Ýhtiyarlarýmýz, büyük bir nüfus artýk. Türkiye nüfusu gittikçe ihtiyarlanýyor. Huzurevleri baþta olmak üzere çeþitli ihtiyar ortamlarý çoðalýyor. Ýhtiyarlýk apayrý bir gruba dönüþüyor. Genel toplumdan kopuk, çocuklarýndan ve torunlarýndan ayrý bir hayat yaþamaya baþlýyorlar. Onlarý toplumun hareketli ve canlý ortamlarýndan uzaklaþtýrýyoruz. Baba-anne olma hakký ve torun sahibi olma haklarý ellerinden alýnýyor.
Ýhtiyar, yaþlý deðildir. Ýhtiyar tecrübeli, tercih hakký yüksek olan ve danýþýlan büyük demektir. Yukarýda büyüðümüz Allah ise aþaðýda da büyüklerimiz onlardýr. Büyüklerimiz diyoruz. Tecrübeyle, saygýnlýkla, bizi yetiþtirerek hayata hazýrlamakla gösterdikleri fedakârlýklar için büyüklerimiz. Allah onlara öf bile demeyin dediði için büyüklerimiz.
Kavramlar da kültürlerle beraber deðiþirler, yok olurlar. Týpký ihtiyar yerine yaþlý kavramýnýn geçmesi gibi. Yaþlý, maddi üretim deðeri bitmiþ, enerjisi olmayan ve maddi hayatta deðeri tükenmiþ yaþ demektir. Modernite ve kapitalizm için yaþlý vardýr. Yaþlýnýn topluma sunacaðý maddi bir deðer kalmayýnca rafine bir þekilde emeklilikle, yazlýk sitelerle, huzurevleriyle onu "kapatma mekânlarýna" taþýr. Onu oðullarýndan, kýzlarýndan ve torunlarýndan ayýrýr. Zaten evlatlarýn iþi baþýndan aþkýndýr. Kendi hayatlarý vardýr. Kapitalizmin rutin, standart, hýzlý iþ hayatý içinde ayakta kalmak için kendi hayatý olmak zorunda. Fakat onlar "kendi hayatlarý olmakla" özgür birey yanýlgýsý ile mutlu hissederler kendilerini.
Yaþlýlar, evlatlarýn gözünde zamaný tamamlanmýþ, zamaný geçmiþ insanlar. Mazinin varlýklarý. Þimdi onlarýn zamaný. Kendi zamanlarýný yaþama haklarý var. Mazideki insanlarý üstün görmek geçmiþte kalmak ve bugünü yaþamamak demektir. Oysa onlar maziden daha ileri olan bugünü yaþamak isterler. Bunun için mutlu olurlar.
Yaþlýlar, evlatlarý gözünde bilgileriyle de geridirler. Bilgisayarlarý, sosyal medyayý, teknolojileri onlar kadar kullanamazlar. Oysa onlar bütün bunlara aþina. Buradan istedikleri bilgiyi elde ederler. Yaþlýlarýn bilmedikleri birçok þeyi bilirler. Neden onlardan bilgi alsýnlar ki! Onlar kendi tecrübelerinin peþinde koþuyorlar.
Modern kapitalizmde genç önemlidir. Genç, yaþ dönüþümleri açýsýndan idealdir. Örnek alýnmasý gerekendir. Bu nedenle herkes genç kalmak peþinde koþar. Genç görünmek, genç kalmanýn bir aracý. Saç ekmeler, plastik cerrahi müdahaleler, spor faaliyetleri, kremler, ilaçlar, çýlgýnlýklar... Hepsi genç kalmak ve genç görünmek için. Modernitenin gözünde yaþlý düþmüþtür. Genç yükselen varlýktýr. Çünkü güç ve enerji onda çok. Tüketim ve üretim için gerekli enerji en maksimum düzeyde onda var.
Kadim gelenekte bütün bilgeler, ihtiyar olan insanlardýr. Aristoteles, Sokrates, Platon, Farabi, Mevlana... En azýndan bilgeliði hak ettikleri yaþam döngüsü ihtiyarlýkta ortaya çýkar. Ýhtiyar, bilgeliði üzerinde taþýr. Bilginin kümülatif önemi yoktur. Bilgisayarlarda enformasyon ve bilgi yýðýný vardýr. Öz olarak bilgi, daha geliþmiþ teknolojilerle ortaya çýkmaz. Bilgeliðe götüren, irfana götüren bilgi tecrübe ve ihtiyarlýkla gelir. Nitekim egoist, kendini beðenmiþlik, kibir ve gurur, þýmarýklýk bugünkü gençlerde daha fazla. Yeterince ihtiyarlarýn bilgeliklerinden ve tecrübelerinden yararlanmýyorlar. Modern kültür, onlarýn bilincini büyüklere karþý bükmüþ. Çarpýk bir bilinç algýsý ortaya çýkmýþ.
Ýslam kültüründe ihtiyar, tecrübe ve bilgeliðiyle büyüktür. Aksakallýdýr. Sakalý gibi ruhu da aktýr. Bilgiyle kurduðu iliþki de aktýr. Hiçbir peygambere saf bilgi (vahiy) genç yaþta gelmemiþtir. Olgun bilinç, olgun bilgi kitap sayfalarý ve bilgisayarlardan öte yaþayarak elde edilir. Kalple ve gönülle buna ulaþýlýr. Bu nedenle bayramlarda önce ihtiyarlarý ziyarete gider, ellerinden öper, dualarýný alýrýz. Bayramýn en anlamlý eylemi budur.
Önce ihtiyarlarýmýzýn sonra da bütün milletin ve ümmetin bayramýný tebrik ediyorum.
