Artýk ünlü olmak kolay. Popüler bir isme ulaþmak, onun topluma verdiði mesajlara cevap vermek, müdahil olmak basit bir iþ. Bu, ilk zamanlar hoþ karþýlanan bir durum iken þimdilerde insanlarýn çok rahat suç iþleyebileceði bir evreyi doðurdu. Bunun birçok sebebi olabilir. Bir hukukçu olarak gözlemlerime göre þunu söyleyebilirim: "Temasýn olmamasý" ve "sosyal medyada gizlenebilme imkâný" bu tür suçlarýn iþlenmesini kolaylaþtýrýyor.
Ýnsanýn yolda gördüðü birisine hakaret etme ihtimali ile sosyal medya düþüncesine ters gelen bir cümle paylaþan bir fenomene hakaret etme ihtimali arasýnda büyük fark var. Failin maðduru tanýmamasý kadar önemli olan bir husus da, failin kendisini gizleyebilmesi veya ulaþýlamamasý durumu.
Hakaretin kolay olduðu bu mecrada hukuken bazý anlayýþ ve niteleme farklarý sebebiyle ceza davasý açýlýnca ilgili sosyal medya þirketinden failin kim olduðunu tespit edebilecek bilgileri ve verileri almak mümkün olmuyor. Bu durumun bilinmesi veya sosyal medya kullanýcýsýnýn kendisini bu durumda konumlayabilecek dijital bilgiye sahip olmasý da suç yoðunluðunu arttýran bir unsur.
Bir durum daha var ki artýk tahammül sýnýrlarýný aþar düzeye geldi. Meselenin þimdilerdeki "kara deliði" bu. Fenomenlerin, ünlülerin bir kýsmý için yeni bir gelir kapýsý var.
"Hakaret ettir kendine, parayý indir cebine" dönemi diyebiliriz buna.
Ne yapýyor bu insanlar? Sistem gayet basit. Sosyal medya hesabýndan toplumun deðer yargýlarý, önder þahsiyetleri, genel inanýþ ve kabullerine dair "balýksýrtý" ifadeler kullanýlýyor. Bu ifadeler zaten tepki vermeye hazýr kitleye servis ediliyor. Ondan sonra baþlýyor hakaretler, tehditler... Sonra avukat devreye giriyor. Çok sayýda suç duyurusunda bulunuluyor. Her eylem her fail için ayrý ayrý. Sonrasýnda uzlaþma zemini hazýrlanýyor. Þüpheliye þikâyetten vazgeçilmesi için þöyle bir teklif yapýlýyor: "Þikâyetten vazgeçmek için avukat ücreti ve müvekkilimizin masraflarýný karþýlayýn, zaten tazminat davasý açsa müvekkil kazanacaktýr buna göre þu kadar tutarý müvekkile ödeyin, dosya kapansýn". Bu sadece bir dosya bir olay için deðil. Bir maðdur hakkýnda ayda yüzlerce böyle anlaþma yapýldýðýný düþünün...
Bu durum hukuka uygun görünebilir ama asla ve asla vicdana uygun deðil... Nitekim bu konuda bir savcý çok ilginç bir karar verdi. Karar özetle þunu diyor: "Müþtekinin (kendisine hakaret edildiði iddiasýnda olan kiþinin) Ankara Cumhuriyet Baþsavcýlýðýnca yürütülen þikâyetçi olduðu çok sayýda dosyasýnýn olduðu, müþtekinin sosyal medyayý kullanarak diðer kullanýcýlarýn kendisine hakaret edilmesini saðlamaya yönelik paylaþýmlar yaparak bu durumdan menfaat saðlamak kastýyla hareket ettiði, dosya sayýsý dikkate alýndýðýnda müþtekinin durumu meslek haline getirdiðinin deðerlendirildiði, hiç kimsenin oluþturduðu haksýz bir durumdan menfaat temin edemeyeceðinin evrensel bir hukuk ilkesi olduðu, bu kapsamda kiþilik deðerinin rencide edildiðinden bahisle þikâyetçi olunmasýnýn hukuk düzeni tarafýndan korunamayacaðý tespit edilmiþtir".
Kararýn hukuki mahiyeti tartýþýlabilir. Mevcut kanuni düzenlemeler karþýsýnda ileri bir yorum. Ancak savcýnýn suçun unsuru olan "rencide edilme" durumunun meydana getireceði manevi durum yerine, maðdurda bir "neþeye" sebep olmasýna yaptýðý vurgu önemli! Ben bu yönüyle hukuka uygun olduðunu da düþünüyorum kararýn.
Emsal olur mu bilinmez. Pek ihtimal vermiyorum ama bu kararýn bize gösterdiði bir þey var: "Suçtan kazanç olmaz!" Bu kapsamda düzenleme yapmak ve savcýlarýn takdir yetkisini bu odakta geniþletmek de ayný paylaþým için birden fazla suç iþlenmiþ ise bunun soruþturma rejimini farklýlaþtýrmak da bu durumlarda uzlaþmanýn maddi boyutuna bir üst limit getirmek de düþünülebilir. Bu bir sorun ve çözülmesi gerekli!
