanmaktadýr. 3294 sayýlý Evde Bakým Yardýmý almayan, kronik hastalýðý nedeniyle cihaza baðýmlý olan hastalarýn yaþadýðý haneler elektrik indiriminden faydalanabilmektedir.
Ayrýca hem özel sektörde hem de kamuda engelli istihdam zorunluluðu bulunuyor. Ýþverenler, elli veya daha fazla iþçi çalýþtýrdýklarý özel sektör iþyerlerinde yüzde üç engelli, kamu iþyerlerinde ise yüzde dört engelli iþçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarýna uygun iþlerde çalýþtýrmakla yükümlüdür.
Engelli vergi indirimi alýnmasý durumunda erken emeklilik veya þartlarý saðladýklarý takdirde malulen emeklilik hakkýndan yararlanýlabiliyor. Malulen emeklilik için En az on yýldan beri sigortalý bulunup, toplam olarak 1800 gün prim ödenmesi ve çalýþma gücünü en az yüzde 60 oranýnda kaybetmesi gerekmektedir. Engelli vergi indiriminde ise, yüzde 40 ve üzeri engelli rapor olan 4/a sigortalýlarýnýn Maliye Ýdaresinden Engelli Vergi Ýndirimi yazýsý alýnmasý lazýmdýr. Vergi indirim belgesi almak için bir iþyerinde çalýþýyor olmak ve en az yüzde 40 engelli olmak gerekir. Çalýþmayanlar için vergi indirim belgesi verilmez. http://eviss.ivdb.gov.tr/sayfasýndan engelli vergi indirim baþvurusunun durumu sorgulanabiliyor.
Özel bakým merkezlerinden engelli saðlýk kurulu raporunda “tam baðýmlý engelli birey” olduðu belirtilen ve her türlü gelirler toplamý esas alýnmak suretiyle hane içinde kiþi baþýna düþen ortalama aylýk gelir tutarý, asgarî ücretin aylýk net tutarýnýn 2/3’ünden (1.402 TL) daha az olan engelli bireyler “Ücreti Bakanlýk Tarafýndan Karþýlanan Engelli” statüsünde hizmet alabilir. Bu statüde merkeze yerleþtirilen engelli bireylerin tüm giderleri (bakým ücreti ödemesi, harçlýk, giyim yardýmý) Aile, Çalýþma ve Sosyal Hizmetler Bakanlýðý tarafýndan karþýlanmaktadýr.
Aile, Çalýþma ve Sosyal Hizmetler Bakanlýðý Çaðrý Merkezlerinden Alo 183 Sosyal Destek Hattý aracýlýðý ile aile, kadýn, çocuk, engelli, yaþlý, þehit yakýnlarý ile gaziler ve gazi yakýnlarýna yönelik hizmetlere iliþkin çaðrýlar deðerlendirilerek rehberlik ve danýþmanlýk hizmeti sunulmaktadýr.
Bir sonraki yazýmda da evde bakým desteðini açýklamaya devam edeceðim.
