"Ordumuz geniþ çaplý bir savaþa hazýrlanýyor."
Polonya Genelkurmay Baþkaný
Kuzey Atlantik Ýttifaký NATO'nun 'ikonik' 75. Yýl Zirvesi, yukarýdaki cümlelerle özetlenebilecek þekilde gerçekleþiyor. Ýttifak adeta savaþa hazýrlanýyor. Tabii dile söylemesi kolay; iki dünya savaþýnýn yarattýðý sefalet ve felaket dolu geçmiþini adeta unutmuþçasýna yeni bir tanesine doðru 'büyük' adýmlar atýlýyor. Gelin bakalým nedir bu baðýra baðýra gelen savaþa giden savaþýn yollarýna döþenen taþlar.
ABD'nin Donald Trump'ýn o pervasýz üslubuyla o dönemin NATO Zirvesi'nde 'fitili ateþlenen' Avrupa ülkelerinin savunma için 'taþýn altýna elini koyma' diye adlandýrýlabilecek 'mali destek' mevzuunun, tam da Trump'ýn tekrar ABD baþkaný olmasýnýn gündemde olduðu günlerde karara baðlanmasý dikkat çekici. Tabii 'dikkat çekici' olan sadece 'zamanlama' deðil; 'tutar' da belirleniyor NATO'nun 75 Yýl Zirvesi'nde. Yani amiyane tabirle 'pamuk eller cebe'.
'2025 yýlýnda Ukrayna'ya 40 milyar avro askeri yardým'
Yarýsýnýn ABD, diðer yarýsýnýn da ittifaka üye diðer ülkeler tarafýndan saðlanacaðý Ýtalya'nýn 1.7 milyar, Türkiye'nin de 1 milyar dolarlýk katký yapacaðýný taahhüt ettiði 2025 için Ukrayna'ya 'destek' tutarý, Kuzey Atlantik Ýttifaký 75. Yýl Zirvesi Deklarasyonu'nun 4. Madde'sine dayanýyor:
"Adil yük paylaþýmýný desteklemek için Müttefikler, Ýttifak Gayri Safi Yurtiçi Hasýla-GSYÝH'sindeki paylarýný da hesaba katarak orantýlý katkýlar yoluyla bu taahhüdü yerine getirmeyi hedefleyecektir."
Bir sonraki madde olan 5. Maddede 'sürecin takip edileceði' anlatýlýyor: "Müttefikler, bu taahhütle ilgili olarak saðlanan destek konusunda NATO'ya yýlda iki kez rapor verecekler ve ilk rapor 1 Ocak 2024'ten sonra saðlanan katkýlarý içerecek. Buna dayanarak, Genel Sekreter Müttefiklere bildirilen tüm katkýlarýn bir genel görünümünü sunacaktýr."
Madde 6 ise 'gerekçe' kýsmýný aydýnlatýyor: "Müttefikler, bu taahhüdün kapsadýðý askeri desteðin yaný sýra Ukrayna'ya siyasi, ekonomik, mali ve insani destek saðlamaya devam etmeyi amaçlýyor."
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'in þu sözleri 'mevzuyu' daha da aydýnlatýyor:
"Rusya'nýn savaþtaki zaferi, NATO'nun baþarýsýzlýðýný görmek isteyen Ýran, Kuzey Kore ve Çin'i güçlendirecek. Yaklaþýk yarým milyon kuvvetimiz ittifakýn doðu cephesinde hazýr durumda."
Dünya savaþlarýna giden yolun taþlarýnýn sessiz sakin döþendiði süreçten baya baya 'savaþ tamtamlarý' çalýnan dünyaya gidiyoruz.
Bir yandan ABD, 2026'da Almanya'da uzun menzilli silahlar konuþlandýrmaya baþlayacaðý duyurulurken Sýrbistan Cumhurbaþkaný Vucic, "Elimizde ne zaman fazla para olursa altýn alacaðýz" açýklamasýyla Polonya'nýn ifade ettiði 'hazýrlýðý' nasýl yaptýklarýný anlatýyor.
Diðer taraftan Suudi Arabistan, G7 ülkelerinin Rusya'nýn dondurulan varlýklarýna el koymasý halinde, elindeki Batý ülkelerine ait tahvilleri satmakla tehdit ettiði haberleri düþüyor.
'Saflar sýklaþýyor', 'bloklar kuruluyor'
Amerika'nýn Sesi tarafýndan "Herhangi bir NATO ülkesinin teorik olarak Rusya'nýn hibrit operasyonlarý nedeniyle 5. madde kapsamýnda koruma talep edebilir" haberinin verilmesi de düþündürüyor.
Ýþte bu kadar 'gerilim'in arttýðý bir zamanda, 2026 NATO Liderler Zirvesi'nin Türkiye'de düzenleneceði duyuruluyor.
