Ýlk haberler, 'Ýran Dýþiþl. Bakaný M. Cevad Zarif'in aylarca önce, BBC muhabirine verdiði mülâkat'tan söz ediyordu. Ama, sonra, bu mülâkatýn, Ýngiltere'de yayýn yapan Iran International isimli bir yayýn kuruluþunun Ýran'lý bir muhabiriyle yapýlmýþ bir özel görüþme olduðu iddiasý eklendi, haberlere..
Zarif ise, yaptýðý yazýlý açýklamada, bu iddialarý da reddetti ve, '8 yýllýk Dýþiþl. Bakanlýðý'ndan, ileride ders çýkarýlmasý için yapýlan ve gizli kalmasý þartýyla devlet arþivine emanet edilmiþ, gizli bir konuþmanýn, resmî arþivlerden çalýnýp, yabancý bir medya kuruluþuna sýzdýrýldýðýný, bu konunun ülke içi çekiþme konusu haline getirilmesine çok üzüldüðünü' belirtti.
Bu arada belirtelim, Ýran'da Cumhurbaþkanlýðý'na baðlý, 'Stratejik Araþtýrmalar Kurumu', yüksek makamlarda bulunan þahsiyetlerin bilgi ve tecrübelerini ve kamuoyuna yansýmamýþ hassas konularý, gelecek nesillere yansýtmak üzere, bu gibi resmî gizli kayýtlar yapýyormuþ..
Ýlginç.. Herhalde, faydalý bir yöntem olsa gerek.. Ama, iyi korunmasý þartýyla..
Zarif'in sýzdýrýlan konuþmalarý da, gerçekten de bu kabilden..
Ancak, resmî bir belge niteliðinde tarihe emanet edilmiþ ise, o gizli resmî kayýtlarýn dýþarýya sýzdýrýlmasýnýn son derece tehlikeli neticeleri olabilir.
Hatýrlayalým ki, 22 Kasým 1963'de öldürülen B. Amerika Baþkaný J.F. Kennedy Suikasdi yýllarca araþtýrýldý, ama, 'Bazý noktalarýn ancak, o suikasdin üzerinden 66 sene geçtikten sonra, yani 2029 yýlýnda açýklanabileceði' kararlaþtýrýldý. Çünkü, açýklanacak olursa, sosyal düzenin bozulmasýna sebep olunabileceðinden korkuluyordu. Hem Clinton, hem Trump da, 'Kennedy Suikasdi'ndeki 15-16 hassas gizli noktayý açýklayacaklarýna söz vermiþlerdi, ama, ikisi de açýklayamamýþlardý. Ama, üzerinde 66 sene geçtikten sonra bu tehlikenin artýk ortadan kalkacaðý hesab ediliyor.. Çünkü, üzerinden en az üç nesil geçmiþ ve yeni nesiller için ise, o suikasd artýk, bir masal haline dönüþecektir.
Zarif'in sýzdýrýlan açýklamalarý da öyle..
Ýki saati aþkýn bu sohbetin ses kaydýný dinledim. Bazý konularda sadece Ýran'ýn deðil, dünya efkâr-ý umûmiyesinin de bildiklerinin ötesinde, perde gerisinden, bilinenin çok ötesinde sözler ediyor, Zarif..
Sorular, rahatça sorulmuþ ve en hassas sorulara, verilmesi çok zor cevaplar verilmiþ.. Ve, önceden doðru sanýlan birçok konunun yanlýþ olduðu ortaya konuluyor.
Ne var ki, kimbilir hangi hesaplar için, üstelik de iki ay sonra yapýlacak seçimlerde aday olacaðý güçlü þekilde dile getirilen Zarif'i daha bir büyütecek veya 'hain' diye üzerine yürünmesine vesile olacak sarsýcý açýklamalar..
