Rusya'nýn Ukrayna'ya saldýrýsý dünya gündemini meþgul ediyor. Süreci 6 Aralýk 2021'de yazmaya baþlamýþýz. Bu savaþýn zemini yýllar öncesinden hazýrlanmýþtý. Ukrayna'nýn bulunduðu konum iki dünyanýn arasýnda hassas bir yere oturuyor.
Önümüzdeki aylar ve belki yýllar boyunca Ukrayna, dünya siyasetinin merkezinde olacak. Ukrayna'nýn bölünme senaryolarý, müzakere görüþmeleri ajans gündemlerinde konuþulacak.
Ukrayna'ya giren paramiliter unsurlar her iki tarafýn da kullandýðý/tercih ettiði bir boyutta varlýk gösterecek. Rusya ile hesabý olan çeþitli ülkelerden gelen savaþçýlar bu coðrafyayý Sovyetlerin Afganistan'ý haline getirebilirler.
Çatýþmanýn Kafkasya'ya ve Balkanlara yayýlmasý ise an meselesi. Her iki bölgede taraflarýn kesiþtiði alanlar ve sinir uçlarý mevcut.
Rusya'nýn gerek federasyon bölgesindeki unsurlarý gerekse Wagner þirketinin tecrübeli savaþ personelini Ukrayna'ya yerleþtirdiði biliniyor. Wagner'in Rus Oligark Yevgeny Prigozhin'in þirketi olduðu iddia edilmiþ ve ABD'de bir yaptýrým kararý da çýkartýlmýþtý.
Batý Ýttifaký Ukrayna'da gayri nizami bir savaþa dolaylý destek vererek hukuki bir yükümlülükten kaçýnmakta. Teritoryal savunma taktiði uzun bir hazýrlýk ve planlama sonucunda Rusya'yý demoralize edebilir. Bu durum savaþýn uzun bir zamana yayýlmasýný saðlayacak ve böylece Putin iktidarýný sarsacak ekonomik bir çöküþe sebep olabilir.
Rusya'ya yapýlan yaptýrýmlara Visa ve Mastercard gibi ödeme sistemlerinin dahil olmasý Rus halkýnýn bankacýlýk sisteminin kolaylýklarýndan mahrum kalmasýný önceliyor. Ayrýca küresel markalarýn Rusya pazarýndan çekilme kararý ise hiç beklenmedik bir tutum. Geçtiðimiz çeyrek asýrda devletler ve þirketlerin çýkarlarýnýn çatýþtýðýna tanýk olduk. Kârýn maksimizasyonunu hedefleyen þirketlerin yaptýrýmlar kervanýna gönüllü katýlýmý ve operasyonlarýný durdurmasý çok boyutlu tartýþýlacak bir karar.
Ukrayna sonrasý siyasal ve toplumsal sistemlerde önemli deðiþiklikler bekliyoruz. Güvenlik ve Strateji Uzmaný Gürsel Tokmakoðlu Politik Merkez'de ýsrarla Post-Ukrayna üzerinde durmakta. Bana göre güvenlik politikalarý ve toplumsal-siyasal eðilimlerde yeni bir dönem baþlýyor.
Hibrit savaþa tanýk olduðumuz bu çaðda hafife alýnan Z kuþaðý dünyanýn geleceði konusunda endiþeli ama bir o kadar da duyarlý. Ukrayna savaþý Avrupa ülkeleri ve Türkiye'de siyasal eðilimleri etkileyecek ve ulus devletin önemini pekiþtirecek.
Bu coðrafyalarda güvenlik ve beka meselesi öne çýkacak, savunma yatýrýmlarýnýn payý artacak. Orta sýnýflarý aldatan liberal söylem yerini realist perspektife býrakacak. Ülkeler kendi sýnýrlarýný ve güvenliklerini korumakla kalmayacak, hem siber alanda hem de uzay alanýnda korunma planlarý yapacaklar.
Avrupa'ya ve baþka ülkelere sýðýnmak zorunda kalan Ukraynalýlarýn sayýsý arttýkça Putin'e karþý öfke Rus kültürüne karþý aþýrý tepkilere neden olacak. Avrupa'da Müslüman karþýtlýðýndan çok Rus karþýtlýðý popülist sað siyasetin baþat söylemi olacak görünüyor.
Türkiye, rasyonel politikalar ve bölge gerçekliði içinde savunma sanayiinde önemli adýmlar atmanýn rahatlýðý içinde. Türkiye kamuoyunda Erdoðan karþýtý muhalefet çeþitlenmiþ ve güçlenmiþ olsa bile güvenlik ve savunma politikalarýnda Erdoðan'ýn baþarýsý takdir topluyor. Kara, hava ve deniz kuvvetleri envanterine katýlan teknolojik donanýmlý ürünler/sistemler ancak güvenlik ve beka meselesini merkeze alan bir iktidarýn yatýrým politikalarý ile sürdürülebilir.
Ukrayna'nýn iki dev rakip arasýnda sýkýþýp kalan hali Türkiye sokaklarýnda gayet iyi anlaþýlýyor. Türk devlet aklý uzak görüþlü planlamalar yaparak ateþ çemberinin ortasýnda güvenli bir ada olmak için çalýþýyor. Erdoðan, bütün engellemelere ve müdahalelere raðmen yerli üretimi destekleyerek milli savunma sanayimizi küresel seviyeye çýkarttý. Ukrayna sonrasý süreçte Türk kamuoyu olup bitenlere bu cepheden bakacak ve güçlü Türkiye'nin kýymetini bilecektir.
