M. Yalçýn Yýlmaz
M. Yalçýn Yýlmaz
Tüm Yazýlarý

Teoman Hoca ve Viyana Okulu

Önceki gün ebedi yolculuðuna uðurladýðýmýz Teoman Duralý Hocamýza Fatih Camiinde "helal olsun" derken etrafýmda yüzlerce genç vardý. Aklýma Hocanýn fakülte amfilerindeki mütevazý bilgeliði, felsefeyi hayatýmýza dahil ediþi, hiç bitmeyecek aþký ve Viyana'da tanýþtýðý gençler geldi.

Teoman Hoca, 2003 senesinde misafir öðretim üyesi olarak Viyana Üniversitesinde ders verirken bir taraftan da Wonder'de Türk öðrencilere ilham kaynaðý olmuþtu.

Diðer darbe dönemleri gibi insanlarýn kaderinde bir dönüm noktasý olan 28 Þubat'ýn binlerce gencimizin önüne çýkardýðý engeller, onlarý baþka çareler aramaya itmiþti. Bu çarelerden bir tanesi de Wonder'di.

Yusuf ve Nadire Kara eðitimci bir çift. Týpký akýncý Türkler gibi Tuna boylarýndan geçerek Viyana'ya doðru yol aldýlar. Viyana üniversitelerinin kapýlarý açýktý. Mühendislik, týp, ekonomi, siyaset bilimi okumak isteyen gençler için kabul mektubu aldýlar.

Öðrencilerin konaklamasý için çareler aranýyordu. ÖNDER'in desteðiyle Wonder kurulur ve bir bina kiralanarak öðrenci yurduna dönüþtürülür. Anadolu'nun farklý þehirlerinden çýkýp Viyana'da gözlerini açan gençlerin tutunmalarý, dil öðrenmeleri ve diplomalarýný almalarý hiç de kolay deðildir.

Wonder adeta bir kardeþlik ocaðý gibi çalýþýr. Maddi zorluklar içinde imtihanlara hazýrlanan gençler birbiriyle dayanýþma içindedirler. Kimi zaman harçlýklarýný paylaþýrlar, kimi zaman kýyafetlerini. Zorluklar içinde ailelerinin karþý çýkmasýna raðmen okuyan gençler de vardýr bu hikâyede. Oysa bu yolculuk dünyaya açýlmanýn, Avrupa'yý anlamanýn, Rilke'yi tanýmanýn, Goethe'yi keþfetmenin adýdýr.

Türkiye muhafazakarlarýnýn Batý'yla karþýlaþmasýnda bambaþka bir dönüm noktasýdýr Wonder. Hem vatan-ý asliyede hem de Viyana'da öteki olmanýn verdiði aðýrlýktan nasýl kurtulacaktý bu gençler?

Viyana ziyaretlerim sýrasýnda keþfettiðim bu atmosferi Viyana Okulu diye adlandýrmýþtým. Bildiðiniz Menger'in iktisadi sistemi deðil tabii ki. Bizim Viyana Okulu'nun gençleri Almanca öðrenmekle kalmamýþ ilaveten diðer batý dillerini de öðrenmiþlerdi. Ýçlerinde Latince öðrenip Avrupa tarihi, Hristiyan teolojisi çalýþanlar, Gramsci ve Marx'ý orijinal dillerinden okuyanlar vardý.

Viyana Okulu 2000-2013 yýllarý arasýnda binlerce öðrenciye yuva oldu. Avrupa'da öðrenci olmanýn, Türk ve Müslüman kimliðiyle var olmanýn yollarýndan biri de kendini anlamaktan geçiyordu. Batý karþýsýnda ezilmeden durmanýn yolu ise kadim kültürü öðrenmekten geçiyordu.

Viyana yolcularýnýn yanýnda kimler olmadý ki? Wonder yönetimi ülkemizin önemli aydýnlarýný Viyana'da misafir ediyor ve gençlerin sabahlara kadar düþünce dünyasýndaki sorularýna cevaplar aranýyordu.

Teoman Duralý Hoca da Viyana'da bulunurken Wonder'de misafir edilmiþ ve Felsefe Tarihi, Kuantum, Biyoloji Felsefesi anlatarak karþýsýndaki heyecanlý gençleri düþünmeye sevk etmiþti. Fakültedeki derslerinden daha heyecanlý ve münakaþalý geçen derslerde gençler felsefenin önemini fark etmiþler ve Doðu-Batý ikileminin tarihsel arka planýný anlamýþlardý. Gençleri Novalis'i, Schiller'i tercüme etmeleri için teþvik etmiþ ve onlarýn entelektüel yolculuklarýna güvendiðini vurgulamýþtý. Teoman Hoca'nýn birçok lisana vâkýf olmasý ve bilhassa Türkçeye hakimiyeti gençlerin akademiye tutunma azmini artýrmýþtý.

Viyana Okulu'nun çok önemli emektarlarý vardý elbette. Ýhsan S. Sýrma, Sadettin Ökten, Sabahattin Zaim, Nabi Avcý, Belkýs Ýbrahimhakkýoðlu, Haluk Dursun, Mahmut Erol Kýlýç, Kemal Sayar, Þinasi Gündüz, Numan Kurtulmuþ, Ýskender Pala, Ekrem Demirli, Ümit Meriç, Nazife Þiþman, Fatma Barbarosoðlu, Ýsmail Kara, Ýsmet Özel, Melek Paþalý, Mustafa Kara, Fatma Bayram, Mustafa Ulusoy, Ýbrahim Zeyd Gerçik, Erol Erdoðan gibi kýymetli isimler Viyana'da kalýyorlar ya da periyodik yolculuklar yapýyorlardý.

Viyana Okulu, modern zamanýn mucizesi gibi imkânsýz bir noktadaki umut, kuyudan sonraki saraydý adeta. Genç dimaðlar için duanýn ve mücadelenin ürünüydü. Türkiye'nin birikimini çok uzakta fark etme, anlama, hissetme... Çileli ama bereketli bir yolculuk.

Viyana Okulu'nun bir baþka neticesi var ki benim için pek mühimdir. Burada kalan gençler harçlýklarýný çýkarmak için Türk iþçilerinin çocuklarýna okul derslerinde yardým ederken çocuklar için de rol model oldular. 2018 yýlýnda Viyana'da Türk çocuklarýnýn gymnasium okullarýna yerleþme oranýnýn iki katýna çýkmasýnda etkili oldular.

Ýnsanýn en güzel yolculuðu kendinedir. Viyana Okulu birçok nefesi buluþturan aþk olmazsa meþk olmaz dedirten bir hikâye. Fatih Camiinde Teoman Hoca'ya "Helal olsun" derken yanýmda çok güvendiði gençler vardý.