Zor zamanlardayýz.
Deprem günlerinde ev sahibi ve kiracýsý yaktýklarý bir ateþin etrafýnda birlikte ýsýnýyorlardý. Apartmanýn sahibi ve dar gelirli kiracýsý ayný kaderi paylaþmýþ ve enkazýn yanýnda hüzünlü gözlerle birbirlerini teselli ediyorlardý.
Küresel gerilim birçok ülkede enflasyonu körükledi. Biz de fazlasýyla etkilendik. Uluslararasý kuruluþlar geliþmekte olan ülkeler listesinde bizi "kýrýlgan beþli" arasýnda gösteriyorlardý. Nitekim pandemi döneminde üretimin aksamasý, ulaþtýrma maliyetlerinin yükselmesi ve ardýndan savaþla birlikte baþlayan emtia fiyatlarýndaki ani yükseliþten etkilendik. Üzerine bir de yüzyýlýn felaketi dediðimiz depremle karþýlaþtýk. Ýþte bu yüzden zor zamanlardayýz.
Enflasyon canavarý ahlak bozuyor denirdi. 1990'larda yaþadýklarýmýzýn bir benzeriyle karþý karþýyayýz. Asgari ücret artýþýný bahane gösterip temel ihtiyaç maddelerine zam yapanlar var.
Ev sahipleriyle kiracýlar karþý karþýya. Þehir merkezlerinde kiracýsýnýn cebine göz diken ev sahipleri var. Emlakçýlarýn "senin daire çok ucuz kaldý" diyerek ev sahiplerinin aklýný çeldiði zamanlardayýz.
Otomobil fiyatlarýndaki yüksek artýþtan rahatsýzýz. Stokçularýn ikinci el araçlarý yeni araçlardan daha yüksek fiyatlarda sattýðý günlerdeyiz. Gayrimenkulü ve otomobili yatýrým aracý olarak görenlerin fiyatlarý yükselttiði zamanlardayýz.
Þimdi esas mesele toplumun otoriteden beklentileri. Ýnsanlar devletin bu gidiþata müdahale etmesini bekliyorlar.
Serbest piyasa koþullarýnda rekabetin oluþmasý ve vatandaþýn mevcut piyasada rekabetten yararlanmasý gerekirdi. Oysa devlet erkinin bazý sektörlere müdahale etmesi isteniyor.
Vatandaþ mevcut kirasýný 3-4 kat artýrmak isteyen ev sahibine öfkeli. Devlet ise %25 sýnýrlama getiriyor.
Böyle zor zamanlarda yurttaþýn çoðunluðu devlet otoritesinin artmasýndan yana tavýr alýyor. Trafikte tehlikeli hareketler yaparak kazaya sebep olan sürücünün cezasýný hafif buluyor. Kiracý ev sahibinin malýna el konmasýný istiyor. Kimisi patronun kazancýnýn çoðunu çalýþanýna vermesini istiyor. Patron asgari ücret artýþýnýn 2 katý ürününe zam yapýyor.
Savaþ ve kriz dönemlerinde faþizm yükselir derler. Dünya siyasi tarihi bunu doðrular. Toplumun böyle beklentileri de olabilir. Ancak demokrasi bu süreçleri kýrmadan dökmeden atlatma olanaðý verir. Yaþadýðýmýz zorluklarý yurttaþlýk bilinci içinde çözmek zorundayýz.
Demokrasi bilinci, ortak yurttaþlýk kültürü, tarihsel tecrübemiz bizim bu zor zamanlarý ancak dayanýþma içinde atlatabileceðimizi göstermekte.
Etrafýmýzdaki savaþ yayýlabilir ve birçok ürüne eriþmemiz zorlaþabilir. Dünya ve ülkemiz daha zor günlerle karþýlaþabilir.
Tarihimizle ve milletimizle övünmeyi bir hamasetten çýkarmak zorundayýz. Birbirimizi anlamak ve kanaat etmek zorundayýz. Daha azla yetinmeyi öðrenemezsek bu zor zamanlarý atlatamayýz ve her adýmý devlet erkinden bekleriz.
Enflasyon elbette düþecek ve piyasalar rahatlayacak iþte o zaman birbirimizin yüzüne nasýl bakacaðýz? Eðer 11 þehirde yaþanan depremin yaralarýný elbirliðiyle sarmazsak nasýl ayaða kalkacaðýz?
Þimdi aynaya bakalým ve zor zamanlarý hep birlikte atlatalým. Devlet otoritesinin her meseleye müdahale etmesini istersek ve yüksek cezalarla iþlerin hallolacaðýný düþünürsek yanýlýrýz. Her þeyden önce üreticinin, esnafýn, taksicinin, ev sahibinin ahlaklý olmasý þart. Çünkü zor zamanlarda ahlaka daha fazla ihtiyacýmýz olacak.