Dahasý, Ýran medyasýnda, 3 Ocak 2020 gecesi, Amerikalýlarýn, Baðdad Havaalaný'nda nokta atýþý bir bombardýmanla, dünyayý dehþete sürükleyen bir cinayetle katledilen serdar/general Suleymanî'nin, hayatta iken bir beyânatýnda yer alan, 'Makam sahibi olanlar camiaya, topluma yanlýþ adres gösterirlerse, hýyanet etmiþ olurlar..' cümlesi 'sosyal medya'da, Zarif'i suçlamak için tekrarlanýyor.
Ama, bu sözler sessiz büyük çoðunluðu Zarif'e yaklaþtýrabilir de..
Qaasým Suleymanî'nin öldürülmesinden 4-5 gün geçmekteyken, Tahran'dan Ukrayna baþkenti Kiev'e gitmek üzere havalanan, 80 kadarý Ýranlý üniversite gençleri olmak üzere, 180 küsur yolcusu bulunan bir uçaðýn havalandýktan hemen sonra düþmesi ve Ýran rejiminin, 'uçaðýn, Ýran güçlerince fýrlatýlan bir füzeyle vurulduðunu bildiði halde 3 gün boyunca açýklamamasý' konusuna Zarif karþý çýkar. Büyük baský altýnda tutulur; kendisinden yanlýþ beyanlarda bulunmasý istenir, ama asla kabul etmez.
Ama, Zarif'in, Ýran'ýn nükleer teknolojiden, nükleer silahlara geçmemesi þartýyla istifade etmesine izin veren ve karþýlýðýnda Ýran'a uygulanan ambargolarýn kaldýrýlmasý konusunda, '5+1'ülkeleri (Güvenlik Konseyi'nin 5 Daimî Ülkesi ve Almanya) ile Ýran arasýnda varýlan ve Ýran'da 'BERCAM' diye anýlan andlaþmanýn sonra bozulmasýnda, asýl rolü Rusya'nýn oynadýðýný açýklamasý ilginç.. Yani, kendisinin de imzaladýðý andlaþmanýn bozulmasý için çalýþan bir Rusya..
Zarif'in bu konudaki kanaati -özetle- þöyle: 'Rusya, Ýran'la Amerika arasýndaki ihtilaflar yatýþýrsa, o zaman, Amerika'nýn, Rusya ve Çin'e yöneleceði endiþesiyle, Ýran- Amerika gerginliðinin sürmesini istiyordu.'
Kendileri açýsýndan elbette önemli bir Rusya siyaseti..
Ama, Zarif'in özellikle Süleymanî konusunda söyledikleri son derece çarpýcý ve sarsýcý..
Çünkü, Ýran'ýn en yetkili makamlarý, yýllarca Süleymanî'nin Moskova'ya gidip Putin'le 2 saat kadar görüþtüðü, ve Putin'i Suriye'ye müdahale etmekte Süleymanî'nin etkilediði açýkça yazýldý, söylendi.. Zarif, tam tersine, Süleymanî kanalýyla Ýran güçlerini, Suriye'ye müdahaleye Putin'in sürüklediðini, Rusya'nýn iradesiyle o siyasetin takib edildiðini' söylüyor ve devam ediyor, -özetle- : 'Aslýnda bizim askerimiz yoktu, Suriye'de.. Arablar ve çoðu Afganistan'dan gelen gönüllülerdi.. Rusya, hava saldýrýsýnýn yetmiyeceðini bildiðinden, Süleymanî'yi Suriye'ye kara askeri göndermeye Putin ikna etti!.'
Bu sözün evveli-sonrasý önemli deðil.. Bu beyanlar son derece açýk..
Ayrýca, Zarif, Süleymanî'nin diplomasiyi, 'askerî hedefleri için kullanmak istediðini', halbuki, diplomasinin, askerî güçleri kendi hedefleri için hazýr bulundurmasý gerektiðini dile getiriyor.
Bu arada, Haþimî Refsencanî'nin, Suriye konusunda, Esed Hanedaný'ný koruyacak duruma düþülmemesi konusundaki görüþleri de kýsaca geçti konuþmalar arasýnda..
Gerçekten sarsýcý, çarpýcý görüþler..
