"Putin saldýracak!" istihbaratý doðru çýkan ABD'nin, anlaþýlan bu yönü oldukça güçlü. Lakin ABD'nin caydýrýcý bir hamle yaparak bunun önünü almamasý da; doðrusu merak konusu. Rusya'nýn, Ukrayna topraklarýný iþgale karýþmasý ve fiili olarak uluslararasý hukuku çiðnemesi, Batý açýsýndan alýþýk bir durum olmalý. Biden'ýn kesin bir dille "Saldýrý olacak" demesi ve tarihinin de aþaðý yukarý doðru çýkmasý; þunu izah ediyor: Batý, özellikle ABD ve Ýngiltere bir þey deniyor. Ýþte Putin'in tam da söylemek istediði þey aslýnda buydu.
Aþaðý yukarý günlerdir bu konulara hâkim durumdayýz. Ekonomik hazýrlýðýný yýllar önce yapmýþ bir Putin çýktý karþýmýza. Son ulusa sesleniþ metni, tarih içerikli kendini anlatma yöntemi olarak görülmeli.
Sinirli ve ne yaptýðýný bilen biri olarak çýktý karþýmýza. Esasýnda tüm olaylara bakarken, olaylarýn bu noktaya gelme sebeplerini de kaçýrmamamýz gerekiyor. Elbette uluslararasý hukuk çiðnenmekte.
Lakin bu hukuk tanýmazlýk konusunda Putin, referansýnýn Batý olduðunda ýsrar ediyor.
Kendinin çevreleme politikasýndan rahatsýz olduðunu, 2004 senesinden itibaren dillendirmekte.
Israrla güvenlik garantisi istiyor. Ukrayna'nýn NATO ve Batý ittifakýna taraf olmasýný istemiyor.
Bunun için Kýrým ilhaký olduðunu savunuyor âdeta, "Bana yol býrakmadýnýz" demeye getiriyor. Son Donbas ve Lugansk'ýn sözde baðýmsýzlýðýnýn tanýnmasý ise, yeni ve son olmayan hamlesi gibi karþýmýzda.
Ukrayna konusunu eski Sovyet coðrafyasý ile kýyaslamamakta yarar vardýr. Ukrayna ve Kiev Rusya için farklý anlam taþýyor. Yýllardýr Ukrayna üzerinden ikinci çöküþ sürecinin gerçekleþeceðini planlayan Batý, operasyonunu durdurmak için, her tarafý ateþe vermiþ durumda. Avrupa ile Anglosakson ittifaký bir birinden ayýrmakta. Esasýnda Avrupa bizim ve Anglosakson dayatmasýna karþý koymakta. Tarihsel alt yapýyý göz önünde bulundurursak, korkmasýnda haklý taraf vardýr.
Putin, 2. Dünya savaþýnda karþý karþýya kalýnan durumun müsebbibi olarak, Ýngiltere ve ABD'yi görüyor. Sovyetler Birliði çöküþünün mimarý olarak da Anglosakson ittifakýný hedef almýþ durumda. Bu durumda kendisini korumak için, yeni dünya düzenindeki deðiþimi kullanmak niyetinde. Gürcistan iþgali ile Batýnýn hiçbir þey yapamayacaðýný anladý. Yani bu deneme ona daha sonraki denemeleri için alan açtý.
Ukrayna kendisi için ölüm kalým meselesi. 8 yýldýr fiili olarak Ukrayna'dan ayrý düþen Donbas ve Lugansk bölgelerinde, sürekli çatýþma ortamý hüküm sürdü. Bir taraf farklý, diðer taraf farklý bilgiler ile kendini haklý görmekte. Minsk süreci o sebepten Putin için önemlidir.
Almanya Fransa ve Rusya beraber kurduklarý ve imza atýlan anlaþma, daha sonra Zelenskiy tarafýndan hiçe sayýldý. Putin bunun sebebinin Biden ve yönetiminin olduðu görüþünde. Bu anlaþmaya göre Kiev, Donbas ve Lugansk ile anlaþmalý talepleri dinlemeli ve ortak karar ile geleceðin inþasý yapmalýydý. Bu durumda Rusya Almanya Fransa garantör olacaktý. Zelenskiy önce "Evet" dedi, sonra bunun uygun bir anlaþma olmadýðýný savundu. Minsk masasýnýn daðýlmasý ile kriz çatýþma noktasýna verildi.
Zelenskiy'nin beyanlarý, Batý desteðine güven üzerine kuruldu. Haklýydý da. Çünkü ABD söylem bazýnda ciddi beyanlarda bulundu. Bu durumda Putin, hukuksuz eylem planýný yapma kararý verdi. Donbas ve Lugansk'ta insanlarýn bodrum katlarýnda yaþadýklarýný her gün roket saldýrýlarýna muhatap olduklarýný ve bu duruma son koyulmasý gerektiðini savundu. Ve saldýrý planýný askeri üstler ve havaalanlarýný hedef alarak gerçekleþtirdi. Zelenskiy yalnýz kaldýklarýný, kimsenin kendileri için savaþmak istemediðini ifade etti.
Þimdi Moskova "Zelenskiy hazýrsa, barýþ anlaþmasýna hazýrýz" diyor. Bunu söylerken Ukrayna'nýn NATO üyeliðinden vazgeçmesini, tarafsýz kalacaðýna dair anlaþmaya hazýrsa "Anlaþalým" diyor. Eski yazýlarýmýn birinde söyle cümle sarf etmiþtim: "Sürecin sonuçlarýný, Zelenskiy ve Ukrayna'nýn tavýrlarý belirleyecek." Þimdi de ayný cümle ile yekunlaþtýrmak isterim. "Rusya nereye kadar gider?" sorusunun cevabý, hâlâ bu cümlede saklýdýr. Ya direnecek ve haklý olarak baðýmsýzlýk mücadelesi vermiþ olacak. Gücü ve desteði orantýsýz ölçerek, buna karar verecek. Ya da uzun vadeye yayarak, þimdilik Ukrayna'nýn arazi bütünlüðünü koruyarak gövdeyi kurtaracak