30 yýla yakýndýr Ermenistan Karabað Ermenileri klaný yani neredeyse mafyatik grubu ile karþý karþýyaydý. Tabii ki bu grubun Ermenistan siyasi hayatýnda baþarýlý olmasýný saðlayan, destekleyen Moskova faktörünü bir tarafa not edelim.
Karabað Ermeni grubunun, Ermenistan Devletinde muktedir olmasý ise sosyolojik olarak Ermenistan ahalisinde uzun zamandan beri Karabaðlý Ermeni grubuna karþýt görüþlerin de pekiþmesine sebebiyet vermiþti. Yani Paþinyan faktörünün siyasi meydana çýkmasý ve karþýlýk bulmasýný, biraz da Karabað Ermeni grubunun Ermenistan'da uzun yýllardýr hakimiyette olmasý ile alakasý vardýr.
Koçaryan, Sarkisyan gibi isimlerin, Ermenistan hakimiyetinde olmasý, yolsuzluk, rüþvet içinde fakirleþen ahaliye raðmen zenginleþen yapý haline gelmeleri, Paþinyan gibi yeni siyasi yüzlerin devreye girmesini tetikledi.
Tabii ki Moskova, Paþinyan'ýn geliþinden rahat deðildi. Hatta baþarýsýz olacaðýný öngörüyordu. Paþinyan gelir gelmez, Moskova'nýn bir numaralý ismi Koçaryan'ýn tutuklanmasýný gerçekleþtirdi. Putin bu durumdan hoþlanmadý. Hatta bir kaç defa Paþinyan'a, onun özgür býrakýlmasýný istedi. Paþinyan bu isteði gerçekleþtirmiyordu, son ana kadar! Baský çoðaldý, sonra Paþinyan Moskova'nýn ve Putin'in direk talebini gerçekleþtirmek zorunda kaldý.
Koçaryan'ýn doðum gününde, hapishaneden arayýp kutlamasý ise Ermenistan kamuoyuna siyasi mesaj içeriði taþýmaktaydý.
Paþinyan Moskova için sorunlu isimdir ve Batý'nýn yeni siyaset anlayýþý modelini, Ermenistan kamuoyuna oturtmayý baþaracak gibi duran Paþinyan'ýn önünün kesilmesi için hareket edeceðini uzun zamandýr gözlemlemek mümkündür.
Rusya yanlýsý muhalif grubun haftalardýr parça parça itirazlarý, sokak hareketliliði Paþinyan'ý yýldýrmadý. Tam tersi Paþinyan baþarýsýzlýðýný ve Karabað hezimetini, Rus silahlarýnýn iþe yaramaz olduðuna ve eski yöneticilerin çaresiz bir ordu inþa etmelerine baðladý.
Ýskender füzelerinin kullanýldýðýný ama iþe yaramaz olduðunu ise, kendisine yönelen sorular üzerine açýklama durumunda kalmasý, dolaylý itiraf niteliði taþýdý.
Paþinyan sokaklarý iyi biliyor. Taraftarlarýnýn da olmasý bir argümandýr. Yani Paþinyan halen halk desteðini kaybetmemiþtir. Nedeni açýktýr. Karabað Ermeni grubunun karþýsýnda Paþinyan'ýn direnmesini istiyor. Moskova'dan kurtulmak isteyen Ermeni kitlelerinin olmasýný da göz ardý etmemek lazým. Paþinyan refah sözü veriyor kendi halkýna. Karabað konusu, artýk Ermeni toplumunda tek taraflý konsolide konusu olmaktan çýkmýþtýr. Çünkü açlýk ve sefalet, hayali ve ütopik arzularýn peþinden gitmekten daha reel durumdur.
Ordunun eyleme dönüþecek tutumunu beklemek, þimdilik reel gözükmüyor! Çünkü Ýçiþleri Bakanlýðýnda ve Milli Güvenlik Kurulu içinden Paþinyan'a destek sürmektedir. Burada karþý karþýya sadece halk deðil, devlet kurumlarýnýn gelmesi de söz konusudur. Bu durumda ordunun tek taraflý hareket etmesi zorlaþabilir!
Moskova; Biden, fiili olarak yönetime baþlamadan, Paþinyan sürecini kapatamadý. Bu agresif adýmýn temelini, biraz da bu oluþturmakta.
Paþinyan, yumuþak lokum deðil anlaþýlan! Ve halk desteðini sonuna kadar kullanacak. Ermenistan siyasetindeki "Karabað Ermenileri klaný" yani "cuntasý" demek, "Taþnak artý Asala artý PKK" demektir!
Erken seçim dýþýnda Paþinyan'ý zorla, sadece fiili alýkoyma veya can güvenliði meselesi, yönetimi býrakmasýna yol açar! Bunun dýþýnda Paþinyan direnecektir. Ordu, halka silah dayar mý? Uçaklar havada dolaþsa bile, fiili olarak halka ateþ açýlýrsa, o zaman Erivan sokaklarý, Batý ile Rusya arasýnda yeni iç savaþýn merkezi haline gelir. Rusya olayýn lokal çözümünden yana olduðu için, konunun fazla ileri gitmesini arzu etmeyecek. Batý ise Ermenistan'a, Ukrayna senaryosu gibi bir müdahale ile Rusya'nýn açýktan devreye gireceðini bilmekte. O sebepten, temkinli tutumunu devam ettiriyor. Bu durumda sürece devlet içinden daha kimlerin ve hangi tarafý tutacaðýna bakmamýz gerekiyor. Ve tabii ki Ter-Petrosyan gibi, her iki tarafa da mesafeli olan diðer siyasi gruplarýn, kimin tarafýnda saf tutacaðý, bir kaç belirleyici unsurdan biri olacaktýr.
