Yıllardır kıdem tazminatının geleceğini konuşuyoruz. Hem işçi hem de işveren kesimi kıdem tazminatında yapılacak değişiklikleri pür dikkat takip ediyor.
İşçi hak kaybına uğramak istemiyor, işveren maliyetlerinin düşmesini istiyor.
Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanımız sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından gündeme getirilen Tamamlayıcı Emeklilik Sigortası (TES) ile bu konu yeniden konuşulmaya başlandı.
Esasen geçtiğimiz yıl 30 Eylül 2019 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanımız sayın Berat Albayrak açıklanan 2020-2022 dönemini kapsayan üç yıllık Yeni Ekonomi Programı’nın (YEP) dikkat çekici noktalarından biri de Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne (TES) geçilmesi idi.
Böylece kıdem tazminatı konusu yeniden farklı bir modelle ele alınacak. Kıdem tazminatı düzenlemesine yönelik 2 öneri görüşülüyor; ilk alternatif olan zorunlu tasarruf sisteminde kıdem tazminatının 11 günlük tutarının fona yatırılacak.
İkinci modelde ise tamamlayıcı emeklilik sistemi getirilecek. Sistem değişikliğinin 1 Ocak 2022'de yürürlüğe girmesi düşünülüyor.
Özellikle toplumun büyük bir kesimini ilgilendiren kıdem tazminatı konusunun Bakanlık tarafından şeffaf bir şekilde yürütülmesi ve taslakların paylaşılması gerekir.
Aksi takdirde hem çalışanların hem de işverenlerin tereddütlerinin giderilmediği, açıklıkla bilgilendirilmesi belirsiz bir sistemi kabullenmesi mümkün olmayacaktır.
Özellikle işçi sendikalarının mevcut uygulamanın değişmemesi yönündeki talepleri ve açıklamaları dikkate alındığında konunun ne kadar hassas olduğu ve tarafları incitmeden, doğru bilgilerle ele alınması gerekiyor.
Bir nevi zorunlu tasarruf diyebileceğimiz ilk yöntemde kıdem tazminatının 11 güne karşılık gelen yüzde 3'lük kısmının bir kısmının fona yatırılması ve 19 güne karşılık gelen yüzde 5,33'lük kısmının ise mevcut uygulamadaki gibi işveren üzerinde devam etmesi şeklinde olacak. Kıdem tazminatında bir yıllık çalışmaya karşılık 30 günlük ücret tutarında kıdem hakkı tanınıyor ve bunun oranı da yüzde 8,33 olarak hesaplanıyor.
İşveren çalışanların ücretinin yüzde 3'ünü tamamlayıcı emeklilik sigortasına yatıracak, kalan yüzde 5,33 ise işveren tarafından şartlar sağlandığında işçiye kıdem tazminatı olarak ödenecek. Diğer bir deyişle 30 günlük çalışmanın 11 günü fon tarafından, 19 günü ise işveren tarafından ödenecek. İlk konutun satın alınması, evlenme, ağır hastalık gibi durumlarda ise bu yaştan önce sınırlı olarak kısmi çekim yapılabilecek.
Devlet destekli “Tamamlayıcı Emeklilik Sigortası” sistemi ise yasa yürürlüğe girdikten sonra yeni işe giren bütün çalışanlar sisteme dahil olacak ve işçi, işveren ve devlet katkısından oluşan primler Tamamlayıcı Emeklilik Sigortası hesabına yatırılacak. Prim oranı yüzde 6 olacak. İşverenden yüzde 4 kesinti yapılırken yüzde 1 devlet katkısı verilecek. Ayrıca işçinin ücretine bağlı olarak kademeli yüzde oran artışı getirilecek.
Tamamlayıcı emeklilik sistemi ile çalışanın maaşından kesilen, işverenin de katıldığı, devletin de desteklediği ikinci basamak olarak adlandırılabilecek işyeri bazlı emeklilik sistemi sağlanacak; buna da kıdem tazminatı sistemi de eklenecek. Tamamlayıcı emeklilik sigortasında emeklilik yaşına kadar birikim yapılması öngörülüyor.
