Arap-Ýsrail çatýþmasý

Ýsrail-Filistin meselesi de bu bölge üzerindeki hak mücadelesine dayanýr. Burada sözü edilen bölge Akdeniz sahiliyle Þeria Nehri arasýnda kalan bölgedir. Orta Doðu'nun Soðuk Savaþ süresince belirginleþen özellikleri arasýnda ideolojik nitelikli jeokültürel kutuplaþma, petrol-eksenli jeo-ekonomik yapýlanma ve küresel stratejik rekabeti yansýtan jeopolitik hat ayrýþmasý olarak ifade edilirken Ýsrail'in kuruluþu, gittikçe týrmanan bölge-içi kültürel/siyasî çatýþma alaný yaratan faktör olarak belirtilir.

Arap-Ýsrail çatýþmasýnda belirleyici olaylarýn kronolojik sýralamasý þu þekildedir: Ýsrail için kuruluþ savaþý olan ve topraðýný %56'dan %80'e çýkardýðý 1948-49 Arap-Ýsrail Savaþý; 1950-Geri Dönüþ Kanunu-Ýsrail'e Yahudi yerleþme hakký; 1950'de Filistin'in Batý yakasý olan kesiminin Ürdün, Gazze Þeridi'ninse Mýsýr'ýn ilhakýyla Filistin Devleti'nin tamamen ortadan kaldýrýlmasý; 1951'de Ürdün Kralý Abdullah'ýn öldürülmesi; 1952'de Mýsýr'da Kral Faruk'un devrilmesiyle Cemal Abdülnasýr'ýn Arap sosyalizmi ve anti-emperyalizm söylemiyle Arap dünyasýný sarsmasý; daha geniþ kapsamlý olan ve Mýsýr'ý Batý ile karþý karþýya getiren, Ýsrail'in Hýttin korkusunu güçlendiren 1956 Kanal Savaþý; 28 Mayýs 1964'te Filistin Ulusal Kongresi tarafýndan Filistin Kurtuluþ Örgütü (FKÖ) kuruluþu; diðer iki savaþtan farklý olarak Ýsrail ile Arap dünyasýný karþý karþýya getiren, yeni dönem açan ve Ýsrail'in topraðýný 3 katýna çýkardýðý (Batý Þeria ile birlikte Filistin'in eksik kalan iki parçasý Doðu Kudüs ve Gazze, Suriye'ye ait Golan Tepeleri, Mýsýr'a ait Sina Yarýmadasý'ný alarak) 1967 Arap-Ýsrail Savaþý-Altý Gün Savaþý.

Sonrasýnda BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayýlý kararýný Ýsrail'in tanýmamasý; Filistinliler ve FKÖ lideri Yaser Arafat'ýn baðýmsýzlýk hedefiyle 1969'da gizlice kurduðu El Fetih Ýsrail operasyonlarý; Mýsýr'ýn Kanal'ý, Sina'yý geçip Bar-Leva Hattý'ný yardýðý, Suriye'ninse Golan Tepeleri'nde ilerlediði 1973 Yom Kippur Savaþý; 1978'te FKÖ'yü çökertmek amacýyla Lübnan'a saldýrý; 1981'de Ýsrail'in Golan Tepeleri'ni ilhaký ve 1982'de yarým kalan harekâtý tamamlamak için, kuzey sýnýrlarýnýn güvenliðini saðlamak için Lübnan'ýn güneyinin FKÖ'den temizlemek için yapýldýðýný söyleyerek Lübnan'a saldýrýsý ve %40'ýný iþgâli; 9 Aralýk 1987'den baþlayarak Gazze-Eriha Anlaþmasý imzalanana kadar süren I. Ýntifada; Kasým 1988'de Batý Þeria ve Gazze Þeridi'nde Filistin devletinin kurulduðunun ilâný; Nasýr'ýn ölümüyle lider sorunu yaþayan Arap milliyetçiliðini (Pan-Arabizm) sona erdiren 1991 Körfez Savaþý; 2000'de Ariel Þaron'un 3000 askerle Harem-ül Þerif ziyareti ile II. Ýntifada'nýn baþlamasý; 12 Eylül 2003'te El Aksa Þehitleri Tugayý ve HAMAS'ýn intihar saldýrýlarý, 2006'da HAMAS'ýn Filistin seçimlerinden zaferle çýkýþý, 2006'da Ýsrail'in Lübnan'a saldýrýsý, 2008'de Ýsrail'in Gazze'ye yönelik Dökme Kurþun Operasyonu, 2009'daki Davos Krizi, 31 Mayýs 2010'da Ýsrail'in Gazze Filosu'na müdahalesi yer alýr.