Ýþçi ve iþveren çalýþma hayatýnýn etle týrnak gibi vazgeçilmez parçalarýdýr.
Ancak zaman zaman anlaþmazlýklar olmasý da hayatýn gerçeðidir.
Ýþte Ýþ Hukuku'nda iki önemli temel ilke çalýþma hayatýndaki anlaþmazlýklarda önem taþýmaktadýr. Bunlar Ýþçiyi Koruma Ýlkesi ve Ýþçi Yararýna Yorum Ýlkesidir.
Ýþçiyi Koruma Ýlkesi
Ýþ hukuku, iþçilerin haklarýnýn korunmasý amacýyla ortaya çýktýðýndan dolayý, iþ hukukunun en temel ilkesi olarak "Ýþçiyi Koruma Ýlkesi" sayýlabilecektir.
Ýþçiyi Koruma Ýlkesi, özetle, iþçinin iþyerindeki çalýþma yaþamýnda daha güçlü olan iþverenlere karþý hukuki düzenlemelerle korunmasý olarak açýklanabilecektir.
Ayrýca iþ çalýþma yaþamýnýn ve iþyeri ortamýnýn yaratacaðý her türlü tehlikeye, iþ kazalarý ve meslek hastalýklarýna ve fiziki tehlikelere karþý da korunmasý gerekmektedir.
Ýþ hukukunun iþçiyi koruma amacý, iþçinin maddi ve ekonomik haklarý yanýnda kiþiliðinin ve omurunun korunmasýný da kapsamaktadýr.
Ýþ Kanununda, iþçiyi gerek ekonomik gerek diðer yönlerden iþverene karþý koruyucu hükümlere yer verilmiþtir. Bunlarýn baþýnda "Asgari Ücret", "Yýllýk Ýzin", "Hafta Tatili" ve "Ara Dinlenmesi" gibi düzenlemeler gelmektedir.
Bütün bu koruyucu düzenlemeler, kaynaðýný Anayasa da belirtilen "Sosyal Devlet" olma ilkesinden almaktadýr.
Ýþ Kanunundaki açýk hükme raðmen iþçinin, iþverene karþý korunmasý deðil hukuka uygun karar vermek sözkonusudur.
Ýþçi, iþverenin emir ve talimatlarýna uymak, hatta yasanýn deðil iþverenin koyduðu kurallar altýnda çalýþmak zorundadýr.
*
Ýþçi Yararýna Yorum Ýlkesi
Ýþ hukukunun bir diðer ilkesi ise, "Ýþçi Yararýna Yorum Ýlkesi" olup, yargý sürecinde, mevzuatta açýk seçik bir hükmün veya düzenlemenin bulunmamasý durumunda, iþçi lehine yorum yapýlmasý söz konusu olmaktadýr. Yani, hakim mevzuatta açýklýk bulunmayan ve tereddütlü hallerde inceleme yaparak iþçi yararýna olan koþul ve durumu kabul edecektir.
Mevzuatta açýk bir hükmün bulunmasý durumunda iþçi yararýna yorumdan söz edilemeyecektir.
Delillerin hüküm vermeye yeterli olmadýðý yada kesinlik göstermediði durumlarda iþçinin korunmasý ve iþçi lehine yorum ilkelerinden hareket edilmelidir.
Ýþçi lehine yorum ilkesi yasada boþluk bulunmasý, yasanýn açýklýk taþýmamasý yani duraksama halinde olayýn ve yasalarýn yorumunda ve kanundaki boþluklarýn doldurulmasýnda sözkonusudur.
