Savaþ dönüþtürücü bir etkiye sahip. Taraflar politikalarýný ve hatta aktörlerini yenilemek zorunda kalabiliyor. Bu yenilikler daha geniþ alanlarda da kendisini gösterebilir.
Ukrayna savaþýnýn Avrupa'da ekonomik ve siyasi etkileri devam ediyor. Ancak Rusya'nýn hedefi belli Avrupa devletlerini ayrýþtýrmak ve ABD'ye gelecek tepkileri siyasal zeminde görünür kýlmak.
ABD lideri Biden, Kasým 2024 seçimlerine kadar Ukrayna'da mesafe katetmek ve elde edilecek zaferle seçimden galip çýkmak istiyor. Çeþitli engellemeler ve cezalarla karþý karþýya olmasýna raðmen Trump'ýn kazanma ihtimali daha yüksek. Her iki ismin de Ukrayna meselesine bakýþý çok farklý. Biden gidene kadar Rusya'yý sýkýþtýrmak isteyen kanat hem ABD hem de Avrupa'da etkili bugünlerde.
Alman komutanlarýn skandal ses kaydý gündemden düþmüyor. Moskova bu kayda karþý sesini yükseltirken Ukrayna'yý destekleyen Ýngiltere'den ve Fransa'dan da çok tepki geldiðini biliyoruz. Almanya'nýn bu gayrý ciddi tutumu müttefiklerini de kýzdýrdý.
Rus yetkililer doðrudan Berlin yönetimini suçlayarak "planlarýnýn deþifre olduðunu" dile getirdiler. Eski Baþkan Medvedev, Almanya'nýn Rusya'yla savaþa hazýrlandýðýný, asýrlýk rakipleri olan Almanlarýn yeniden ezeli düþmana dönüþtüðünü söyledi.
Rus medyasý, Moskova'daki Alman büyükelçinin, Alman subaylarýn Kýrým hakkýnda kamuoyuna duyurulan konuþmasýyla baðlantýlý olarak dýþiþleri bakanlýðýna çaðýrýldýðýný duyurdu.
Birileri Almanya-Rusya iliþkilerini onarýlmaz hale getirmek için çalýþýyor. Savaþ sonrasý Batý Almanya'da kurulan düzeni deðiþtirmek pek de kolay deðil. Almanya dev ekonomisiyle dünya üretiminde önemli bir yere sahip, Avrupa Birliði'nin dinamosu ancak hibrit savaþ atmosferinde 'baðýmsýz' deðil.
Willy Brandt ve Angela Merkel döneminde doðuya açýlan ülkenin çok ileri gittiðinde nerde durmasý gerektiðini tayin edenler var. Mevcut üçlü koalisyonun kýrýlganlýðý ve ülkedeki medya yapýlanmasý da Alman halkýnýn gözünü perdeliyor.
Tarihsel iliþkiler ve ekonomik baðýmlýlýklar bakýmýndan Ankara-Berlin iliþkileri son derece önemli. Almanya iþte bu kritik dönemde Türkiye'nin denge politikasýný dikkatle takip etmeli. Ukrayna savaþýnýn masraflarýný Almanya'ya ödetmek isteyenler ortada ama bunun ötesinde yaþanacak krizler Avrupa'yý ateþe atmak olacaktýr.
Putin'in üçüncü ülkelerin savaþ hattýna asker yollamalarý halinde nükleer silah kullanabileceklerine dair mesajlarý Avrupa'da yankýlanýyor. Avrupa'nýn siyaset üretmek ve diplomasiyi çalýþtýrmak yerine içine düþtüðü durum önümüzdeki dönemde daha çok tartýþýlacak.
