"Helikopter düþmesi sonrasý Ýran Cumhurbaþkaný, Ýran Dýþiþleri Bakaný ve beraberindeki diðer isimler hayatýný kaybetti." Olayýn sýradan bir kaza olarak görülmediðini neredeyse herkes dile getirdi. Nedeni açýktýr.
"Hadisenin altýnda sadece hava þartlarý, rüzgar ve sis aramak belki mümkün olabilirdi." Tabii yine de bu seçeneði masada tutarak analizlere devam edeceðiz. Lakin çeliþkili haberler, bu kadar devlet adamýný taþýyan helikopter havalandýrýlmadan önce "neden hava þartlarý önemsenmedi ve yahut hangi güç 'Reisi'yi bu þartlarý bile bile helikoptere bindirdi..." demeden de geçemeyiz?
Burada esas mesele þudur: Eðer bu sabotaj ve suikast ise "bunu kim yaptý?" Çünkü bu soruya cevap üzerinden bölgesel geliþmeleri anlayabileceðiz. "Eðer sabotaj ve bunu dizayn eden dýþarýdaki güçlerse o zaman bölgenin geleceðinde savaþ kaçýnýlmaz gibi duracaktýr." Eðer bu deðilse ve mesele iç meseleyse o zaman "Ýran içindeki geliþmelere bakmamýz gerekecek."
Benim en çok dikkatimi çekenler þunlar oldu: "Böyle bir olaylarda toplumun paniðine neden olan bilgi kirliliðinden kaçýnmak elzemdir." Ýran resmilerinin bu kadar bilgi kirliliðine kendilerinin neden olmasý dikkat çeken bir durum. "Dini liderin önce ulusa sesleniþ yapacaðý haberi yayýldý sonra geri çekildi. Peki neden?" Ýran içindeki sistem gereði Cumhurbaþkaný önemlidir ama bir numara deðil. Dolayýsýyla sistemin hemen toplum ve dünya kamuoyuna yönelik söylem geliþtirmesi gerekirken onu göremedik.
"Eðer enkazý Türk ÝHA'sý tespit etmemiþ olsaydý akla gelen þuydu: Acaba cesetlere ulaþýldý ve toplumu hazýrlamak için, veya yarýndan itibaren nasýl bir siyaset beyaný olacaðýný belirlemek için zaman mý kazanýlmaya çalýþýlýyor?"
Enkaza Türkiye yardýmý ile ulaþýlmasý bu seçeneði ortadan kaldýrýyor. O zaman bu kadar sistemsizlik panik hali mi?
"Neden ilk dakikadan itibaren kaza diye lanse etti Ýran?" Enkaza ulaþmadan kaza olup olmadýðýný nereden bilebilirdi ki? "Acaba dýþarýdan sabotaj durumu seçeneði, Ýran için sorunlu seçenek olduðu için mi?" Kaza mý, sabotaj mý belli olmadan kaza haberleri toplumdaki paniði kontrolde tutma için de olabilirdi. Bunu zaman gösterecek.
Ve elbette ABD Baþkaný Biden'ýn teklif ettiði Yunanistan, Hindistan üzerinden ticaret hattý meselesine yeniden bakmak gerekiyor. "Rusya ve Çin için elzem olan Güney Kuzey hattý konusunda 'Reisi' ikna edildi. Azerbaycan bu ikna meselesinde aktif rol aldý ve komþusu Ýran'la anlaþtý." Bu anlaþma Biden projesine ters düþer. Ýsrail için Ýran'ýn Ermenistan'ý kapsayan, Yunanistan, Hindistan kanalýný besleyen bu projede kalmasý arzulanandý. Dolayýsý ile konunun bu olaya dahli olup olmadýðýný da incelememiz gerekecektir.
Ýran cumhurbaþkanýnýn Azerbaycan-Ýran sýnýrýndan verdiði mesaj anlamlýydý. Mesaj þuydu: "Bu görüntü birilerini rahatsýz edecektir!" Ýþte bu nedenle olayýn üzerindeki sýr perdesi kalkmadýkça, gerçek meydana çýkmadýkça ne sorular ne de hikayeler biter.