Uluslararasý Adalet Divaný'nýn Güney Afrika'nýn Ýsrail aleyhine yaptýðý baþvuru, modern uluslararasý hukuk pratiðinde önemli bir yer tutuyor. Tarihte benzer önemli davalara bakýldýðýnda, bu tür yasal süreçlerin uluslararasý iliþkilerde ve hukuk normlarýnýn geliþiminde belirleyici roller oynadýðý görülür.
Güney Afrika'nýn, Gazze Þeridi'ndeki Filistinlilere yönelik eylemler sebebiyle Ýsrail'in Soykýrým Suçunun Önlenmesi ve Cezalandýrýlmasý Sözleþmesi'ne aykýrý davrandýðý iddiasý, uluslararasý hukukun önemli bir testi haline gelmiþtir. Güney Afrika'nýn talepleri arasýnda, Ýsrail'in söz konusu Sözleþme altýndaki yükümlülüklerini ihlal ettiði ve bu ihlallerin derhal durdurulmasý gerektiði yer alýyor. Bu baþvuru ve talep edilen geçici önlemler, birçok açýdan önem taþýyor.
Mahkeme, bu olaðanüstü durumda geçici önlemler belirleme gerekliliðini kabul ederek, Güney Afrika tarafýndan makul bulunan haklarýn korunmasý için bir dizi önlem alýnmasýna karar vermesi tarihi bir adým. Bu karar, mahkemenin, talep edilen önlemlerin tamamýný veya bir kýsmýný deðiþtirme yetkisine sahip olduðunu bir kez daha teyit ediyor. Özellikle, Mahkeme, Ýsrail'in, Gazze'deki Filistinlilere yönelik olarak, Soykýrým Sözleþmesi'nin II. Maddesi kapsamýnda belirtilen eylemlerin iþlenmesini önlemek için gücü dâhilinde tüm önlemleri almasý gerektiðine hükmetti.
Bu önlemler arasýnda, Filistinlileri öldürmek, ciddi bedensel veya zihinsel zarar vermek, fiziksel olarak yok edilmesine yol açacak koþullarý kasýtlý olarak oluþturmak ve saldýrýlarý önlemeye yönelik tedbirler almak yer alýyor.
Mahkeme ayrýca, iþgalci Ýsrail'in, Gazze Þeridi'ndeki Filistinli gruba karþý soykýrýmý doðrudan ve alenen kýþkýrtma eylemlerinin önlenmesi ve cezalandýrýlmasý için gerekli tüm önlemleri almasý gerektiðine karar verdi. Bu, Ýsrail'in askeri güçlerinin, anýlan eylemleri derhal iþlememesini saðlamasý gerektiði anlamýna geliyor. Bunun yaný sýra, Mahkeme, Ýsrail'in Gazze Þeridi'ndeki Filistinlilere yönelik yaþam koþullarýný iyileþtirmek ve acil ihtiyaç duyulan temel hizmetlerin ve insani yardýmýn saðlanmasýný mümkün kýlacak acil ve etkili önlemler almasý gerektiðine karar verdi. Ýsrail ayrýca, Gazze Þeridi'ndeki Filistinlilere yönelik Soykýrým Sözleþmesi'nin II ve III. Maddeleri kapsamýndaki eylemlerle ilgili iddialara iliþkin kanýtlarýn yok edilmesinin önlenmesi ve korunmasýný saðlayacak etkili önlemler almalý ibaresi yer aldý.
Güney Afrika'nýn talep ettiði bir diðer önemli geçici önlem, Ýsrail'in, bu kararlara uygun olarak alýnan tüm önlemler hakkýnda mahkemeye bir rapor sunmasý. Mahkeme, Ýsrail'in bu karara uygun olarak alýnan tüm önlemler hakkýnda bir ay içinde bir rapor sunmasý gerektiðine karar verdi. Bu rapor, daha sonra Güney Afrika'ya iletilerek, yorum sunma fýrsatý verecek. Ýsrail'in gerçekleþtirdiði eylemleri durdurma ve Gazze Þeridi'ndeki insani krizi hafifletme amacýyla, uluslararasý toplumun müdahalesi gerekiyor.
Bunun için, üçüncü ülkelerin silah ambargolarý uygulamasý, diplomatik baskýlar oluþturmasý ve kendi ulusal yargý sistemlerini devreye sokmasý önem taþýyor. BM Genel Sekreteri, son günlerde Ýsrail'in devam eden bombardýmaný altýnda, bölgeye etkili bir þekilde insani yardým ulaþtýrýlmasýnýn zorluðunu vurguladý. Uluslararasý Adalet Divaný'nýn da belirttiði üzere, insani yardýmýn etkin bir þekilde saðlanabilmesi için çatýþmalarýn derhal durdurulmasý þarttýr. Þu anki koþullar altýnda, insani durum giderek kötüleþmekte ve UAD'nin aldýðý kararlar, açýkça bir ateþkes ilan etmese de çatýþmalarýn sonlandýrýlmasý yönünde önemli bir adým olarak deðerlendiriliyor.
Sonuç olarak, Gazze Þeridi'nde yaþanan insani felaketin önlenmesi ve bölgedeki durumun iyileþtirilmesi için, uluslararasý toplumun etkili ve koordineli eylemler gerçekleþtirmesi kaçýnýlmazdýr. Bu eylemler, insani yardýmlarýn ulaþtýrýlmasý, çatýþmalarýn sona erdirilmesi ve bölgenin yeniden inþasý için gerekli zeminin hazýrlanmasýný içermeli.
