Sevil NURÝYEVA ÝSMAYILOV
Sevil NURÝYEVA ÝSMAYILOV
Tüm Yazýlarý

Rusya, Hafter ve enerji hattýnýn kontrolü arzusu

Rusya ile bir kaç konuda anlaþabilmiþiz. Libya konusunda da bir çok çýkmazý, Baþkan Erdoðan'la Baþkan Putin devreye girerek çözebilmiþti. Þimdiki geldiðimiz duruma bakýldýðýnda, yeni kriz ortamý oluþtuðunu açýktan görebiliyoruz. Türkiye; ulusal çýkarlarý kapsamýnda hareket ettiði Libya konusunda, ciddi baþarýya imza atmakta. Daha net böyle söyleyelim, tüm lojistik desteðini verdiði Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti, alanda ciddi baþarýlar kazanmakta. Uzun zamandan beri Rusya ve Fransa, zaman zaman Amerika, BAE, Mýsýr gibi koalisyonu arkasýna alabilen Hafter, elindeki en önemli üsleri kaybetmiþ durumda. Bu yenilgiden Rusya dehþete gelmeli ki, 8 uçak desteði göndermiþ bulundu. Baþkan Putin "bizim Libya'da fiili askerimiz yok ve biz savaþmýyoruz" demesine raðmen, alanda Rusya var ve her türlü önlemlerle Hafter'i baþarýlý kýlma peþinde. Peki neden, Rusya açýktan siyaseten Hafter'in yanýnda yer aldýðýný göstermemeye gayret ediyor? Sorulduðunda taraflarý masaya getiren konumda kendisini gösterme peþinde. Ama fiili adýmlara bakýldýðýnda, Hafter'e ciddi desteðin arkasýnda Rusya da var!

Rusya; Suriye meselesindeki konumunu, bir nevi meþru hükümetlere verdiði destek sýnýrlarý arasýnda belirlediðini her ortamda dile getirdi. Suriye'de Esad'ý "meþruluk" gerekçesi ile destekleyen Rusya’nýn, Libya'da BM tarafýndan tanýnan meþru Trablus Hükümetine karþý koymasý, açýktan tezlerinin çürütülmesi anlamýný da taþýmakta. Dolayýsý ile Hafter'e desteðini sürdürmekle birlikte, hem de kendi tezini çürütmemek için meþru hükümetin de tam karþýsýnda olduðunu göstermeme peþinde. Türkiye ile iliþkileri bozmak istemiyor, lakin Libya'nýn Avrupa'ya temin ettiði doðalgaz hattýnýn kontrolünü eline alma peþinde. Bunu Hafter dýþýnda kimse ile karþýlayamayacaðýna inanmalý ki, meþru hükümetin Türkiye ile anlaþmasýný resmi aðýzdan olmasa da, gayri resmi engelleme peþinde. Rusya, ABD tarafýndan kendisine kurulan çemberi Libya'daki konumu ile de delmek istemekte.

Fransa ile Rusya’nýn bu anlamda ittifak saðlayabilmesi Makron'un elinden kaymýþ, Libya'da yeniden söz sahibi olma gayesinin arkasýnda da doðalgaz ihtiyacýnýn olduðunu unutmamak lazýmdýr.

Ýtalya, Libya ve Türkiye’nin yan yana gelebilmesi, Fransa, Rusya, Yunanistan, BAE, Mýsýr, Ýsrail alyansýný tedirgin etmiþ durumda!

Hafter'in "kullanýþlý kukla" olarak benimsendiði açýktýr. Dolayýsý ile Türkiye’nin Libya'daki varlýðý Hafter'e karþý deðil, onu destekleyen ittifaka karþýdýr.

Avrupa doðalgaz ihtiyacý konusunda, Rusya'ya baðýmlýlýðýný atlatma niyetindeyken, Libya üzerindeki etkisini pekiþtirmek isteyen Rusya’nýn, nasýl bir hedef belirlediðini anlamak lazým. Bunu yaparken, Türkiye üzerinden de baþka Rusya kaynaklý doðalgaz hattýný zarara sokmamasý lazým. Dolayýsý ile Libya'da, Türkiye ile karþý karþýya gelmek, Türkiye - Rusya arasýndaki enerji hatlarýnýn da zarara sokulmasý demektir. Türkiye’nin bu konudaki kozu bellidir. Bu koz, yeniden diplomatik kanallarýn çalýþmasýný sürekli zinde tutacaðý açýktýr.

Hafter'in masadan kaldýrýlmasý, meþru hükümet ile anlaþmaya oturtulmamasýnýn saðlanmasýnýn esas hedefinin "Libya ile Türkiye arasýndaki anlaþmanýn bozdurulmasý" olduðu ise açýktýr. Ýtalya'nýn tavrý ve Fransa'nýn bulunduðu ittifaka karþý durmasý, anlamlý siyasi kazanýmdýr. Ýtalya, Fransa'nýn her fýrsatý deðerlendirerek alana girme gayretinin önüne, Türkiye - Libya hattýný destekleyerek geçmek istemekte. Bu hat, Ýtalya içinde "siyasi özgürlük" manasý taþýmaktadýr.

Libya'nýn gerçek evladý, bir zamanlar "çöl aslaný" Batýlý sömürgeye direnen þehit Ömer Muhtar gibi olaya bakan yiðitlerin yerine, Hafter gibi haysiyetsiz satýlmýþlarýn neden desteklendiðini anlamak ise þimdi hiç zor deðildir!