Bakü’ye “Badu Kube” denilir. Külekler yani rüzgârlar þehri. Son yýllarýn en bakýmlý, en temiz þehirlerinden biri haline geldi. Ýçeriþehir; kale duvarlarý arasýndaki kadim þehir, ayrýca bir seviye kazandý. Duvarlarý köhne ama, ona þefkatli bir anne eli dokunmuþ. Temizlenmiþ güzelleþtirilmiþ.
Bir soðuk ve kesici rüzgâr günü, Azerbaycan’da olaðanüstü parlamento seçimleri gerçekleþtirildi.
“Bu rüzgârýn hali nedir” derken aklýma geldi. Rüzgâr Bakü’de kuzeyden eserse çok keskin olur. O gün kuzey ve güney rüzgârý birbirine karýþtý. Mesele zaten bu karýþýk rüzgârlarda! Azerbaycan, önemli ve çok kýymetli jeostratejiye sahip bir coðrafya. Ayakta kalmasý, bu karýþýk rüzgârlara kapýlmadan kendini koruyabilmesine baðlýdýr. Seçimlerin zamanýndan erkene çekilmesini, biraz buradan analiz etmemiz lazýmdýr.
Eski ve yeninin ortasýnda karýþýk bir süreç yaþýyor Azerbaycan. Eski kafa ile yeni deðiþim rüzgârýnýn birazda dansý olarak gördüm, rüzgârlý seçim sabahýný.
Azerbaycan; entelektüel birikimi, eðitim seviyesi, kültürel kodlarý ile derin bir ülke. Ýçinde barýndýrdýðý kültürel kimlik ve maneviyat boyutu ile Selçuklu’ya, Osmanlý’ya, Safevi’ye uzanan vazgeçilmez baðlarla birlikte, 200 yýldan uzun zamandýr siyasi olarak Rusya frekansýnýn tam merkezinde olduðu bir gerçektir. Buna raðmen uluslararasý projelerle istikrarýný, her yerde istikrarlarý bozan büyük güçlerin vazgeçilmezi haline getirebilmiþtir, Azerbaycan. Ama hep dinamikleri ile oynanma gayreti göz önünde. Bir tarafý Garb, diðer tarafý Þarktýr Azerbaycan’ýn. Topraklarýnýn iþgal ettirilmesi de, Türk Müslümanlara ait kadim Ýrevan diyarýnda Ermenistan devletinin kurdurulmasý da, biraz bu kesiþme noktasýndaki stratejik varlýða sahip olmasýndandýr.
Bir tarafta Bibi Heybet validemizin manevi derinlik yüklü istirahatgahý, diðer tarafta tefekkürü ile gelecek inþasýna kapý açmýþ Hacý Zeynalabidin’in mirasý ve tam þehrin merkezinde kabir evi olan Seyyid Yahya Þirvani-i Bakuvi Hazretlerinin ilmi irfanýný barýndýran derin kodlardýr, Azerbaycan...
Kafkasya’da Türk Müslüman kimlik üzerine gelecek vadeden Azerbaycan’ýn seçimlerini analiz etmeden önce, çevredeki tüm geniþ çaplý daðýtýcý rüzgârlarý göz önünde tutmamýz þarttýr.
Devleti korumanýn yolunun da deðiþimden geçtiðini görmek, bunu gerçekleþtirirken devlet yapýsýndaki kemikleþmiþ eskici düzeni kökten kýrmadan hareket etmesi þarttýr, Azerbaycan’ýn.
Seçimlere gidilirken, uzun zamandýr hiç alýþýlmadýk bir durum söz konusu oldu. Milletvekili adayý olarak seçime katýlmak isteyen kimse hemen hemen engellenmedi. Bundan önceleri farklý tablo vardý. Tabii ki bu da beklentileri tavan yaptýrdý. Tabii ki toplumun her kesimi, sonuçlardan ayný derecede memnun kalmadý. Eleþtiriler de var! Videolar ve belgelere dayanan tüm itirazlara bakýlacaðý sözü de verildi. Ama mesele tam bu da deðil.
