ABD artýk farklý ülkelerde darbe yapmayacakmýþ ama müdahalelere devam edecekmiþ.
ABD geçici Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi açýklandý. Buna göre darbe ve askeri güç yerine diplomasi ve yumuþak güç daha fazla devrede olacakmýþ.
Amerika Birleþik Devletleri'nde her baþkan döneminde yeni bir strateji belgesi açýklanýyor ve bu belge Baþkanýn adýyla anýlan bir Doktrine dönüþüyor.
Yeni belgeye göre Biden döneminde ABD'nin askeri müdahaleleri ve operasyonlarý da, baþka ordulara yaptýrdýðý askeri müdahale ve darbeler de daha az görülecekmiþ.
Özellikle Ortadoðu'ya yönelik "Bölgenin sorunlarýna çözümün askeri güç kullanmak olduðuna inanmýyoruz" ifadesi bu temenniyi yansýtýyor.
Ancak bu temenni bir kesinlik ifade etmiyor. Çünkü 'çözümün askeri güç kullanma olduðuna inanmýyoruz' demekle 'askeri güç kullanmayacaðýz' demek ayný þey deðil.
Muðlak ifadelerle þekillenen yeni belge temenni doktrini gibi...
Askeri güç kullanmadan 'hasýmlarý caydýrmak, engellemek, cezalandýrmak' nasýl olacak, bu belli deðil...
Biden dönemi daha içine kapanan deðil daha dýþarýya açýlan ve daha müdahaleci bir dönem olabilir.
Darbe yapmak veya yaptýrmamak müdahale etmemek ve karýþmamak anlamýna gelmiyor. Belgeye göre dünyada demokrasi rejimi muhasara altýnda... ABD'nin çýkarlarý demokrasinin yaygýnlaþmasýna baðlý, demokrasi için ise müdahalede bulunmak ABD'nin önceliði!
Temel strateji uluslararasý sistemi yeniden þekillendirmek...
Belgeye göre "Bu iþ acildir çünkü ittifaklar, kurumlar, anlaþmalar ve ABD'nin yardýmýyla tesis edilen uluslararasý düzenin temelini oluþturan normlar test edilmektedir."
Bu bakýþ açýsý þu iki argümaný öne çýkarýyor:
Bir, dünyanýn düzenini biz kurduk, biz koruruz.
Ýki, dünyanýn düzeni bizim menfaatlerimize baðlýdýr.
Bu paradigmanýn daha müdahaleci ve agresif politikalar üretmesi kaçýnýlmazdýr.
Halklarýn iradesine raðmen iktidarlarý devirme eylemi bu anlayýþa göre demokratik bir tutum ve bu uðurda yapýlacak her müdahale ve manipülasyon demokrasi için bir erdem ve fedakârlýk...
Demokratik rejimlerde hasým gördükleri iktidarlarý devirmeye çalýþmak ise darbe olarak görülmüyor. Muhalifleri örgütlemek, organize etmek, desteklemek bu yüzden sýradan bir iþ...
Yeni belge dayandýðý mantýk itibariyle "siyasi cellatlýk anlamýnda darbe yapmayacaðýz ama siyaset mühendisliði anlamýnda yumuþak müdahalelerde bulunacaðýz" itirafýnda bulunuyor.
Oysa siyasete her türlü müdahale halkýn iradesine ve demokrasiye müdahaledir.
Bir ülkenin baþka bir ülkeye demokrasi teþvikinde bulunmasý ancak kendisinin güzel örnek sergilemesiyle mümkün olabilir. Bunun dýþýndaki her türlü çaba demokrasinin temel mantýðýna aykýrýdýr.
ABD'nin Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi'nin endiþeli bir ruh halini yansýttýðý söylenebilir. Altlarýndaki halýnýn kaymaya baþladýðý gibi bir kaygý hissediliyor ve buna karþý dünya düzenini saðlamak ve kontrolü yeniden ele geçirmek gibi bir arayýþa girecekleri görülüyor.
Bir yanda maruz kaldýklarý iç ve dýþ tehditlerin meydan okumasýna karþý derin bir kaygýya sahip olduklarý hissediliyor, diðer yanda yeni dünya düzeninin süper gücü olma gibi büyük bir arzu ve hedefe soyunacaklarý anlaþýlýyor.
Yeni belgenin nasýl þekilleneceðini ve yeni yönetim ne kadar bu belgeye göre hareket edeceðini zaman içinde göreceðiz.
