AK Parti dýþýnda serbest seçimlerde rakipleriyle yarýþarak seçmenin teveccühüne 18 yýl aralýksýz mazhar olmuþ ikinci bir siyasi parti yok.
Baþka bir ifadeyle çok partili dönemde 18 yýldýr girdiði bütün seçimlerden baþarýyla çýkmýþ ikinci bir parti yok.
Objektif olarak deðerlendirildiðinde, AK Partinin bu baþarýsýnýn arkasýnda birilerinin zannettiði veya iddia ettiði gibi anlamsýz faktörlerden ziyade topluma verdiði güven duygusunun yattýðý görülecektir.
Sistem Cumhurbaþkanlýðý Hükümet Sistemi adý altýnda baþkanlýk sistemine evrildiði için artýk partilerden ziyade adaylarýn toplum üzerinde býraktýðý/býrakacaðý güven duygusu önem kazanmýþtýr.
Yani artýk yürütme siyasi partilerden ziyade adaylarýn baþarýsýna baðlý olduðu için partilerin iriliði ufaklýðý deðil adaylarýnýn kiþiliði önem arz etmektedir.
Bunun bir anlamý da her hangi bir aday topluma güven veriyorsa partisinin oy oraný tek belirleyici olmaktan çýkar.
Fransa ve Tunus’ta yapýlan son seçimleri partisiz adaylarýn kazandýðý gerçeði bu tespitin en son ve en bariz örneðidir.
Bu iki ülke her ne kadar yarý baþkanlýk sistemiyle yönetiliyorsa da cumhurbaþkanýnýn seçimi ve yetkileri itibariyle baþkanlýk sistemine benzemektedir. (Hatta yarý baþkanlýk sisteminde eðer cumhurbaþkanýnýn partisi parlamentoda çoðunluðu elde etmiþse sistem baþkanlýk sistemine yakýn bir durum arz eder, eðer partisi azýnlýktaysa da parlamenter sisteme daha yakýn bir durum ortaya çýkar.)
Türkiye’de de artýk partiler deðil adaylar yarýþacaktýr. Partiler elbette ki önemini tamamen yitirmiyor ama adaylar hükümet olacaðý için aday öne çýkmaktadýr.
2023 seçimleri de adaylar arasýnda geçecektir. Partiler elbette ki önemini tamamýyla kaybetmiþ deðiller. Seçimlerde çalýþacak olan parti teþkilatlarýdýr. Ancak parti teþkilatlarýna moral verecek olan da savunacaklarý adaydýr.
Topluma güven vermeyen adayýn teþkilata güven vermesi düþünülemez. Artýk seçmen de parti teþkilatý da adayýn kalitesine ve çapýna bakacaktýr.
Peki siyasette güven endeksinin parametreleri nelerdir?
Ýþte bu sorunun cevabýný Kemal Öztürk iki gün önce ‘Siyasette güven endeksi’ baþlýðýyla yayýnladýðý özgün yazýsýnda uzun uzun anlattý. Parti adý vermedi parametreleri yazdý. Bence de isabetli tespitlerdi. Özetleyecek olursak:
“Siyasetçinin güven endeksini oluþturan parametreler þunladýr:
1. Baþarý hikayesi var mý?
2. Dürüst biri mi?
3. Sözünü tutar mý?
4. Düzeni bozar mý?(Düzenden maksat seçmenin kurulu düzeni iþi, evi, çevresi, geliri, gideri)
5. Beni anlýyor mu? ” (https://www.haberturk.com/yazarlar/kemal-ozturk/2899413-siyasette-guven-endeksi)
Aslýnda baþka parametreler de eklenebilir.
Çünkü bu özelliklere sahip liderler de çýkabilir ama karizma yoksa, tanýnmýyorsa, onu tanýtacak imkaný, çevresi teþkilatý vs. yoksa kazanma ihtimali de yoktur.
Ancak bu parametreleri mevcut siyasi parti liderlerine uygulayýp doðru sonuca ulaþabiliriz.
Öztürk yazýsýnýn sonunda adaylarý test edecek formülü de vermiþ:
“Her bir maddeye 10 üzerinden not verin. Mesela 1. Maddedeki, “baþarý hikayesi var mý?” sorusuna “evet var” diyorsanýz ve iyi bir baþarý hikayesi olduðunu düþünüyorsanýz 10 puan verin.
Tüm puanlarý toplayýp beþe bölün. Çýkan sonuç, 6 ve üzeriyse o siyasetçinin güven endeksi iyi demektir. Ne kadar yüksekse, seçmen o kadar güven duyuyor demektir ve ona oy verecektir.”
