Edebi cümleler kurarak hayali þeyler anlatmak istemem. Herkesin çok net anlayacaðý sade cümleler kurmak isterim.
Biz ahirete inanan müminler olarak hesap gününe hakikaten hazýrlanýyor muyuz?
Allah ve Resulünün rýzasýna uygun bir hayat sürüyor muyuz, sürmeyi hedefliyor muyuz?
Önceki yazýmda temas ettiðim üzere tevhid inancýný sahýh þekilde benimsedikten ve Allah'a karþý þahsi ibadetlerini ifadan sonra Müslümanlara düþen vazife güzel ahlaka sahip olmaktýr. Güzel ahlak derken de lafý uzatmaya gerek yok.
Takva ve güzel ahlak sahibi olanlarýn cennete en çok girenler olacaðýný haber veren Efendimiz buyurdu ki: "Bana en sevimli ve kýyamette bana en yakýn olanýnýz ahlaký güzel olanlarýnýzdýr."
Bu hususta Ýhya kitabýnýn 5. Cildine dercedilmiþ olan Sühreverdi'nin Kitabu Avarifi'l-Maarif kitabý maddeler halinde güzel ahlaký sýralamýþ.
Özetleyerek nakletmek isterim
Tevazu, güzel ahlakýn ilk sýrasýnda yer alýr. Alçak gönüllük olarak tercüme edilen tevazuun aslý, kiþinin kendisinden yaþça, mevkice, mali bakýmdan daha düþük ya da ayný pozisyonda onlara karþý kibirlenmemek, onlarla kaynaþmak ve onlarýn gönlünü almaktýr.
Örnek yine Efendimiz aleyhisselamdýr. Kölelerin davetine icabet eder, hizmetçilerle birlikte yemek yer, yoksullarýn yanýna oturur sohbet eder, çocuklarýn gönlünü hoþ tutar ve ailesine yardým ederdi.
Tevazu sahibinin kýymetini azaltmaz aksine artýrýr.
Nezaket ve hoþgörü güzel ahlakýn temel taþlarýndan biridir. Muhatap kim olursa olsun nezaketi elden býrakmamak ve kendisine karþý yapýlan hata ne olursa olsun hoþgörülü davranmak.
Peygamberimize 10 yýl hizmet eden Hz. Enes diyor ki: "Resulullah'a 10 yýl hizmet ettim, bir kez bile 'of' demedi, (yapmamam gereken bir þeyi) yaptýðýmda 'niye yaptýn?' (yapmam gereken bir þeyi) yapmadýðýmda 'niye yapmadýn?' demedi!"
"Ýnsanlarla iç içe yaþayan ve onlarýn olumsuzluklarýna sabreden mümin insanlara karýþmayan ve olumsuzluklara sabretmeyenden daha hayýrlýdýr." buyuran da yine Efendimiz.
Mümin kiþinin en önemli ahlaki özelliklerinden biri de baþkasýný kendisine tercih (isar) ve paylaþmaktýr.
Ayeti kerimede sahabeyi medih sadedinde buyuruluyor ki: "Kendilerinin ihtiyaçlarý olsa dahi baþkalarýný öz canlarýna tercih ederler."(Haþr/9)
Sahabiden birine kýzarmýþ bir koyun baþý hediye edilmiþ, o komþusunu kendisine tercih ederek göndermiþ, o koyun baþý 7 haneyi dolaþmýþ herkes komþusunu kendisine tercih etmiþ ve sonunda ilk gönderene geri gelmiþ, bu ayet inmiþ!
Baðýþlamak ve kötülüðe karþý iyilik de müminlerin hasletlerinden biridir.
Efendimiz buyurdu ki, "Cennette görkemli köþkler gördüðümde Cebrail'e, 'Bunlar kimin için?' diye sordum, 'Öfkesine hâkim olanlarla insanlarý baðýþlayanlar içindir.' dedi."
Güzel bir atasözümüz vardýr: Ýyiliðe karþý iyilik her kiþinin kârý, kötülüðe karþý iyilik er kiþinin kârýdýr!
Müminin güzel ahlakýný gösteren hasletlerinden biri de güler yüzlü ve neþeli olmaktýr.
Güler yüz kiþinin kalbindeki ýþýltýlarýn eseridir. Kalbi imanýn huzuruyla dolu olanýn yüzü de güleç olur.
Abus çehreli, asýk suratlý insan güncel tabirle negatif enerji saçar, güleç yüzlü olan ise pozitif.
