"Emeklilikte yaþa takýlanlar" düzenlemesiyle emeklilik baþvurusunda bulunan yaklaþýk iki milyon kiþinin iþlemleri tamamlandý. Çoðuna emeklilik maaþý baðlanýrken, iki yüz bin civarýnda kiþinin baþvurusu reddedildi. Halen maaþ alan bir kýsým içinse "emekliliðin iptali" ileriki günlerde gündeme gelebilir...
Bu anlamda iki temel soru var ortada: Emeklilik baþvurusun iptal ve ret gerekçeleri ne olabilir? Peki bu durumda olanlar hukuki olarak ne yapmalý?
Öncelikle þunu belirtelim. EYT'li olsun veya olmasýn tüm emeklilik talepleri kurumca incelenir. Çalýþma durumu ve statüsüne göre bir karar verilir. Yani ortada EYT'lilere mahsus bir durum yok!
Baþvuru sonrasý uzun bir süre geçmiþ olmasýna raðmen SGK'dan bir yanýt gelmediyse, emeklilik maaþý baðlandý ancak bir süre sonra yatmamaya baþladýysa ve nihayet talebinizin reddedildiði, emekliliðinizin iptal edildiði size teblið edildiyse sorunun ne olduðunu öðrenmeniz gerekir!
EYT'lilerin incelenmesi sonucu ortaya çýkan þu sorunlar var:
(1) Mesela bir kimse kendi iþ yerinin ortaðý olmuþ ve fakat BAÐ-KUR primlerini ödememiþse veya kendi iþ yerinde çalýþýyor görünüyorsa, yanlýþlýkla doðum, askerlik borçlanmasý yapsa bile bu emeklilik iþlemi hatalý bulunabilir. Ýþe baþlama tarihinde on sekiz yaþ altý olanlar, ebeveynlerinin yanýnda sigortalý olanlarýn durumu da benzer mahiyetli...
(2) Baþkasýnýn primleri sehven size, sizin primleriniz baþka bir iþçiye yazýlmýþ olabilir. 1999'daki verilerin doðru kaydedilmemesi olasý bir risk. Ýþe baþlama tarihinizin de hatalý deðerlendirilmiþ olmasý da muhtemel...
(3) Birden fazla iþ yerinde çalýþanlarýn durumu riskli. Zira bu gibi durumlarda fazla görünen sigortalýlýðýn, mevzuattaki hesabý farklý. Þayet böyle bir durum varsa ve emekli olduysanýz, ileride bile emekliliðinizin iptali gündeme gelebilir, dikkat etmeniz gerekiyor.
(4) Sahte sigortalýlýk durumunu SGK fark ederse üzerinden yýllar geçse bile kiþinin emekliliði iptal olur. Ödediði emekli aylýklarýný ve saðlýk harcamalarýnýn parasýný sigortalýdan talep eder. Yine ayný durum askerde iken çalýþan veya yurt dýþýndayken burada prim yatýranlar için de gündeme gelebilir.
(5) EYT'de geriye dönük bir emeklilik tespiti söz konusu olduðu için emekliliðin tespitine yarayan dönemdeki çalýþma statüsünün (SSK veya BAÐ-KUR) müracaatýnýzýn türüyle uyuþmamasý halinde baþvurunun reddine sebep olmasý olasý.
SGK emeklilik talebinizi reddetmiþ veya emekliliðinizi iptal etmiþ olmasýna raðmen yukardaki sorunlarýn sizde olmadýðýný düþünüyorsanýz, yapmanýz gerekenleri þöyle özetleyebiliriz:
* Kurumla irtibat kurmak ve ret veya iptalin gerekçesini doðru ve net anlamak gerekiyor.
* Durumu net anladýktan sonra eldeki bilgi ve belge ile iptal veya ret iþlemine itiraz edilmeli... Ýtiraz dilekçesinin yalýn ve net olmasýna dikkat edilmeli. Evraklarýn orijinallerini kuruma verecekseniz ve bunlar tek suret evrak ise mutlaka noterden tasdik ettirin zira ilerde lazým olunca bulamayabilirsiniz.
* Ve son olarak ret veya iptal iþlemine karþý yaptýðýnýz itiraza altmýþ gün içinde cevap verilmez ise dava açma hakkýna sahip olursunuz. Ýtiraz dava açmak için bir ön þarttýr. Dava dilekçesinde de talebin net olmasýna dikkat edilmelidir.
Bu konu yeni. Hukuki anlamda yeni içtihatlara gebe. Bu sebeple hak arama süreçlerine baþvurmanýn faydalý olduðunu düþünüyorum...
