Ýlginç! Rusya, 30 yýl önceki tutumunda deðilmiþ pozu vermekte. Sadece poz deðil. ABD’nin Rusya’yý çevreleme politikalarýnýn, Ermenistan üzerinden Rusya’nýn çok yakýnýna gelmesi, Moskova’yý yeni stratejiler üretme zorunluluðuna iteklediði açýktýr.
Rusya kamuoyunun delilik derecesinde anti-Türkiye ve anti-Azerbaycan söylemlerine, kulaklarý bir müddet týkamakta fayda vardýr. Nedenini sorarsanýz bu isterik yaygaranýn bile izahý açýktýr. Moskova’nýn resmi bakýþ açýsýný etkilemek! Anlaþýlan þu ki; Ermeni lobisi ve Rusya’daki destek gruplarýnýn muradý, Kremlin’in bakýþ açýsýný sertleþtirme yönünde. Nasýl da ayný senaryo!
Þimdi sizi yýllar önceye götürürsem, Sovyetlerin çöküþü sürecinin baþlangýç zeminini oluþturan Ermeni ekibi, þimdi de ayný modu devam ettirmekte. Söylemler ve eylemlerin hepsi ayný. Neticesi ortada, Sovyetler çöktü! Elbette çöküþ nedeni baþka faktörler, baþýnda da ekonomik çöküþ vardý. Lakin çöküþün fitili yine Karabað üzerinden, yine Ermeni ayaklanmalarý üzerinden yapanlar, ayný yöntemin devreye sokulmasýna sadece seyirci deðil, neredeyse destekçi olmakta.
Moskova, bu defa farklý yol edindi anlaþýlan.
NATO üzerinden geniþleme planlarý, karþýsýnda durduðu Batý ittifakýnýn bir parçasý olan Türkiye’ye karþý koymamakla düþünmekte. Diðer yandan Azerbaycan kamuoyunun Rusya yönünde olumlu deðiþmesini de hesaba katmakta.
Artý olarak Paþinyan ve rüzgarýnýn karþýsýna dikilmek yerine, doðal süreçle Paþinyan’ýn iktidardan elenmesini daha kalýcý yöntem olarak okuyor.
Mesele þu ki; Rusya herkesten iyi biliyor! Yukarý Karabað’a Ermeni nüfus ne zaman getirtildi. Çünkü arþivlerin en derini Rusya’da. Hatta ve hatta, bu süreci pekiþtiren ittifak içinde Rusya baþrolde. Sadece Rus yazar ve diplomat Aleksandr Sergeyeviç Griboyedov’un kitaplarýna bakýlýrsa, Kafkasya’nýn demografik yapýsýna dair o kadar ilginç ve gerçek deliller var ki! Moskova biliyor ve hep bunu manipüle etti.
Þimdi Putin; Karabað ve 7 reyonun, Azerbaycan’ýn anasýnýn ak sütü gibi helal olduðunu biliyor. Þunu da biliyor, Sovyetlerin çöküþünü belirleyen konu, bu konu oldu. Ýþe þimdi de yeni süreç de taraf olmak, yeni bir “Rusya çöküþü” anlamýný taþýr endiþesi ile olaya bakýyor. Ve esasýnda akýllýca.
Ek olarak meydanda, yýldýzý tekraren yükselen Türkiye faktörü vardýr. S-400 konusuyla, nasýl bir sözüne bütün lideri ve devlet ile karþý karþýya geldiðinin iyice farkýnda.
Rusya’nýn kuþatýlmasý sürecinin yeni merhalesini, Ermenistan ve tetiklediði Karabað savaþý ile pekiþtiði açýktýr. Ýþte tam bu nedenle, açýktan destek verdiði Ermenistan’a mesafeli durma kararý aldý.
Türkiye ile Rusya’yý karþý karþýya getirme hevesi, ABD için güzel fýrsat! Gerçi fitilini Macron çekti. Lakin bu defa farklý eylemle karþý karþýya kalýndý. Moskova ilk günden Karabað konusunda “Ankara ile temas halindeyiz” mesajýyla, bize bir takým ipucu vermiþti esasýnda.
Þimdi gelelim sonuca! Elbette sonucu Allah’tan baþka kimse bilemez. Lakin gidiþat þuna iþaret etmekte. Putin bölgesel rahatlýðýn anahtarýnýn Azerbaycan’ýn memnuniyetinden geçtiðinin farkýnda. Diðer yandan bu anlamsýz istiladan Moskova eðilimli Ermeni asýllý ve etkili þahýslarda býkmýþ durumda. Mesela Rusya’da çok ünlü Ermeni asýllý yönetmen Karen Georgieviç Þahnazarov, üstüne basa basa diyor ki “Karabað Azerbaycan’dýr ve oradan geç olmadan çýkmak lazým.”
Malumun ilaný! Geç oldu, doðru. Ama bu noktaya öyle böyle gelinilmedi. Bir defa tarihi gidiþat ve konjonktür, yeni argümanlarýn üretilmesi gerektiðini bize izah etmekte. En doðru ve reel argüman, üretici olarak meydana geliþi ile dengeyi deðiþtirme kabiliyetini gösteren Türkiye belirlemekte. Bu Rusya için biraz rahatsýzlýk verse de, günün sonunda Rusya için kurtarýcý gerçeklik. Nedenini sorarsanýz. Moskova þunun farkýnda, “okyanus ötesi merkezi akýl” Rusya’nýn çöküþünü arzu ediyor! Türkiye müttefiki olan Batýlý Ýttifakýn içinde yer almýyor bu süreçte. Bu ise, Rusya açýsýndan önemli detay. Türkiye herkesle kendi felsefesi çerçevesinde ittifak yaparak, hareket edeceðini her aþamada gösteriyor. Ukrayna ile iliþkiler formatý, Türkiye’nin ABD ve ortaklarýndan farklý olarak Rusya’ya düþman olmadan, Ukrayna ile dostluðun zirvesinin nasýl dizayn edilebileceðini göstermekte. Uzun lafýn kýsasý. Yeni dönem, yeni dengeler Rusya’nýn Karabað politikalarýnda revizyona gidilmesini öðretiyor. Bu öðretiler, Rusya’ya yeniden 80’lerin sonundaki hatasýný yapmamaya itekliyor. Ýþte bu Rusya’yý, öbür Rusya’dan farklý kýlan nokta þimdilik burasýdýr!