Azerbaycan’ýn seçimsiz bir kaç seneye ihtiyacý var. Yeni ile eski arasýndaki gerilimin ortadan kaldýrýlmasý için, reformlarýn sonuç vermesine ihtiyaç var. Deðiþim sadece parlamentodaki seçilen kiþilerinin kimliði ile baðlý deðil ve olamaz zaten! Her þeyin baþý dengedir. Azerbaycan öyle bir jeostratejik noktada yerleþmektedir ki; dengeli deðiþim, dengeli geçit sürecini temele alan siyasi kod üretmek zorundadýr.
Gürcistan ve Ukrayna modeli sokak hareketleriyle deðiþim sürecinin, Azerbaycan’ýn coðrafi deðeri açýsýndan nasýl bir sonuç verebileceðini yalýn gözle görmek mümkündür.
Rusya’ya kafa tutan, Ýran’a meydan okuyan, ABD’nin zorlamalarýna zorbalýkla cevap veren Azerbaycan beklentisi, þimdiki konjonktürde kabul edilir bir durum deðildir. Gerçekliklere dayanan denge koruyuculuðu, bu dalgalý dönemden daha istikrarlý zemine çekmekte, Azerbaycan devletçilik temellerini. Ýstikrar ve refah, Azerbaycan’ýn þimdiki merhalede yapmasý gereken temel taþlardýr. Lakin bunlar derin mefkûre tezine oturtulmazsa, içinin boþaltýlmasýna kapý açar. Zengin devlet deðil, zenginlerin devleti olur Azerbaycan. Oysa zengin devlettir, asýl hedef...
Ýlham Aliyev’in yerli kodlarla Azerbaycan’da toplumsal barýþý yakalamak istemesinin, bu denge unsuruna dayanarak gerçekleþtirmek istemesi, rasyonel siyaset anlayýþýna dayanmaktadýr.
Memurlarýn halkla iliþkilerinin deðiþmesi, halký ciddiye alma tandasýnýn devreye girmesi, belki küçük ama kalýcý gelecek vadeden hamlelerdir.
Azerbaycan artýk eski kafalý dayatmacý bakýþ açýsýný kaldýracak toplumsal dinamiklere sahip deðil! Reformlar kaçýnýlmaz ve yavaþ yavaþ gerçekleþtirilmelidir. Mesele halkla alakalý deðil. Çünkü Azerbaycan Türkleri, þarkta ilk demokratik cumhuriyeti ilan eden neslin temsilcisidir. Mesele kemikleþmiþ eski yapý ile sertleþmeden, deðiþim dönüþüm sürecini sancýsýz gerçekleþtirebilmektir.
Seçim sonuçlarýndan toplumun her kesiminin memnun kaldýðýný söyleyemem. Baþkan Ýlham Aliyev ve Baþkan Yardýmcýsý Mihriban Aliyeva’nýn, sadece dýþarýdaki dengeyi deðil, en esasý içerideki dengeyi de koruyarak hareket etmesinin arkasýndaki gerçeklik, kýrýlmalarý minimize ve tolere etme çabasý olduðunu da göz ardý edemeyiz. Mihriban Aliyeva’nýn Baþkan Yardýmcýlýðýna getirilmesi ile beraber, deðiþim dönüþüm sürecinin fiili adýmlarla takip edildiðini de gözden kaçýrmamak lazým. Ýlham Aliyev’in aradaki memur koridorunu ortadan kaldýrýp, halka inmesi etkileyici. Halktan gelen tepkilerin üzerine gidildi. Baþkan Yardýmcýsý Mihriban Aliyeva, bu tablonun oluþmasýnýn esas itekleyici gücü oldu.
Seçimsiz tam 4 sene boyunca reformlarýn gerçekleþtirilmesi, ilerideki tüm seçimlerin rengini ve aktörlerini belirleyecektir. Azerbaycan kendi imkanlarý ile, kendi insan kaynaðý ile, içindeki sorunlarý çözmek için dýþ faktörlere dayalý deðil, kendi karakterine uygun altyapý ile deðiþim dönüþüm sürecini pekiþtirmek zorundadýr. Azerbaycan kendi Kýzýlelma’sýný belirlemekte. Zordur evet! Ama hedefi olanlarýn menzili ilelebet olur. Yolun, bahtýn açýk olsun güzel VATAN...
