Bir süredir gündemde olan kýdem tazminatý ve tamamlayýcý emeklilik sistemini konuþuyoruz. Ýþçi ve iþverenleri aileleriyle birlikte deðerlendirdiðimizde neredeyse 30 milyon kiþiyi ilgilendiren kýdem tazminatý konusunda hassas olunmasý ve toplumsal mutabakat aranmasý gerekiyor.
Bir süredir Hazine ve Maliye Bakanlýðý ile Aile, Çalýþma ve Sosyal Hizmetler Bakanlýðý bürokratlarý tarafýndan yeni sistem deðiþiklikleri üzerinde çalýþýlýyor. Ýki farklý modelden birisi tercih edilecek.
1 Ocak 2022’de yürürlüðe girmesi planlanan tamamlayýcý emeklilik sistemi (TES) kapsamýnda, kýdem tazminatýnýn fona dönüþtürülmesi için taslak içerikleri de ilgili bakanlýklar tarafýndan kamuoyu ile paylaþýldý.
Normal þartlarda bir aylýk kýdem tazminatý karþýlýðý yüzde 8,33 olup, yeni sistemle farklý bir uygulama getirilmesi öngörülüyor. 1 Ocak 2022’de yürürlüðe girmesi beklenen düzenleme ile yüzde 8,33’ün yüzde 3 kýsmý fona yatýrýlacak, yüzde 5,33'lük kýdem tazminatý ise iþveren üzerinde kalmaya devam edecek.
Burada 60 yaþýna kadar fondaki birikimler kýsmi çekme hakký dýþýnda alýnamayacak. Belirli þartlarda ise bir defaya mahsus olmak üzere evlilik, bir defaya mahsus olmak üzere iþsiz kalýnmasý, ilk konut edinimi ve aðýr hastalýk gibi sebeplerin her biri için, baþvuru tarihindeki bireysel emeklilik hesabýndaki birikim tutarýnýn yüzde 10'unu ve çoklu yararlaným halinde kýsmi çekiþ hallerinin tamamý için her halükarda kýsmi çýkýþ oranýnýn yüzde 20'sini geçmemek üzere defaten çekme hakký kullanýlabilecek.
Çalýþanlar 60 yaþýný tamamladýktan sonra emekli olmaya hak kazanacak. Ödeme oraný toplamý (emeklilik ve kýsmi çýkýþ toplamý) yüzde 30'u geçemeyecek. Kalan tutar aylýk olarak ödenecek.
Ýþçi ve iþveren tarafý görüþlerini sayýn Cumhurbaþkanýmýza iletti. Taraflarýn konuyla ilgili görüþmelerini tamamlamalarý için 2020 Eylül ayýna ertelendi.
Türk-Ýþ Genel Baþkaný Ergün Atalay; kýdem tazminatý, Ýþ Kanunu’nun direðidir, iþçinin yýllardýr döktüðü terin, verdiði bir ömrün karþýlýðýdýr diyor. Kýrmýzý çizgisi olarak açýklanan kýdem tazminatýna yönelik düzenlemelerle ilgili Türk-Ýþ Baþkanlar Kurulu “genel grev” uyarýsý yaptý.
Hak-Ýþ Genel Baþkaný Mahmut Arslan da kýdem tazminatý baðlamýnda yapýlmak istenilen deðiþiklik önerilerine yönelik görüþlerini Sayýn Cumhurbaþkanýmýza sundu.
DÝSK açýsýndan bakýldýðýnda, öteden beri kýdem tazminatý konusunda yapýlacak deðiþikliklere olumlu bakmamaktadýr. DÝSK Genel Baþkaný Arzu Çerkezoðlu Kýdem tazminatýnýn tamamlayýcý emeklilik sistemi kapsamýnda deðerlendirilmesine karþý çýktýðýný ifade etmektedir.
TÝSK (Türkiye Ýþverenler Sendikasý) ise, kýdem tazminatýnýn, iþsizlik sigortasý ve iþ güvencesi ile bir bütün olarak ele alýnmasý ve taraflar arasýnda bir mutabakat saðlanmadýðý sürece kýdem tazminatýnda deðiþiklik yapýlmamasý gerektiði görüþünde.
Burada detaylar açýklandýðýnda daha ayrýntýlý görme imkaný olacak ama iþveren katkýsýnýn yaný sýra devlet katkýsý ve vergi avantajlarý ile cazip hale getirilmesi düþünülüyor. Ayrýca, Bireysel emeklilik sistemi (BES), otomatik katýlým sistemi (OKS) ve tamamlayýcý emeklilik sistemindeki birikimlerin birleþtirileceðini düþünüyoruz.
