Sahel-Sömürgeden Birliğe

"ECOWAS, devletlerimiz için tehdit haline geldi."

General Abdourahmane Tchiani, Nijer

Dünya değişirken belki de en keskin değilim-dönüşüm sessiz sedasız bir şekilde Afrika kıtasında gerçekleşiyor. Uzun yıllar boyunca 'sömürge' tarihinin baş coğrafyası olmaktan adım adım 'birliğe' ilerliyor bu kıta. Öyle ki, önce 'sömüren'lerin artıklarını temizlediler; şimdi de 'bir' olmanın adımlarını atıyorlar: Sahel Devletleri İttifakı (Alliance of Sahel States-AES) kuruluyor.

7.7 tarihi ikonik bir an olmanın çok ötesi anlamlar barındırıyor Afrika için. Burkina Faso, Mali ve Nijer bir araya gelerek 'Sahel Devletleri İttifakı' kurduklarını ilan ettiler tüm dünyaya. Dahası da var; 'daha bu başlangıç' dedirtecek hamleler de sırada bekliyor. Orta Afrika coğrafyasındaki diğer ülkelerin de katılması bekleniyor.

Tabii 'statüko' değiştirici bu hamle incelemeye değer. Nedir 'statüko' deyince bir diğer kısaltma çıkıyor karşımıza: ECOWAS.

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu diye çevrilen ECOWAS (Economic Community of West African States), yaklaşık 50 yıl önce Afrika'nın batısındaki ülkeler tarafından Nijerya başkenti Lagos'ta kuruluyor ve ilk askeri müdahalesinin 1990'da iç savaş sürecindeki Liberya'ya olduğu düşünüldüğünde AES kuruluşunda Nijer'in Generali Abdourahmane Tchiani'nin ECOWAS için 'devletlerimiz için tehdit haline geldi' ifadesini kullanmasına şaşırmıyor insan.

'ECOWAS'a bir daha geri dönmeyeceklerini' ilan ederken ekonomi için 'istikrar fonu, banka ve komite' kuracaklarını da belirterek 'sömürge' kimliğinden 'birlik' kimliğine geçişin de adımlarını tanımlıyorlar adeta.

Hatırlayalım; geçtiğimiz aylarda Afrika'da Fransa ve diğer sömürgeci' ülkelerin 'kanlıntıları'nı ülkeden adeta 'kazıyan' hamleler birbiri peşi sıra gelmişti. Şimdi onu bir adım daha ileriye taşıyarak adeta bir 'plan'ın yürürlüğe koyulduğunu ilan ediyorlar: Dekolonizasyondan birliğe.

Eş zamanlı olarak Afrika ile ilgili diğer gelişmeler resmi berraklaştırıyor. Önceki yazılarımızda kaleme aldığımız ve Amerika'nın bahsinin geçtiği Afrika'nın en yeşil ve değerli madenlerce en zengin bölgesi olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde yaşanan 'başarısız darbe girişimi'ni (Mayıs 2024) yakın zamanda basına düşen ABD ve Çin arasında 'maden satın alma' kavgası izlemiş. Yani, yıllardır sömürerek zenginleşen 'Avrupa'nın yerini anlaşılan o ki 21. yüzyılda 'yeni' sömürgeciler almaya çalışıyor ve Afrika bu sefer buna 'birlik' olarak ne kadar karşı durabilecek hep beraber yaşayıp göreceğiz gibi görünüyor.