Ýþ Kanunu'nun 29'uncu maddesi ile iþveren ekonomik, teknolojik, yapýsal ve benzeri iþletme, iþyeri veya iþin gerekleri sonucu toplu iþçi çýkarmak istediðinde, bunu en az otuz gün önceden bir yazý ile, iþyeri sendika temsilcilerine ve ÝÞKUR'a bildirmekle yükümlü tutulmuþtur.
Her iþyeri ayrýdýr, her bir fabrika ve merkez ayrý deðerlendirilir.
Toplu Çýkýþ kontrolü iþyerinde çalýþan iþçi sayýsý üzerinden hesaplanmakta olup, iþletmedeki toplam iþçi sayýsýnýn önemi bulunmamaktadýr.
Ýþyerinde çalýþan iþçi sayýsý:
a) 20 ile 100 iþçi arasýnda ise, en az 10 iþçinin,
b) 101 ile 300 iþçi arasýnda ise, en az yüzde on oranýnda iþçinin,
c) 301 ve daha fazla ise, en az 30 iþçinin,
iþ akdi bir aylýk süre içinde geçerli nedenle sona erdirilirse toplu iþçi çýkarma gündeme gelecektir. Deneme süresinde iþveren feshi, haklý nedenle iþveren feshi, ikale gibi geçerli neden dýþýnda kalan fesih türleri toplu çýkýþ kapsamýnda deðerlendirilmeyecektir.
Toplu çýkýþ kapsamýna girmemek için iþten çýkartýlan çalýþan sayýsý sýnýrda býrakýlacaksa, çýkýþ tarihlerinden önceki ve sonraki bir aylýk sürede geçerli nedenle iþ akdi sonlandýrýlan personel bulunmamasýna dikkat edilmelidir.
ÝÞKUR'a yapýlacak bildirimde iþçi çýkarmanýn sebepleri, bundan etkilenecek iþçi sayýsý ve gruplarý ile iþe son verme iþlemlerinin hangi zaman diliminde gerçekleþeceðine iliþkin bilgilerin bulunmasý gerekmektedir, çalýþan listesinin ise ÝÞKUR'a ibraz edilmesi zorunluluk deðildir.
Þayet iþyerinde sendika temsilcisi bulunuyorsa, ÝÞKUR'a yapýlan bildirimden sonra iþyeri sendika temsilcileri ile iþverenliðiniz arasýnda görüþme yapýlmalý, görüþmede toplu iþçi çýkarmanýn önlenmesi ya da çýkarýlacak iþçi sayýsýnýn azaltýlmasý yahut çýkarmanýn iþçiler açýsýndan olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi konularý ele alýnarak tutanak altýna alýnmalýdýr.
Çalýþanlara yapýlacak fesih bildirimleri, ÝÞKUR'a yapýlacak bildirimden sonra yapýlmalýdýr. Örneðin ihbar süresi 56 gün olan bir çalýþana ihbar süresi kullandýrýlacaksa, ÝÞKUR'a bilgi verildikten sonra 30 gün ardýndan çalýþana fesih tebligatý yapýlmalý, 56 gün ihbar süresi kullandýrýldýktan sonra çýkýþ iþlemi yapýlmalýdýr. Bahse konu çalýþana ihbar süresi kullandýrýlacaksa ÝÞKUR'a yapýlan bildirimle çýkýþ tarihi arasýnda 86 gün olmalýdýr.
Ýþyerinin bütünüyle kapatýlarak kesin ve devamlý suretle faaliyete son verilmesi halinde, iþveren sadece durumu en az otuz gün önceden ÝÞKUR'a bilgi vermek ve toplu çýkýþý iþyerinde ilan etmekle yükümlüdür.
Ýþveren toplu iþçi çýkarmanýn kesinleþmesinden itibaren altý ay içinde ayný nitelikteki iþ için yeniden iþçi almak istediði takdirde önceliði toplu çýkýþ kapsamýndaki iþçilere vermelidir.
Mevsim ve kampanya iþlerinde çalýþan iþçilerin iþten çýkarýlmalarý hakkýnda, iþten çýkarma bu iþlerin niteliðine baðlý olarak yapýlýyorsa, toplu iþçi çýkarmaya iliþkin hükümler uygulanmaz.
Toplu iþçi çýkarma kurallarýna uyulmamasý durumunda idari para cezasý gündeme gelmektedir. Toplu iþten çýkarma hükümlerine aykýrý davranarak iþten çýkarýlan her bir iþçi için 5.506 TL idari para cezasý uygulanmaktadýr.
