Sevil NURÝYEVA ÝSMAYILOV
Sevil NURÝYEVA ÝSMAYILOV
Tüm Yazýlarý

Belarus olaylarý üzerine notlar

Putin, Lukaþenko ile yakýn tarihte “ortak ittifak devleti kuracaklarýna” dair anlaþmaya varmýþtýr. Sözlü anlaþma üzerine Lukaþenko “aðýr baba” olarak kenarda kalacaktý, lakin etkisi devam edecekti. Putin ise “ittifak devletinin baþkaný” olacaktýr.

Lukaþenko bunun sözünü Putin’e veriyor ve Putin tüm son yýllara yönelik planlamalarýný bu verilen söz üzerine inþa etmeye baþlýyor.

Bu arada Belarus’lar Beyaz Ruslardýr. Yani ayný halktýr Ruslarla Belarus’lar. Belarus kelimesinin mana anlamý Beyaz Rus’tur.

Lukaþenko bu anlaþmayý yazýlý deðil yani þifahi anlaþmayý bozmaya baþlýyor, hatta Putin’i giderek daha fazla yollardan þantaj ediyor.

Batý ile Rusya arasýndaki dengeyi korumak için ise elinden geleni ediyor. Belarus’da hayat þartlarý, eski Sovyet ülkeleri içinde en istikrarlýsýdýr. Fabrikalar hepsi devletin elinde çalýþmayan neredeyse vatandaþ yoktur.

Rusya, Lukaþenko’nun bu bozduðu oyunu üzerine yeniden anayasa deðiþimi yapma mecburiyeti ile karþý karþýya kaldý. Evet, anayasa deðiþim süreci, biraz da Lukaþenko’nun verdiði sözü tutmamasý üzerine geliþtiriliyor.

Putin, Lukaþenko’nun köþeye sýkýþtýrýlmasýna sýcak bakýyor. Çünkü bu dalga üzerine, ya Lukaþenko Moskova’ya mecbur kalacak yada daha beter Rusyacý profil ve üstelik demokrat görünümlü olarak meydana çýkacaktýr.

Yeni Ukrayna vakasý istemeyen Putin için Belarus, kaybedilecek bölge deðildir.

Putin, ordu gücünü ileride göstermek için orta vade için hesap yapmakta. Belarus sýnýrýndan Moskova’ya 300 km. Yol söz konusudur. Yani Ruslar þöyle düþünüyor. Amerika hareket edene kadar, Rus ordularýnýn Belarus þehirlerinde görülmesi an meselesi!

Yani Vagner askerleri üzerine fazla ses çýkarmakla, Lukaþenko yanlýþ oyun kurguladý. Batý’ya, Putin karþýtý gözükmekle tam tersi ortamý tetikledi.

Þimdi Rusya, meþhur formatýný devreye sokacaktýr. Demokrat görünümlü Batýlý profillerin devreye girmesine hiç ses çýkarmayacak. Lukaþenko, Putin’e muhtaç kalarak bir kaç ay sonra ya çekilir yada anlaþýr ve ilk merhaledeki anlaþma ile ittifak devleti modelini benimser. Veyahut Rusya, “Ruslara orada tehdit var” der ve girer. Gürcistan ve Kýrým olaylarýnda olduðu gibi.

Ukrayna konusuna o kadar odaklý ki; Rusya o topraklardaki geliþmeleri, Belarus üzerinde tam hakimiyeti olmadan gerçekleþtirmesi mümkün deðildir.

Bakýn Ukrayna’da neler oluyor? Gelecek tarýmýndýr, bunu bilmeyen yok! Gýda güvenliði konusu, geleceðin en esas konularý sýrasýndadýr. O sebepten Ukrayna topraklarý, Amerikan þirketleri tarafýndan yavaþ yavaþ alýnýyor. Rusya topraklarýna da ayný mantýkla bakýldýðý için, Ural’dan ötesi Çinlilerin kontrolüne geçmiþ durumda. Bu sebepten Putin, Lukaþenko seçimleri ile “yeniden ihya sürecini pekiþtirmekte”. Belarus olaylarýna ekonomik boyuttan bakarsak ve bunu yaparken Ukrayna’da reel olarak olanlarý göz önünde bulundurursak, daha fazla þeyleri görmüþ olacaðýz. Özellikle Ukrayna’da özelleþtirilen topraklarý ve fabrikalarýn kimler tarafýndan benimsendiðine ve sýrada beklenen “Belarus’daki topraklar ve fabrikalar üzerine nasýl planlamalar vardýr” sorusuna bakarsak, sanýrým bir çok “sözde demokratik söylemlerin” esas gayesini görmüþ olacaðýz.