Paketin genel olarak durumuna deðindik bir önceki yazýda.
Bu yazýmýzda ise en temel dört deðiþikliðe deðineceðiz...
HAGB devam edecek
Hükmün Açýklanmasýnýn Geri Býrakýlmasý konusunda AYM iptal kararý verdi hatýrlanacaðý üzere. Kalkacaðý, uygulanmayacaðý veya kapsamýnýn çok daraltýlacaðý söylendi ama tasarýya göre öyle deðil. HAGB sistemi korunuyor.
Suça konu olan eþya, karar HAGB olsa bile müsadere edilebilecek. Önceki durumda bu konu sorun oluþturuyordu.
HAGB'nin bir þartý da zararýn giderilmesi idi. Artýk zararýn taksitler halinde giderilmesi de mümkün olacak.
Bir diðer unsur da HAGB kararý verilmesinin sanýðýn kabulüne baðlý olmasý idi. Yeni durumda karar istinafa açýk olacaðý için böyle bir onay/kabul aranmayacak. HAGB yerel mahkemenin takdirinde olacak.
Yükümlülüklerini ihlal eden sanýða ihlalin niteliðine göre cezanýn yarýsýna kadar indirim yapýlarak infaz edilme durumu saðlanabilecek. Ancak denetim süresinde (5 yýl) ihlalleri olan kiþi mahkemece açýklanan karara itiraz edebilecek. Önceden HAGB kararýna itiraz; açýklanan karara istinaf mümkün iken, bu kere tam tersi bir görünüm ortaya çýkmýþtýr. HAGB kararlarýn istinaf görmesi kararýn kesinleþme sürecini uzatacak. Bu da denetim süresinin baþlamasýný öteleyecek.
Basit yargýlamada tadilat
Basit yargýlama ceza hukuku açýsýndan yeni bir uygulama. Bu yöntemin temel amacý hafif suçlar bakýmýndan yargýlamanýn belirli aþamalarýnýn atlanmasý, bazý sürelerin kýsaltýlmasý suretiyle karar verilmesidir... Sistem doðru ancak AYM verilen kararlara itiraz hâlinde hükmü veren mahkemece genel hükümlere göre yargýlamaya devam olunmasýný hukuka aykýrý görmüþtü. Teklif bu sorunu ortadan kaldýrýyor. Böylece karara itiraz ile karar uygun bulunmaz ise dosya baþka bir mahkemeye/hakime tevzi edilecek. Yeni mahkeme itiraza baðlý olmaksýzýn karar verebilecek. Yani daha hafif ceza verebileceði gibi cezayý arttýrabilecek de!. Ancak itirazýn kapsamý "yargýlama giderine, vekâlet ücretine veya maddi hataya iliþkin olmasý" halinde durum kararý veren mahkemece düzeltilebilecek.
TAZKOM kurumsallaþýyor...
Aklýn yolu bir. AYM'nin iþ yükünden dem vurmasý ve "esas iþlerine vakit kalmamasýndan" yakýnmasý üzerine Tazminat Komisyonunun önemini gündeme getirmiþtik. TAZKOM'un görev alaný "makul sürede sonuçlanmayan yargýlamalar", "mahkeme kararlarýnýn geç veya eksik icra edilmesi" iddiasýyla yapýlmýþ baþvurularý kapsýyordu. Yeni teklifle TAZKOM'a elektronik ortamda baþvuru yapmak mümkün hale geliyor. Yapýsý böylece belirginleþiyor. Bireysel baþvuru sistemi için alternatif bu yolun tahkim edilmesi önemli. Yeni düzenleme ile haksýz yakalama ve tutuklama konusundaki tazminatlar da bu kapsama alýnýyor. Hatta ilerde TAZKOM'un "Cumhurbaþkaný kararýyla" diðer ihlallere de teþmil edilmesi mümkün!
Terör suçlarýna ayar...
AYM "kanunilik" saðlanmadýðýndan bahisle bir iptal kararý vermiþti. Mevcut durumda örgüt adýna suç iþleyen kiþi ayrýca örgüte üye olma suçundan da cezalandýrýlýyor. Bu baðlamda; mahkeme, failin bir suçun örgüt adýna iþlediðini kabul ederse, fail iþlediði suç ile birlikte örgüte üye olma suçundan da ceza alýyordu. AYM bu durumun belirsizliklerine iþaret ederek kanunu iptal etti. Teklif ile örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adýna suç iþleme fiili, müstakil bir suç olarak kabul ediliyor. Böylece örgüt üyesi olmayan ama örgütün eylemlerine karýþan, sürecinde yer alan kiþi yine eski durum gibi ceza alacak. AYM'nin itiraz noktalarý kanuni izleðe baðlanmýþ oldu. Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adýna suç iþleyen kiþi, iþlediði suçtan alacaðý cezanýn yanýnda ayrýca iki yýl altý aydan altý yýla kadar hapis cezasý ile cezalandýrýlacak!
