Sigortalýlar hangi süreleri borçlanabilir?

Sigortalýlarýn çalýþtýklarý sürelerde SGK bildirimleri yapýlmaktadýr. Bazen sigortalýlarýn doðum, askerlik veya baþka bir nedenle çalýþmadýklarý ve bu nedenle de sigortalýlýk bildirimlerinin yapýlmadýðý görülmektedir. Ýþte sigorta günü bu sürelerde yatmamýþ olanlar için çeþitli borçlanma haklarý vardýr. Yurtdýþý borçlanmalarý ise 3201 sayýlý kanuna göre yapýlmaktadýr.

Buna göre 5510 sayýlý Kanuna göre sigortalý sayýlanlarýn;

a) Kanunlarý gereði verilen ücretsiz doðum ya da analýk izni süreleri ile 4 üncü maddenin birinci fýkrasýnýn (a), (b) ve (c) bentleri kapsamýndaki sigortalý kadýnýn, üç defaya mahsus olmak üzere doðum tarihinden sonra iki yýllýk süreyi geçmemek kaydýyla borçlanýlacak sürelerde uzun vadeli sigorta kollarý açýsýndan sigortalý sayýlmamasý ve çocuðunun yaþamasý þartlarýyla talepte bulunulan süreleri,

b) Er veya erbaþ olarak silâh altýnda veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreleri,

c) 4 / (c) bendi kapsamýnda olanlarýn (memurlarýn), personel mevzuatýna göre aylýksýz izin süreleri,

d) Sigortalý olmaksýzýn doktora öðrenimi veya týpta uzmanlýk için yurt içinde veya yurt dýþýnda geçirdikleri normal doktora veya uzmanlýk öðrenim süreleri,

e) Sigortalý olmaksýzýn avukatlýk stajýný yapanlarýn normal staj süreleri,

f) Sigortalý iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltýna alýnanlardan bu suçtan dolayý beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltýnda geçen süreleri,

g) Grev ve lokavtta geçen süreleri,

h) Hekimlerin fahrî asistanlýkta geçen süreleri,

ý) Seçim kanunlarý gereðince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapýldýðý tarihi takip eden ay baþýna kadar açýkta geçirdikleri süreleri,

i) Bu bendin yürürlüðe girdiði tarihten sonraki sürelere iliþkin olmak üzere, 4857 sayýlý Kanuna göre kýsmi süreli iþ sözleþmesi ile çalýþan sigortalýlarýn, kýsmi süreli çalýþtýklarý aylara ait eksik süreleri,

j) Sigortalý olmaksýzýn, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayýlý Kanuna göre yurt dýþýna gönderilen ve öðrenimini baþarýyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduðu mecburi hizmet süresini tamamlamýþ olanlarýn, yurt dýþýnda resmî öðrenci olarak geçirmiþ olduklarý öðrenim sürelerinin 18 yaþýnýn tamamlanmasýndan sonraki döneme ait olan kýsmý, kendilerinin veya hak sahiplerinin yazýlý talepte bulunmalarý ve talep tarihinde 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sýnýrlarý arasýnda olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancýn % 32'si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliði tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri þartý ile borçlandýrýlarak, borçlandýrýlan süreleri sigortalýlýklarýna sayýlmaktadýr.

Buna göre bir doðum için 720 gün, iki doðum için 1.440 gün ve üç doðum için borçlanma yapýlmasý halinde ise toplam 2.160 prim günü kazanýlmýþ olacaktýr.

2021 yýlý asgari ücreti (Günlük: 119,25 TL) dikkate alýndýðýnda, 24 aylýk doðum borçlanmasý yapan bir 4/a sigortalýsý (SSK'lý), prime esas kazancý asgari ücretten seçerse, 1 günlük borçlanma 119,25 X 0,32= 38,16 TL ve 720 günlük borçlanma 38,16 x 720= 27.475,20.- TL olacaktýr. Bu borcun tebliði tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir.

Kýsmi süreli iþ sözleþmesi ile çalýþan sigortalýlarýn borçlanýlacak sürelere iliþkin genel saðlýk sigortasý primlerinin ödenmiþ olmasý halinde, genel saðlýk sigortasý primi ödenmiþ bu sürelere iliþkin borçlanma tutarý % 20 oraný üzerinden hesaplanýr.

Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni baþvuru þartý aranýr. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayýlmaz. Borçlanma sürelerinin ne þekilde belgeleneceðini belirlemeye Kurum yetkilidir. Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalýlýðýn baþlangýç tarihinden önceki süreler için borçlandýrýlma halinde, sigortalýlýðýn baþlangýç tarihi, borçlandýrýlan gün sayýsý kadar geriye götürülür. Sigortalýlýk borçlanmasý ile aylýk baðlanmasýna hak kazanýlmasý durumunda, ilgililere borcun ödendiði tarihi takip eden ay baþýndan itibaren aylýk baðlanmaktadýr.