Ýslam dünyasýnda adalet söz konusu olduðu zaman hemen akla gelen ibarelerden biridir adalet mülkün temeli.
Sadece bizde deðil, Arap ülkelerindeki çoðu mahkemelerde de levha halinde asýlýdýr.
Ýmam Gazali'ye ve Ýbni Haldun'un söylediðini iddia edenler vardýr ancak doðrusu bu söz Hz. Ömer'e aittir. Kisra'nýn hazineleri elbiseleri kýlýcý ganimet olarak getirildiðinde yaptýðý konuþmanýn içinde geçen bir cümledir 'Adalet mülkün temeli'.
Mülkten maksat devlettir. Devletin ayakta durabilmesi için adalet temeline oturmasý gerekir.
8 Ocak 2022 Cumartesi günü (dün) Türk Parlamenterler Birliði Ýstanbul Þubesinde nezih bir topluluða hitap eden Adalet Bakaný Abdulhamid Gül bu cümle ile baþladý konferansýna.
"Hukukun Üstünlüðü ve yargý reformu" konulu konferansýnda, 'Bütün çalýþmalarýmýzýn temelinde milletimizin ihtiyaç ve beklentileri vardýr.' diyen Bakan Gül, Cumhuriyetin yüzüncü yýlýna girerken iki temel politika ile yol haritasý oluþturduklarýna vurgu yaptý.
Biri Yargý Reformu Strateji Belgesi diðeri ise Ýnsan Haklarý Eylem Planý.
Bakanlýk, Yargý Reformu Strateji Belgesinin vizyonunu "Güven veren ve eriþilebilir bir adalet sistemi"; Ýnsan Haklarý Eylem Planýnýn vizyonunu da "Özgür birey, güçlü toplum; daha demokratik bir Türkiye" olarak belirlemiþ.
Malum yargý kararlarýnýn gecikmesi, zorluðu gibi toplumun þikâyetçi olduðu hususlarda bakanlýk 3 hassasiyet belirlemiþ.
Hukuk hýzlý, kolay ve eriþilebilir olsun
1-Zamanýnda Adalet:
Adaletin en iyisi, en süratli olanýdýr. Geç gelen adalet, adalet deðildir.
Hakký sürüncemede býrakan, hak sahibini yýpratan bir sistem, mahkemelere baþvurmaktan beklenen güveni sarsabilir.
Dolayýsýyla, adaletin süratle tecelli etmesini saðlayacak yollar ve çareler, vatandaþýn ihtiyacý ve haklý beklentisidir.
-Bu baðlamda belirlenen süre içinde yargýlama 2021 yýlý içinde yüzde 86'ya ulaþmýþtýr.
- Toplam 135 bin dosya Seri Muhakeme ile, 282 bin dosya da Basit Yargýlama usulüyle neticelendirilmiþtir.
2- Kolaylaþtýrýcý Hukuk:
Hukuk yük olan deðil, yük alan olmalýdýr. Zahmet deðil, külfet deðil, iþi kolay kýlan olmalýdýr.
Kolaylaþtýrma baðlamýnda arabuluculuk kurumu oluþturulmuþ ve bugüne kadar 1 milyon 750 bin dosya mahkemeye gitmeden arabuluculuk sistemiyle çözüme kavuþturulmuþ.
Öte yandan Uzlaþtýrma yöntemiyle bugüne kadar 1 milyon 116 bin dosya mahkemeye gitmeden problem çözülmüþ.
Mesnetsiz iddialara karþý kiþi haklarý korunarak önemli bir icraata imza atýlmýþ.
Biri hakkýnda bir þikayet vuku bulunca eskiden hemen bir dosya açýlýp numara veriliyor ve ilgili þahýs hakkýnda polis gidip iþyerinde þikayetle ilgili inceleme yapýyor ve kiþi töhmet altýnda kalýyordu. Yeni uygulama ile þikayet ilgili þahsýn haberi bile olmadan inceleniyor hakikaten gerçeklik payý varsa dosya açýlýyor yoksa soruþturma açýlmýyor.
Lekelenmeme Hakký adý verilen bu yöntemle 502 bin kiþi mesnetsiz iddialar karþýsýnda korunmuþ.
