Eklem kireçlenmesi (osteoartrit; OA) dünyada milyonlarca hastanýn yaþam kalitesini olumsuz etkileyen kronik bir saðlýk sorunu. Mevcut tedaviler sadece þikâyetlerin hafifletilmesine yönelik olarak önerilen ilaç ve yardýmcý uygulamalarýna dayanýyor. Ancak bu ilaç uygulamalarýn sýnýrlý etkilerinin yaný sýra ciddi yan etkileri bulunuyor. Yardýmcý uygulamalar arasýnda fizikoterapi, egzersiz ve kilo kontrolü gibi uygulamalar ise þikâyetlerin hafifletilmesinde kýsmen yararlý olabiliyor. Bu bakýmdan daha güvenilir seçenekler arasýnda doðal ürünler tercih ediliyor.
Doðal ürün seçenekleri arasýnda glukozamin, kondroitin sülfat, hiyalüronik asit kombinasyonlarý oldukça popüler. En az 2-3 aylýk uygulamalarda hastalýðýn derecesine göre belirgin bir rahatlama saðlayabiliyor. Diz OA þikâyeti olan 10 hastada iki ay süre ile horoz/tavuk ibiðinden elde edilen hiyalüronik asit ürününün uygulanmasý ile boþ ilaç verilen 10 hastaya oranla þikâyetlerde (WOMAC skorlarý, yaþam kalitesi SF-36) belirgin bir geliþme saðlandýðý gözlemlenmiþ.
Doðal ürün seçenekleri arasýnda son yýllarda en çok dikkati çeken ise “yumurta kabuðu zarý proteinleri”. Araþtýrmalar glikozamin, kondroitin, hiyalüronik asit, elastin gibi OA tedavisinde sýklýkla önerilen doðal bileþenlerin yumurta kabuðu zarýnda karýþým halinde bulunduðunu ortaya koyuyor. Bu kombinasyonun iltihaplanmaya yol açan interlökin-1 beta ve tümör nekroze edici faktör-alfa gibi sitokinleri baskýladýðý ve bu suretle þikâyetlerin hafifletilmesinde yararlý olabildiði yapýlan çalýþmalar ile gösterilmiþ. Yapýlan klinik uygulamalarda iki ay süre ile günde yarým gram uygulanmasý ile 10 gün içerisinde egzersiz sonrasý eklem aðrýsý, eklem katýlýðýný giderdiði ve etkinin uygulama süresince sürdüðü bildiriliyor. Bu konu hakkýnda bana yöneltilen sorular arasýnda bir eczacýnýn “Kaç yumurtanýn zarýný yemem gerekir?” þeklindeki traji-komik sorusunu hatýrlýyorum. Yeni geliþtirilen bir patentli yumurta kabuðu zarý ürünü ise Suda Çözünen Yumurta Kabuðu Zarý hidrolizatý (SÇYZ). SÇYZ içerisinde saðlýklý bir eklem sývýsý içerisinde bulunmasý gereken kollajen, elastin ve glukozaminoglikanlar (GAG)[hiyalüronan, kondroitin, dermatan, heparin/heparan, ve keratan] yer alýyor. Yürütülen araþtýrmalarda günde 450 miligram SÇYZ uygulanmasý ile etkisiz ilaç grubuna göre hastalarýn yaþam kalitesinin artýrýldýðý fiziksel fonksiyonlarýnda geliþme saðlanabildiði gösterilmiþ.
Yürütülen yeni bir araþtýrmada bu özel yumurta kabuðu zarý özütü (SÇYZ) preparatýnýn diz ekleminin iþlevi hareketliliði ve hastalarýn genel saðlýk beklentilerine olan katkýsý hakkýnda daha ayrýntýlý bilgiler edinilmiþ. Diz OA tanýsý konulan 88 hasta iki gruba ayrýlarak üç ay boyunca bir gruba SÇYZ ve diðer gruba benzer görünüþte etkisiz kapsül verilmiþ. Sonuçlar uluslararasý izleme testlerine göre [WOMAC, 6- dakika yürüme testi, diz hareket açýsý ve ilaç güvenilirliði] deðerlendirilmiþ. Hastalarýn þikâyetlerinde beþinci günden baþlayarak geliþmeler saðlandýðý ve üç ay sonunda yürüme mesafesinde belirgin geliþmeler saðlanabildiði bildiriliyor.
OA tedavisinde sýk karþýlaþtýðým bir yanlýþlýk, sadece glukozamin, kondroitin ya da yumurta kabuðu zarý ürünleri verilerek yapýlan uygulamalar. Ancak artrit oluþumunda önemli etkenlerden biri olan iltihap yolaðýnýn sadece bu ürünler ile etkin bir þekilde kontrol edilebilmesi mümkün deðil. Bu bakýmdan doðal iltihap giderici (antienflamatuvar) ürünlerin de birlikte kullanýlmasý önerilmelidir. Artrit oluþumunda rol oynayan baþlýca etken olan lipoksijenaz yolaðýnýn baskýlanmasý için son yýllarda en çok dikkati çeken bitki olan Boswellia serrata (Akgünlük) özütü preparatlarýnýn da birlikte uygulanmasý daha belirgin bir tedavi cevabý saðlanmasý bakýmýndan önemlidir.