Efendimiz buyurdu ki, "Mümin kiþi kolay yakýnlýk kuran ve kurulabilen kiþidir. Yakýnlýk kuramayan ve kurulamayanda hayýr yoktur."
Yine buyurdular ki: "Yapýlan her iyilik sadaka(deðerinde)dir. O iyiliklerden biri de mümin kardeþine karþý güler yüzlü olmandýr."
Kolaylýk göstermek, yumuþak davranmak ve muhatabýnýn seviyesine inmek de mümin ahlakýnýn önemli hasletlerinden biridir.
Efendimiz, "Ben þaka da yaparým ama doðru sözden gayrýsýný söylemem." buyurarak gereðinde þakalaþýlacaðýný da öðretmiþtir.
Zahir isminde bir bedevi Medine'ye her geliþinde Efendimize bir hediye getirirdi. Bir gün Efendimiz Zahir'i pazarda mal satarken gördü ve arkasýndan yaklaþýp onu kucakladý. Zahir onu görünce ellerini öptü. Efendimiz, onunla þakalaþýrdý. "Her þehirlinin (dostlarý arasýnda) bir köylüsü vardýr. Muhammed ailesinin köylüsü Zahir'dir!" buyurdu.
Hz. Aiþe validemiz Efendimizin evdeyken de sürekli mütebessim ve güleç olduðunu söyler.
Sahabenin de birbirleriyle þakalaþtýðý çok sayýda örnek vardýr.
Tekellüften uzak durmak da mümin ahlakýnýn özelliklerindendir. Yani kiþinin bir iþi gösteriþli bir biçimde yapmaya çalýþmasý, zoraki görüntü vermesi, yapmacýk hareketlerden kaçýnmasý doðal olmasý müminin özelliklerinden biridir.
Efendimiz buyurdular ki:" Haya ve isteðini söylemekten çekinmek imandan iki þubedir. Müstehcen söz ve (çok konuþmak, yalakalýk, edebiyat parçalamak anlamýnda kullanýlan) açýklama da nifakýn iki þubesidir."
Ölçülü infak ve mal biriktirme sevdasýndan uzak durmak da mümin ahlakýnýn hasletlerindendir. Peygamberimize 10 yýl hizmet eden Hz. Enis, "Gelecek için mal biriktirmezdi." diyor.
Az ile yetinmek aza kanaat da mümin ahlakýnýn önemli hasletlerindendir.
Efendimiz buyurdular ki:"Yeterli miktardaki az (mal), oyalayan çoktan daha hayýrlýdýr!"
"Kanaat bitmeyen bir maldýr!", "Kanaat bitmeyen bir hazinedir!" mealinde hadisler de vardýr.
Hakký müdafaa dýþýnda tartýþmayý ve öfkelenmeyi terk etmek müminin güzel ahlaklarýndan bir diðeridir.
Efendimiz buyurdu ki, "(Mümin)i kardeþinle tartýþma; yerine getiremeyeceðin vaatte bulunma!"
Sevecen davranmak ve kaynaþmak da müminin güzel hasletlerindendir.
Müminler Ayette kendi aralarýnda þefkatli küffara karþý þedid diye tarif edilir.
Efendimiz buyurdular ki. "Mümin, (baþkalarýyla) kaynaþýr ve (baþkalarý da kendisiyle) kaynaþa bilir. Kaynaþmayan ve kaynaþýlmayan da hayýr yoktur."
Efendimiz "Kýyamet günü arþýn etrafýna yüzleri ay gibi parlayan, herkesin feryat ettiði günde sakin, herkesin korktuðu günde korkusuz olanlar için koltuklar kurulur." buyurduðunda sahabe, 'Onlar kimlerdir Ya Rasulellah?' diye sorar. Efendimiz, "Birbirini Allah için sevenlerdir!" buyurur.
Biliyorum yazý çok uzadý ama son olarak müminin önemli hasletlerinden birinin de bulunduðu mevki ve makamý tüm müminlere hizmet için cömert davranmak olduðunu yazmadan geçemeyeceðim.
Dünyadan nice sultanlar, padiþahlar, krallar, imparatorlar, baþkanlar, zenginler, aðalar, beyler gelip geçmiþ. Makam ve mevkileri biriktirdikleri hiçbirine kalmamýþ!
Çoðunu biliyorsunuz farkýndayým.
Ben sadece hatýrlattým.
Hatýrlatmakta fayda vardýr biliyorsunuz.