Havaalanýnda yurt dýþýna çýkarken yahut otele kayýt yaptýrýrken ya da polis kontrolünde polis sizi ifade vermeniz gerekiyor diye durduruyor. Unuttuðunuz yahut gidemediðiniz sýradan bir þahitlik gibi sebeplerle mahkeme sizin celbinize karar veriyor ve siz yurt dýþýna çýkarken bu kayýt karþýnýza çýkýyor.
Bu hususta bakanlýk Taahhütle serbest býrakma yöntemiyle hakkýnda ifade vermeye yönelik yakalama kararý bulunan 18 bin 303 kiþi taahhütle serbest býrakýlmýþ ve maðdur edilmemiþtir.
Ayrýca Havaalaný Adliyesi uygulamasý baþlamýþ ilk adliye Ýstanbul Havalimaný'nda açýlmýþ ve 10 bin kiþiyi ilgilendiren dosyada iþlem yapýlmýþ, vatandaþýn yurtdýþý programý aksamamýþtýr!
3- Güven veren ve Eriþilebilir Adalet:
Adaletin eriþilebilir olmasý, güvenirliðinin temel þartýdýr.
Önce eriþebileyim ki güveneyim. Samsun'daki Ayþe Teyze de, Ýstanbul'daki öðrenci de, Hakkâri'deki Mehmet Amca da adalete eþit koþullarda eriþebilmelidir.
Adliyeye gittiðinde yeni maðduriyetler yaþamamasý için bilhassa yaþlýlar, engelliler, çocuklar ve þiddet maðduru kadýnlara "maðdur odaklý adalet" baðlamýnda hizmet verilmektedir.
81 ilde 161 adliyede Adli Destek ve Maðdur Hizmetleri, Adli Görüþme Odasý'nýn yaný sýra mahkemeye gelemeyecek olanlara 'Evde adalet hizmeti' mottosuyla hizmet veriliyor.
E-duruþma yöntemiyle vatandaþa kolaylýk saðlanýyor bu güne kadar 81 ilde 55 bin e-duruþma gerçekleþmiþ.
Noterlerin hafta sonunda kapalý olmalarý kimi iþlemlerin gecikmesine sebep olduðu için Hafta sonu noterlik hizmeti baþlatýlmýþ ve bu güne kadar 1 milyon 115 bin iþlem yapýlmýþ.
Kimi siyasi davalar ve kimi acemi savcý ve hâkimlerin hatalarý sebebiyle muhalefetin de yargý üzerinden iktidarý eleþtirmesi sebebiyle yargýya olan güven konusunda hak etmediðinin fevkinde bir güvensizlik atfediliyor.
Oysa sadece þu yapýlanlar bile vatandaþa hizmet istikametinde hayli mesafe kat edildiðini gösteriyor.
Soru cevap faslýyla bir buçuk saat süren konferansýn sonunda Bakan Gül, mevcut anayasanýn darbe anayasasý olduðu ve toplumsal mutabakat ile mutlaka yeni bir anayasa yapýlmasý gerektiðine iþaret ederek dedi ki: "Geçmiþte yapýlan zulümlere, haksýzlýklara tanýk olmuþ bir kuþak olarak, kim olursa olsun neye inanýrsa inansýn insan insandýr diyoruz.
Sayýn Cumhurbaþkanýmýzýn liderliðinde Türkiye'de özgürlüklerin geniþletilmesi, statükocu ve vesayetçi anlayýþa son verilmesi, milli iradeden baþka hiçbir gücün egemen olmamasý için çok önemli neticeler ve kazanýmlar elde ettik.
Þimdi önümüzde bu mücadeleyi, bu kazanýmlarý anayasal bir güvenceye kavuþturmak gibi bir misyon vardýr.
Bugün hep birlikte; memuruyla iþçisiyle, genciyle yaþlýsýyla, kadýnýyla erkeðiyle, Türkiye'de 84 milyon vatandaþýmýzýn, doðusuyla batýsýyla, kuzeyiyle güneyiyle evet bu benim anayasam, bu benim hakkýmý koruyor geliþtiriyor, teminat altýna alýyor diye savunacaðý bir toplumsal sözleþme ihtiyaçtýr.
Bu konuda hepimize büyük sorumluluk düþmektedir.
Hak ve özgürlük çýtasýný yükselttik ama bunlarýn anayasal kökünü saðlamlaþtýrmak zorundayýz.(...) Vesayet özlemi içinde olanlara milletin gür sesiyle en güçlü ve kesin cevabý yeni Anayasa ile vereceðiz."
